Σχολεία – Ανιση κατανομή των εκπαιδευτικών στο μάθημα της Φυσικής

Γράφει η Νικολέτα Πετανίδου*

Οι διορισμοί εκπαιδευτικών μετά από μια δεκαετή περίοδο «ξηρασίας» είναι πλέον πραγματικότητα. Ενα γεγονός όμως που συνοδεύτηκε από μια κατανομή ανά ειδικότητα η οποία αποκλίνει εντυπωσιακά από τις πραγματικές ανάγκες.

Σύμφωνα με επίσημες στατιστικές αλλά και συζητήσεις των Μελών ΔΣ Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, προκύπτουν οδυνηρές συνέπειες στην πορεία των προσλήψεων των αναπληρωτών Φυσικών αλλά και την κάλυψη των αναγκών στο δημόσιο σχολείο.

Σε διάφορα περί εκπαίδευσης άρθρα αναφέρονται οι όροι α’, β’ και γ’ ανάθεση μαθημάτων. Με απλά λόγια α’ ανάθεση σημαίνει ότι ο καθηγητής αναλαμβάνει να διδάξει μάθημα που αντιστοιχεί στις σπουδές του, β’ ανάθεση σημαίνει μάθημα που βρίσκεται κοντά στο αντικείμενο των σπουδών του (με κριτήρια όμως που δεν είναι απαραιτήτως σωστά), ενώ το μάθημα γ’ ανάθεσης βρίσκεται λίγο έως … πολύ μακρύτερα, αλλά, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του σχετικού νόμου που ψηφίστηκε πριν πέντε χρόνια (2016), η γ’ ανάθεση γίνεται με «ακραιφνώς επιστημονικά και παιδαγωγικά κριτήρια»!

«Μπλοκάρισμα» στις Φυσικές Ειστήμες…!

Στις φυσικές επιστήμες, στο ελληνικό σχολείο αντιπροσωπεύονται από τους κλάδους φυσικών (ΠΕ04.01), χημικών (ΠΕ04.02), βιολόγων (ΠΕ04.04) και γεωλόγων (ΠΕ04.05). Οι καθηγητές αυτών των ειδικοτήτων έχουν ως α’ ανάθεση το μάθημα που αντιστοιχεί στις σπουδές τους και ως β’ ανάθεση τα υπόλοιπα. Όμως, για τους λόγους που εκθέσαμε παραπάνω, πολλές ώρες μαθημάτων φυσικών επιστημών δίνονται ως β’ ανάθεση και όχι ως α’, γεγονός που θα επιδεινωθεί σημαντικά από την ερχόμενη σχολική χρονιά λόγω της κατανομής, όσον αφορά τους κλάδους ΠΕ04, των πρόσφατων διορισμών.

Να σημειωθεί ότι πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουμε ότι οτιδήποτε εισαγόμενο δεν είναι απαραιτήτως και καλό ή εφαρμόσιμο, πράγμα που δεν είναι σαφές στη συνείδηση των Ελλήνων και που φυσικά το εκμεταλλεύονται οι εκάστοτε «εισαγωγείς».

Αναφερόμαστε στο ότι σε πολλές χώρες τα παραπάνω μαθήματα προσφέρονται ως μάθημα φυσικών επιστημών με ενιαίο εγχειρίδιο. Οι γνωρίζοντες τα εκπαιδευτικά θέματα διαισθάνονται ότι δρομολογείται μια τέτοια κατεύθυνση και για το ελληνικό σχολείο.

Αυτό θα ζημιώσει όλες τις εμπλεκόμενες ειδικότητες, αλλά πρωτίστως τους μαθητές, οι οποίοι θα μυούνται πολύ πιο επιφανειακά σε καθεμία από τις φυσικές επιστήμες. Ο λόγος είναι ότι, όταν εισάγουμε ένα μέτρο (αν υποθέσουμε ότι το συγκεκριμένο είναι ορθό, διότι έχουμε μεγάλες αμφιβολίες) και μάλιστα στον λίαν ευαίσθητο χώρο της εκπαίδευσης, πρέπει να το προσαρμόζουμε στην κουλτούρα και τα πλαίσια του κράτους υποδοχής. Αυτό στην Ελλάδα δεν συμβαίνει, όπως αποδεικνύει η εμπειρία, διότι δυστυχώς είναι δύσκολο και θέλει δουλειά.

Ας μιλήσουν τώρα οι αριθμοί

Από τα ποσοστά των πινάκων είναι φανερό ότι η κάλυψη οργανικών κενών (δηλαδή των θέσεων που υπάρχει ανάγκη για μόνιμο διορισμό), με βάση τα στοιχεία που έστειλαν τα Περιφερειακά Υπηρεσιακά Συμβούλια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΠΥΣΔΕ) στο Υπουργείο Παιδείας, είναι απολύτως ανεπαρκής για τους φυσικούς (25%), πολύ ικανοποιητική για τους γεωλόγους (87%), ενώ υπάρχει υπερκάλυψη (δηλαδή διορίστηκαν περισσότεροι από τις δηλωμένες από τα ΠΥΣΔΕ ανάγκες) σε χημικούς (136%) και βιολόγους (124%).

Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι θα κληθούν χημικοί και βιολόγοι σε πανελλήνιο επίπεδο και χημικοί σε αττικό επίπεδο να διδάξουν με β’ ανάθεση τα υπόλοιπα μαθήματα φυσικών επιστημών και κυρίως (λόγω των ελάχιστων διορισμών φυσικών) τη Φυσική. Βασική συνέπεια αυτού είναι να διδάσκεται πολύ μεγάλος αριθμός μαθητών το πανελληνίως εξεταζόμενο μάθημα της Φυσικής από μη ειδικούς! Παράπλευρη συνέπεια είναι ότι ο αριθμός των αναπληρωτών φυσικών που θα προσληφθούν θα είναι ελάχιστος, όχι μόνο φέτος, αλλά και για όσον χρόνο διατηρηθεί η στρέβλωση την οποία εκθέτουμε, δηλαδή για όσον χρόνο δεν ιεραρχούνται πρώτες οι ανάγκες των μαθητών στο θέμα αυτό.

Προφανώς είναι παιδαριώδες το επιχείρημα ότι με την κατάλληλη μελέτη μπορεί ένας καθηγητής να διδάξει μάθημα «συγγενές» με την ειδικότητά του και μάλιστα στο γυμνάσιο, που οι απαιτήσεις της ύλης είναι χαμηλότερες. Αν θέλουμε απλή διεκπεραίωση της διδασκαλίας, τότε ίσως. Αν όμως θέλουμε να μεγιστοποιήσουμε το όφελος των μαθητών (θέλουμε άραγε;), τότε όχι. Όσο και αν ο νόμος το επιτρέπει (κακώς), η λογική υπερισχύει και δεν υπάρχει λόγος να επιχειρηματολογήσουμε περαιτέρω περί αυτού. Φυσικά τα προηγούμενα ισχύουν για όλα τα μαθήματα, αλλά στην προκειμένη περίπτωση αφορούν τη Φυσική.

Η Νικολέτα Πετανίδου σπουδάζει στη New Media Studies