FAO – Πρόκληση η προστασία της γεωργικής γης, των χερσαίων και υδάτινων πόρων

Την επιδείνωση της κατάστασης του εδάφους, της γεωργικής γης και των υδάτινων πόρων καθώς και τις προκλήσεις για τη διατροφή του παγκόσμιου πληθυσμού που αναμένεται να πλησιάσει τα δέκα δισεκατομμύρια έως το 2050, υπογραμμίζει έκθεση ορόσημο, που παρουσίασε ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO).

«Οι πιέσεις στα οικοσυστήματα, στο εδάφους και στο νερό είναι πλέον έντονες, και πολλοί βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο», έγραψε ο Γενικός Διευθυντής του FAO QU Dongyu στον πρόλογο της έκθεσης. «Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σαφές ότι η μελλοντική μας επισιτιστική ασφάλεια θα εξαρτηθεί από τη διαφύλαξη των πόρων της γης, του εδάφους και του νερού μας».

Τα σημερινά πρότυπα παραγωγής αγροδιατροφής δεν αποδεικνύονται βιώσιμα. Ωστόσο, τα συστήματα αγροδιατροφής μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην άμβλυνση αυτών των πιέσεων και να συμβάλουν θετικά στους στόχους για το κλίμα και την ανάπτυξη.

Η έκθεση επισημαίνει ότι αν παραμείνουμε στην τρέχουσα τροχιά, η παραγωγή του επιπλέον 50% περισσότερης τροφής που απαιτείται θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι αποσύρσεις νερού για τη γεωργία θα αυξηθούν έως και 35%. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει περιβαλλοντικές καταστροφές, να αυξήσει τον ανταγωνισμό για πόρους και να τροφοδοτήσει νέες κοινωνικές προκλήσεις και συγκρούσεις.

Μεταξύ των βασικών προκλήσεων είναι:

• Η υποβάθμιση του εδάφους που προκαλείται από τον άνθρωπο επηρεάζει το 34% – 1.660 εκατομμύρια εκτάρια – της γεωργικής γης.

• Περισσότερο από το 95% των τροφίμων μας παράγεται στη γη.

• Οι αστικές περιοχές καταλαμβάνουν λιγότερο από το 0,5% της επιφάνειας της γης, αλλά η ταχεία ανάπτυξη των πόλεων έχει επηρεάσει σημαντικά τους εδαφικούς και υδάτινους πόρους, μολύνοντας και καταπατώντας πρωταρχική γεωργική γη που είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγικότητα και την επισιτιστική ασφάλεια.

• Η κατά κεφαλήν χρήση γης μειώθηκε κατά 20% μεταξύ 2000 και 2017.

• Η λειψυδρία θέτει σε κίνδυνο την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια και τη βιώσιμη ανάπτυξη, απειλώντας 3,2 δισεκατομμύρια ανθρώπους που ζουν σε γεωργικές περιοχές.

Λύσεις σε αναμονή

Με περιορισμένους πόρους καλλιεργήσιμης γης και γλυκού νερού, η ταχεία κλιμάκωση της τεχνολογίας και της καινοτομίας είναι ζωτικής σημασίας. Απαιτείται, σύμφωνα με τον FAO, η ενίσχυση της ψηφιακής αρχιτεκτονικής που απαιτείται για την παροχή βασικών δεδομένων, πληροφοριών και λύσεων, βασισμένων στην γεωργία, με πλήρη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών.

Συνάμα, η διαχείριση της γης και των υδάτων πρέπει να είναι πιο περιεκτική και προσαρμοστική, προς όφελος εκατομμυρίων μικροκαλλιεργητών, γυναικών, νέων και αυτόχθονων πληθυσμών. Είναι οι πιο ευάλωτοι σε κλιματικούς και άλλους κοινωνικοοικονομικούς κινδύνους και αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη επισιτιστική ανασφάλεια.

Τα αειφόρα εδάφη, το έδαφος και το νερό είναι τα θεμέλια για ανθεκτικά συστήματα αγροδιατροφής. Επομένως, η βιώσιμη χρήση αυτών των πόρων είναι το κλειδί για την επίτευξη των στόχων μετριασμού του κλίματος και προσαρμογής. Για παράδειγμα, η σοφή χρήση του εδάφους από μόνη της μπορεί ενδεχομένως να δεσμεύσει το ένα τρίτο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη γεωργική γη.