Οι αστρονόμοι ξύνουν το κεφάλι τους με γιγάντιο πλανήτη που «δεν έπρεπε να υπάρχει»

Πολλοί πλανητολόγοι πίστευαν ως σήμερα ότι τα άστρα με μάζα πάνω από τρεις φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου δεν αποκτούν ποτέ πλανήτες. Τώρα, όμως, η θεωρία καταρρίπτεται οριστικά από την ανακάλυψη ενός εξωπλανήτη που γυροφέρνει δύο γιγάντια άστρα, ορατά από τη Γη με γυμνό μάτι.

Ο νέος πλανήτης, ένας από τους μεγαλύτερους που έχουν ανακαλυφθεί με μάζα 11 φορές μεγαλύτερη του Δία, κινείται γύρω από ένα σύστημα δύο άστρων, ή δυαδικό σύστημα, το οποίο βρίσκεται στον αστερισμό του Κενταύρου.

Γνωστό ως Βήτα Κενταύρου, το σύστημα είναι ένα από τα λαμπρότερα άστρα στον ουρανό του Νότιου Ημισφαιρίου, αν και απέχει περίπου 325 έτη φωτός από τη Γη.

Τα δύο άστρα, τα οποία βρίσκονται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο, έχουν συνολική μάζα περίπου 10 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου, αναφέρει διεθνής ερευνητική ομάδα στο περιοδικό Nature.

Το ευρωπαϊκό «Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο», ή VLT, κατάφερε να απεικονίσει άμεσα τον πλανήτη (ESO/Janson et al.)

Τα άστρα μεγάλης μάζας είναι πολύ καυτά και εκπέμπουν ισχυρή ακτινοβολία στο φάσμα του υπεριώδους φωτός και των ακτίνων Χ. Τόσο ισχυρή που οι αστρονόμοι πίστευαν ότι εμποδίζει τη διαδικασία σχηματισμού πλανητών.

Η νέα ανακάλυψη καταρρίπτει αυτή την άποψη.

«O εντοπισμός ενός πλανήτη γύρω από το Βήτα του Κενταύρου ήταν συναρπαστική ανακάλυψη επειδή αλλάζει ριζικά την εικόνα μας για την ύπαρξη πλανητών γύρω από γιγάντια άστρα» δήλωσε ο Μάρκους Γιάνσον του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, επικεφαλής της μελέτης.

Το Βήτα του Κενταύρου «είναι ένα σκληρό περιβάλλον, κυριαρχούμενο από την ακραία ακτινοβολία» πρόσθεσε η Γκαγιάθρι Βισβάναθ, υποψήφια διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης. «Τα πάντα είναι γιγάντια: τα άστρα είναι μεγάλα, ο πλανήτης είναι μεγάλος, οι αποστάσεις είναι μεγαλύτερες».

Πράγματι, ο νέος εξωπλανήτης, με την ονομασία Centauri (AB)b ή b Centauri b, είναι πραγματικά ακραία περίπτωση. Εκτός του ό,τι είναι γιγάντιος, περιφέρεται γύρω από τα δύο άστρα σε απόσταση που υπερβαίνει κατά 100 φορές την απόσταση του Δία από τον Ήλιο και κατά 560 φορές την απόσταση Γης-Ήλιου.

Η μεγάλη απόσταση ίσως είναι ο λόγος που ο πλανήτης γλίτωσε από την ακραία ακτινοβολία και κατάφερε να αποκτήσει τόσο μεγάλο μέγεθος, εικάζουν οι ερευνητές.

Η εντυπωσιακή ανακάλυψη δείχνει ότι το δικό μας Ηλιακό Σύστημα δεν είναι η πιο κοινή αρχιτεκτονική πλανητικών συστημάτων στο Σύμπαν, τόνισαν οι συντάκτες της μελέτης.

«Οι αντιλήψεις μας ήταν ανέκαθεν επηρεασμένες από το Ηλιακό Σύστημα όσον αφορά το πώς υποτίθεται ότι πρέπει να μοιάζει ένα σύστημα πλανητών» σχολίασε ο Ματίας Σάμλαντ του Ινστιτούτου Αστρονομίας «Μαξ Πλανκ» στη Χαϊδελβέργη, επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας.

«Τα τελευταία δέκα χρόνια όμως, η ανακάλυψη πολλών πλανητικών συστημάτων με απρόσμενους και τελείως διαφορετικούς σχηματισμούς μάς έχει αναγκάσει να διευρύνουμε την προηγούμενη, ιστορικά στενή άποψή μας».