Τι θα γίνει αν μειωθεί η κατανάλωση λίπους στην ΕΕ και η Κίνα αποκτήσει αυτάρκεια σε κρέας και γαλακτοκομικά

Η παραγωγή βουτύρου, τυριού και χοιρινού κρέατος στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί, εφόσον επιβεβαιωθεί το σενάριο όπου η συνολική κατανάλωση λίπους στην ΕΕ θα μειωθεί στο συνιστώμενο επίπεδο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Οι εξαγωγές όμως θα αντισταθμίσουν μέρος της απώλειας κατανάλωσης της ΕΕ.

Επίσης, στο σενάριο όπου η Κίνα φτάσει σε αυτάρκεια τόσο σε κρέας όσο και σε γαλακτοκομικά, τότε το χοιρινό κρέας της ΕΕ θα επηρεαστεί  περισσότερο, οδηγώντας σε μείωση της παραγωγής και των τιμών. Όμως οι χαμηλότερες εγχώριες τιμές οδηγούν σε αύξηση της κατανάλωσης.

Αυτές είναι μερικές από τις προβλέψεις στα δύο σενάρια που περιλαμβάνονται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις γεωργικές προοπτικές για την περίοδο 2021-31 που δημοσιεύθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2021 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Το πρώτο σενάριο εξετάζει μια σταδιακή μείωση στο συνιστώμενο από τον ΠΟΥ επίπεδο συνολικής κατανάλωσης λίπους κατά 30% σε επίπεδο ΕΕ. Αυτή η μετατόπιση προβλέπεται να οδηγήσει σε μείωση της ημερήσιας κατά κεφαλήν παροχής θερμίδων κατά 304 kcal το 2031. Οι υδατάνθρακες και οι πρωτεΐνες μειώνονται κατά περίπου 20 kcal συνολικά, ενώ η αναλογία θερμίδων φυτικής προς ζωική παραμένει σταθερή (στο 2,5:1). Οι προβλέψεις του σεναρίου οδηγούν σε μείωση της εβδομαδιαίας κατά κεφαλήν κατανάλωσης κατά 17 g για το βούτυρο, 84 g για το τυρί, 119 g για το χοιρινό κρέας, 179 g για τα φυτικά έλαια και 345 g για τα φρέσκα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Η κατανάλωση και οι τιμές των πιο λιπαρών εμπορευμάτων μειώνονται, αλλά η υψηλή ζήτηση εισαγωγών από τον υπόλοιπο κόσμο βελτιώνει τα εμπορικά ισοζύγια της ΕΕ. Για παράδειγμα, η ΕΕ γίνεται καθαρός εξαγωγέας ηλιέλαιου σύμφωνα με αυτό το σενάριο, με θετικό ισοζύγιο 0,2 εκατομμυρίων τόνων, πιθανώς λόγω της αυξανόμενης ζήτησης εισαγωγών από την Ασία και τη Μέση Ανατολή. Η κατανάλωση χοιρινού κρέατος μειώνεται κατά 19%, αλλά το μεγαλύτερο μέρος αυτής της μείωσης αντισταθμίζεται με αυξημένες εξαγωγές.

Σε αυτό το σενάριο, η παραγωγή βουτύρου και τυριού μειώνεται κατά 2% και 13% αντίστοιχα, ως αποτέλεσμα της πτώσης της ζήτησης. Όσον αφορά το βούτυρο, το μεγαλύτερο μέρος της απώλειας κατανάλωσης αντισταθμίζεται από υψηλότερες εξαγωγές και χαμηλότερες εισαγωγές. Ωστόσο, για το τυρί, οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν μόνο το 20% της παραλειπόμενης παραγωγής τυριού. Η παραγωγή γάλακτος μειώνεται κατά 2%, με χαμηλότερη εγχώρια ζήτηση, οδηγώντας σε χαμηλότερο κοπάδι γαλακτοπαραγωγής. Όσον αφορά τις τιμές, οι πιο σημαντικές επιπτώσεις στις τιμές παραγωγού της ΕΕ κυμαίνονται από πτώση 32% για το βούτυρο έως 15% για το χοιρινό κρέας.

Τέλος, η χαμηλότερη παραγωγή γαλακτοπαραγωγής και χοιρινού κρέατος θα μπορούσε επίσης να τονώσει τη μείωση των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στη γεωργία, κατά 4 Mt ισοδύναμα CO2, μειωμένη κατά 1,2% σε σύγκριση με την αρχική τιμή.

Το δεύτερο σενάριο εξετάζει τον αντίκτυπο της Κίνας να επιτύχει αυτάρκεια σε κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα έως το 2031. Επί του παρόντος, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός χοιρινού και πρόβειου κρέατος στον κόσμο, ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός πουλερικών και ο τέταρτος μεγαλύτερος παραγωγός βοείου κρέατος. Το χοιρινό κρέας είναι το πιο καταναλωτικό και ακολουθούν τα πουλερικά, το βοδινό και το πρόβειο κρέας. Παρόλο που η Κίνα προμηθεύεται το μεγαλύτερο μέρος του κρέατος της στην εγχώρια αγορά, εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας χοιρινού και πρόβειου κρέατος στον κόσμο και ο δεύτερος μεγαλύτερος για το βόειο κρέας και τα πουλερικά. Όσον αφορά τις προβλέψεις, η κατανάλωση κρέατος στην Κίνα προβλέπεται να αυξηθεί κατά σχεδόν 11 εκατομμύρια τόνους τα επόμενα 10 χρόνια.

Η κινεζική αγορά γαλακτοκομικών είναι πολύ μικρότερη από την αγορά κρέατος, καθώς οι Κινέζοι καταναλωτές ανακαλύπτουν μόνο σταδιακά νέα γαλακτοκομικά προϊόντα λόγω των ιστορικά υψηλών επιπέδων δυσανεξίας στη λακτόζη. Το προϊόν που καταναλώνεται και παράγεται περισσότερο είναι το πλήρες γάλα σε σκόνη (WMP). Η εξάρτηση των κινεζικών εισαγωγών σε γαλακτοκομικά προϊόντα είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι για το κρέας. Για παράδειγμα, βασίζεται στις εισαγωγές για να καλύψει περίπου το ένα τρίτο της εγχώριας κατανάλωσης για τυρί και WMP. Η κατανάλωση γαλακτοκομικών προβλέπεται να αυξηθεί μέτρια, κατά περίπου 200.000 τόνους.

Η χαμηλότερη ζήτηση για εξαγωγές κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων στην ΕΕ οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές παραγωγού, ιδίως για το χοιρινό κρέας και τον ορό γάλακτος σε σκόνη.

Η απώλεια της κινεζικής ζήτησης εισαγωγών οδηγεί σε χαμηλότερες εξαγωγές της ΕΕ, και ειδικότερα στις εξαγωγές χοιρινού κρέατος της ΕΕ (μείωση κατά 256.000 τόνους). Ως αποτέλεσμα, η παραγωγή χοιρινού κρέατος στην ΕΕ θα μειωθεί κατά 138.000 τόνους και η κατανάλωση θα αυξηθεί κατά 108.000 τόνους λόγω των χαμηλότερων τιμών. Όσον αφορά τα γαλακτοκομικά, οι εξαγωγές και η παραγωγή μειώνονται επίσης λόγω της χαμηλότερης ζήτησης εισαγωγών στην Κίνα. Άλλοι εξαγωγείς γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως η Νέα Ζηλανδία, επηρεάζονται επίσης έντονα. Η πρόσθετη προσφορά εξαγωγών οδηγεί σε περισσότερο ανταγωνισμό, χαμηλότερες τιμές και παραγωγή και υψηλότερη κατανάλωση. Όσον αφορά τον ορό γάλακτος, ένα υποπροϊόν της παραγωγής τυριού, η απώλεια των εξαγωγών ορού γάλακτος στην Κίνα προκαλεί δραματική πτώση της τιμής, οδηγώντας σε μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης ορού γάλακτος σε σκόνη στη βιομηχανία τροφίμων της ΕΕ.