Ρεαλισμός νέτος-σκέτος

Μου έκανε εντύπωση η δήλωση του Νίκου Ανδρουλάκη κατά τη χθεσινή, πρώτη, προεδρική είσοδό του στα γραφεία του ΠαΣοΚ: «Έχει ανάγκη ο τόπος μία ισχυρή φωνή προόδου, ρεαλισμού, μία ισχυρή σοσιαλδημοκρατική φωνή»- και έκανα γρήγορη (άρα λάθη δεν αποκλείονται) αναζήτηση στο δίκτυο με τους όρους («Μητσοτάκης», «ρεαλισμός») και («Τσίπρας», «ρεαλισμός»).

Συνοπτικά προκύπτουν τα εξής: ο κ. Μητσοτάκης, πριν γίνει πρωθυπουργός, χρησιμοποίησε τον όρο «ρεαλισμός» το 2017: για να ηττηθεί ο λόγος του κ. Τσίπρα απαιτείται «τεκμηριωμένος, ορθός και ρεαλιστικός λόγος», είχε δηλώσει. Όπως αυτός που χρησιμοποίησε για τη Συμφωνία των Πρεσπών, υποθέτω. Αλλά ως πρωθυπουργός, αποπήρε, αυτούς που του θύμιζαν τι έλεγε προεκλογικά  για τη Συμφωνία των Πρεσπών, ότι απαιτείται «σωφροσύνη, μετριοπάθεια, πνεύμα συνεννόησης και ρεαλισμός αν θέλουμε να υπηρετήσουμε το εθνικό συμφέρον». Ήτοι, ρεαλισμός είναι να επικαλούμαστε τον ρεαλισμό όποτε μας συμφέρει.

Ούτε ο κ. Τσίπρας κατανοεί τον ρεαλισμό όπως εμείς οι κοινοί πολίτες: πριν γίνει πρωθυπουργός, το 2014, δήλωσε ότι «μόνος ρεαλισμός είναι η (πανευρωπαϊκή μάλιστα) ανατροπή», σε πλήρη ονειρική ταύτιση με τους φοιτητές του γαλλικού 1968 που πίστευαν ότι πρέπει «να είμαστε ρεαλιστές, να ζητάμε το αδύνατο». Αρκετά νωρίτερα, το 2008, πίστευε πως είναι απολύτως ρεαλιστικό να γίνει ο κατώτατος μισθός 1.300 ευρώ αφού, όπως όλοι γνωρίζουμε, λεφτά υπήρχαν.

Επί πρωθυπουργίας δεν βρήκα κάτι σχετικό -ούτε καν την υπογραφή του τρίτου μνημονίου δεν δικαιολόγησε ως ρεαλισμό, διάφορα σαρδανάπαλα περί «Μπρεστ Λιστόφσκ» ακούγαμε-, τον θυμήθηκε κατά την φετινή θερινή σύναξη για την Προγραμματική Διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ όπου τάχθηκε υπέρ της εξαιρετικά σαφούς έννοιας «ρεαλιστικός ριζοσπαστισμός» διότι, όπως είναι φανερό σε όλους μας, «για να κερδηθεί το κέντρο» απαιτείται «αριστερό πρόγραμμα».

Κατά κανόνα, ο λόγος των πολιτικών και μάλιστα αμέσως μόλις αναλάβουν σημαντικά αξιώματα, είναι θριαμβευτικός, ενίοτε πομπώδης. Σπάνιο είναι στην πρώτη-πρώτη κιόλας, προγραμματική θα έλεγα, δήλωσή τους  να υπόσχονται «ρεαλισμό», όπως έκανε ο κ. Ανδρουλάκης.

Ο «ρεαλισμός» θεωρείται απωθητική πρόταση προς ψηφοφόρους. Διότι κανένα «αφήγημα» δεν είναι ρεαλιστικό – τι αφήγημα, δηλαδή παραμύθιασμα, θα ήταν; «Ρεαλιστικό αφήγημα», είναι το ίδιο τραγελαφικό με τον «ρεαλιστικό ριζοσπαστισμό» – ο οποίος για τούτο ακριβώς, αποτελεί πράγματι «αφήγημα»: στα παιδικά και πολιτικά παραμύθια ή στον λογοτεχνικό «μαγικό ρεαλισμό» μπορούν να συμβούν τα πάντα.

Αν το νέο ΠαΣοΚ απομακρυνθεί από τις «αφηγήσεις» και υιοθετήσει προγραμματικό ρεαλιστικό λόγο, θα είναι πολύ μεγάλο πολιτικό βήμα, πολύ μεγάλο κέρδος για το πολιτικό μας σύστημα και τη χώρα.