Πώς η άσκηση και η διατροφή με βοήθησαν να ενισχύσω την υγεία μου

Μποτέ την Κυριακή, πέντε επεισόδια της αγαπημένης μου σειράς back-to-back και ένα λαχταριστό μπέργκερ. Αυτό αποκαλούσα κάποτε «self-care» μετά από μια δύσκολη μέρα ή εβδομάδα στη δουλειά, και νόμιζα ότι δεν έπεφτα και πολύ έξω.

Και πράγματι, τα απολάμβανα όλα αυτά. Δεν μπορώ να πω ότι είχα τα ίδια συναισθήματα και για τους πόνους στο σώμα που μου προκαλούσε η καθιστική ζωή, ούτε για τα συχνά κρυολογήματα που πάνε πακέτο με την κακή διατροφή, η οποία «έριχνε» το ανοσοποιητικό μου.

Κάποια στιγμή αποφάσισα ότι ήρθε η ώρα να βελτιώσω πραγματικά τον τρόπο ζωής μου. Και τότε κατάλαβα την πραγματική σημασία – και αξία – της αυτοφροντίδας.

Ας προσέξουμε λίγο τον εαυτό μας

Τι ακριβώς είναι, λοιπόν, η περίφημη αυτοφροντίδα; Εξαρτάται από το ποιον θα ρωτήσεις. Όχι γιατί οι απόψεις διίστανται, αλλά γιατί είναι πράγματι διαφορετική για τον καθένα. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, πάντως, πρόκειται για τη συνεπή φροντίδα του εαυτού μας, μέσα από τη συμμετοχή σε δραστηριότητες και την καλλιέργεια συνηθειών που συνεισφέρουν στη διατήρηση της υγείας, στην πρόληψη, αλλά και στη διαχείριση της ασθένειας, με ή χωρίς τη συμμετοχή επαγγελματιών υγείας.

Με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια: πρόκειται για τη φροντίδα του εαυτού μας, σε κάθε πτυχή της ζωής μας – από την προσωπική υγιεινή και την άσκηση μέχρι την αυτοθεραπεία – που μας επιτρέπει να πάρουμε τον έλεγχο της υγείας μας. Ανάλογα με τις προσωπικές μας ιδιαιτερότητες και τις απαιτήσεις της κάθε εποχής, τα βήματα που κάνουμε μπορεί να αλλάζουν. Όμως η ουσία παραμένει η ίδια.

Παρά το γεγονός ότι για τον καθένα η αυτοφροντίδα περνά μέσα από διαφορετικά μονοπάτια, η ουσιαστική ενασχόληση με τη βελτίωση της υγείας και της φυσικής μας κατάστασης είναι το προαπαιτούμεν0 για όλα τα υπόλοιπα. Γιατί ακόμη και αν ο στόχος μας είναι να περιποιηθούμε την επιδερμίδα μας ή να μάθουμε να διαχειριζόμαστε καλύτερα το στρες, όλα ξεκινούν από την καλύτερη δυνατή λειτουργία του οργανισμού μας.

Κοιμάμαι τώρα πια τα βράδια…

… σβήνω στο σεντόνι του οκταώρου τα σημάδια. Με άλλο ένα οκτάωρο, ύπνου αυτή τη φορά. Κι αν όχι οκτάωρο, έστω επτάωρο. Επί πολλά χρόνια έκανα το λάθος να στερώ από τον εαυτό μου ώρες ξεκούρασης, προκειμένου να χωρέσω περισσότερα μέσα στην ημέρα – ή απλώς επειδή αισθανόμουν ότι δικαιούμαι λίγη επιπλέον ώρα μπροστά στην τηλεόραση μετά από μια δύσκολη μέρα στη δουλειά. Ξέρετε, όμως, τι ακολουθεί ένα βράδυ ανεπαρκούς ύπνου; Μια ακόμη δυσκολότερη μέρα στο γραφείο.

Η έλλειψη ύπνου δεν με έκανε μόνο λιγότερο παραγωγική και πιο ευερέθιστη. Με έσπρωχνε και ολοταχώς στον αυτόματο πωλητή με τα ανθυγιεινά σνακ και αφαιρούσε κάθε διάθεση για γυμναστική πριν ή μετά το γραφείο. Σαν να μου έκανα σαμποτάζ πριν καν φτάσω στη γραμμή της αφετηρίας. Πλέον, επιστρέφοντας σπίτι βάζω ένα ξυπνητήρι για να μου θυμίσει τι ώρα πρέπει να… πέσω για ύπνο – και φροντίζω να αποφεύγω τις οθόνες όσο περισσότερο μπορώ. Δεν μπορώ καν να περιγράψω πόσο με έχει βοηθήσει η επιπλέον ξεκούραση στο να μένω πιστή στους καθημερινούς μου στόχους ευεξίας.

Τρώγοντας έρχεται η όρεξη (για ζωή)

Θα το ομολογήσω: έχω υπάρξει λάτρης του junk food. Η μετάβαση σε ένα πιο ισορροπημένο διατροφικό πλάνο δεν μου ήταν εύκολη, οπότε την πραγματοποίησα σταδιακά. Ξεκίνησα αντικαθιστώντας ένα επεξεργασμένο σνακ κάθε φορά με ένα φρούτο και σιγά-σιγά άρχισα και να μαγειρεύω περισσότερο. Το πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα δεν ήταν η αλλαγή που είδα στο σώμα μου. Ήταν η λάμψη που απέκτησε η επιδερμίδα μου – και το γεγονός ότι, επιτέλους, αισθανόμουν να έχω περισσότερη ενέργεια.

Αν δυσκολεύεστε κι εσείς να εντάξετε τη μαγειρική στην καθημερινότητά σας, να θυμάστε ότι η all-time classic συμβουλή που συστήνει να προετοιμάζετε τα υλικά σας κάποια συγκεκριμένη ημέρα της εβδομάδας (για παράδειγμα, να ψιλοκόβετε λαχανικά για να είναι έτοιμα να βουτήξουν σε σάλτσες, σούπες ή λοιπά υγιεινά πιάτα), όντως πιάνει. Και με λίγη έρευνα μπορείτε να εντοπίσετε συνταγές που απαιτούν ελάχιστα λεπτά προετοιμασίας.

Δώστε έμφαση στην πρωτεΐνη, που σας βοηθά να χορτάσετε και να διατηρήσετε υψηλά επίπεδα ενέργειας για περισσότερες ώρες – ενώ σε συνδυασμό με τη γυμναστική σας βοηθά να «χτίσετε» ταχύτερα μυϊκή μάζα. Εκτός του κρέατος, που καλό είναι να αποτελεί guest star και όχι πρωταγωνιστή της διατροφής σας, μεγάλες ποσότητες πρωτεϊνών θα βρείτε στα όσπρια, στη σόγια, στους ξηρούς καρπούς και στα θαλασσινά.

Και βέβαια, δεν θα πρωτοτυπήσω λέγοντάς σας ότι τα φρούτα και τα λαχανικά πρέπει να γίνουν οι καλύτεροί σας φίλοι. Πέραν του ότι είναι πολύ «εύκολες» τροφές, αφού μπορούν να καταναλωθούν με ελάχιστη προετοιμασία, σας βοηθούν να λάβετε και τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία που έχετε ανάγκη, προκειμένου να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα και να κρατήσετε μακριά τις χρόνιες παθήσεις.

Η αλφαβήτα της υγείας

Μιλώντας για βιταμίνες, δεν είναι πάντα εύκολο να καταλάβουμε αν λαμβάνουμε αρκετές από τη διατροφή μας. Πρώτα από όλα, έχουν την ενοχλητική τάση να καταστρέφονται εύκολα: οι θερμοκρασίες του μαγειρέματος, αλλά και ο χρόνος που περνά από τη στιγμή που θα κόψουμε ή θα στύψουμε ένα φρούτο μέχρι να το καταναλώσουμε, τις μειώνει δραματικά.

Γενικώς, ένα καλό tip λέει ότι όσο περισσότερο χρώμα έχει το πιάτο μας, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η περιεκτικότητά του σε πολύτιμες βιταμίνες. Επίσης, κατά κανόνα τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πιο θρεπτικά όταν τα τρώμε στην «εποχή τους».

Προσωπικά, οφείλω να ομολογήσω ότι όσο κι αν προσπαθώ να γεμίζω το πιάτο μου με όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου, δεν είμαι πάντα εντελώς σίγουρη ότι έχω καλύψει όλο το… αλφάβητο των βιταμινών. Και επειδή, όπως και οι περισσότεροι, δεν έχω τον χρόνο να αναλύσω κάθε πτυχή του καθημερινού μου μενού για να είμαι σίγουρη ότι συμπεριέλαβα και την A, και τις B, και τη C και την Ε, δεν παραβλέπω την αξία που έχει ένα συμπλήρωμα πολυβιταμινών για να αισθάνομαι 100% σίγουρη.

Πράγματι, μέχρι στιγμής αυτή η στρατηγική έχει στεφθεί με απόλυτη επιτυχία. Το ανοσοποιητικό μου δείχνει σαφώς πιο προετοιμασμένο για τις προκλήσεις – ούτε που θυμάμαι πότε ήταν η τελευταία φορά που χρειάστηκα χαρτομάντιλα, εγώ που κάποτε αρρώσταινα με ρυθμούς νηπίου – ενώ ταυτόχρονα οι αλλαγές στις αντοχές και τη διάθεσή μου είναι θεαματικές.

Ασκήσεις ηρεμίας – και ευεξίας

Εσείς ξέρατε ότι και η γυμναστική εντάσσεται στην αυτοφροντίδα; Και πώς αλλιώς, αφού πρόκειται για ένα από τα κυριότερα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας για να βελτιώσουμε την κατάσταση της υγείας μας. Δεν χρειάζονται υπερβολές: προσωπικά, αρκούμαι σε ένα εικοσάλεπτο το πρωί, πριν το γραφείο. Ναι, έχω δει διαφορά στους μυς μου – και κυρίως, στα επίπεδα άγχους μου που έχουν μειωθεί συντριπτικά.

Όμως θέλει και λίγη προσοχή: τον πρώτο καιρό, από τον ενθουσιασμό μου, συνέχιζα τα έντονα προγράμματα ακόμη και όταν αντιλαμβανόμουν ότι έπαθα κάποιον μικροτραυματισμό. Το αποτέλεσμα; (Πολύ) μεγαλύτερο διάστημα αποθεραπείας και (πολύς) αχρείαστος πόνος.

Πλέον, που έχω μάθει να με φροντίζω πιο ουσιαστικά, αν αισθανθώ κάποιο πιάσιμο που ξεπερνά το αναμενόμενο, για λίγες ημέρες στρέφομαι σε ήπιες ασκήσεις stretching και κάνω μαλάξεις στην περιοχή με κάποιο αντιφλεγμονώδες τζελ.

Το πιο γλυκό ποτήρι

Έχετε σίγουρα δει κάποιο από τα ατέλειωτα memes που σας καλούν να αυξήσετε το νερό που καταναλώνετε μέσα στην ημέρα. Και αν και γενικά δεν είναι καλό να παίρνετε συμβουλές από αγνώστους στο internet, εδώ προτείνουμε να κάνετε μια εξαίρεση. Η προσωπική μου εμπειρία λέει ότι από τότε που άρχισα να πίνω περισσότερο νερό, οι πονοκέφαλοι που με ταλαιπωρούσαν κατά καιρούς μειώθηκαν σημαντικά. Και δεν χρειάζεται να σας πω τι θαύματα κάνει η ενυδάτωση για την υγεία του δέρματος.

Φυσικά, υπάρχουν πολλές ακόμη μικρές κινήσεις φροντίδας του εαυτού μου που έχω εντάξει στην καθημερινότητά μου. Οι παραπάνω, όμως, είναι αναμφίβολα οι κυριότερες.

Η δική σας στρατηγική μπορεί να διαφέρει από τη δική μου, αλλά να θυμάστε: η φροντίδα της υγείας σας θα πρέπει να αποτελεί πάντα προτεραιότητα. Και σε περίπτωση που περνά μέσα από σκευάσματα για την πρόληψη ή την ανακούφιση συμπτωμάτων, θα πρέπει πάντα να ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες χρήσης για να αποφύγετε τον κίνδυνο υπερδοσολογίας.