Χρονιά-ορόσημο είναι για το Κτηματολόγιο το 2022. Και αυτό διότι είναι η τελευταία χρονιά που οι ιδιοκτήτες ακινήτων μπορούν να δηλώσουν την περιουσία τους -έστω και με καθυστέρηση – χωρίς να πληρώσουν πρόστιμο. Επιπλέον, είναι η τελευταία χρονιά που μπορούν να κάνουν διόρθωση των ανακριβών πρώτων εγγραφών ώστε να μη χαρακτηριστούν τα ακίνητά τους «αγνώστου ιδιοκτήτη», με αποτέλεσμα να περιέλθουν στο Δημόσιο. Είναι επίσης η χρονιά που ολοκληρώνεται σε όλη την Ελλάδα η συλλογή δηλώσεων, με εξαίρεση την Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία, όπου αναμένεται η διαδικασία να ξεκινήσει στα τέλη του νέου έτους. Είναι όμως και η τελευταία χρονιά των υποθηκοφυλακείων, αφού ξεκινά η ψηφιοποίησή τους, ενώ για πρώτη φορά ανοίγουν σε όλη τη χώρα τα γεωχωρικά δεδομένα.

«ΤΑ ΝΕΑ» παρουσιάζουν έναν οδηγό επιβίωσης στο νέο σκηνικό που έχει διαμορφωθεί στο Κτηματολόγιο. Ο οδηγός περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου οι ιδιοκτήτες ακινήτων να έχουν την πλήρη εικόνα σε ό,τι αφορά, για παράδειγμα, τις προθεσμίες και τις παρατάσεις που σχεδιάζεται να δοθούν, ώστε να κινηθούν με ασφάλεια και να μην κινδυνέψουν να χάσουν την περιουσία τους.

Τι ισχύει

– Συλλογή δηλώσεων: Στο Ρέθυμνο δόθηκε παράταση έως τις 30 Δεκεμβρίου 2021. Στις Κυκλάδες η παράταση που δόθηκε είναι μέχρι την 5ηΙανουαρίου 2022. Στα Χανιά (αφορά τους δήμους Χανίων, Αποκορώνου, Σφακίων, Καντάνου-Σελίνου, Πλατανιά και Κισσάμου) η συλλογή των δηλώσεων λήγει στις 18 Ιανουαρίου 2022 (και τρεις μήνες αργότερα για τους ιδιοκτήτες που μένουν μόνιμα στο εξωτερικό). Στο Ηράκλειο (και ειδικότερα για τους δήμους Ηρακλείου, Μαλεβιζίου και Χερσονήσου) η συλλογή δηλώσεων λήγει στις 22 Ιανουαρίου, ενώ για Κέρκυρα και Θεσπρωτία, όπως προαναφέρθηκε, η συλλογή δηλώσεων αρχίζει στα τέλη του 2022.

– Η προανάρτηση: Το επόμενο δίμηνο αναμένεται να ξεκινήσει η προανάρτηση σε Ροδόπη, Καβάλα (Θάσος), Χαλκιδική, Φωκίδα, Βοιωτία, Μαγνησία και Αχαΐα. Εκκρεμεί επίσης η επανέναρξη της προανάρτησης στον Δήμο Τριφυλίας στη Μεσσηνίαεπειδή παρατηρήθηκαν λάθη στην καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων.

– Η ανάρτηση: Στον Εβρο, και συγκεκριμένα στους δήμους Διδυμότειχου και Ορεστιάδας, η ανάρτηση λήγει την 21ηΔεκεμβρίου και αναμένεται να δοθεί παράταση έως την 21η Φεβρουαρίου. Στους δήμους Αλεξανδρούπολης, Σαμοθράκης και Σουφλίου η ανάρτηση λήγει στις 9 Φεβρουαρίου 2022 (και δύο μήνες αργότερα για τους κατοίκους εξωτερικού). Στον Δήμο Αιγιαλείας της Αχαΐας η ανάρτηση λήγει στις 8 Ιανουαρίου 2022 (και δύο μήνες αργότερα για τους ιδιοκτήτες που μένουν μόνιμα στο εξωτερικό).

Αναστολή προστίμων

Σημειώνεται πως σε όλη τη χώρα, με εξαίρεση την Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία όπου δεν λειτουργεί ακόμη Κτηματολογικό Γραφείο, οι ιδιοκτήτες ακινήτων μπορούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 να δηλώσουν τηνακίνητη περιουσία τους χωρίς να καταβάλουν πρόστιμο για την καθυστέρηση. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί πως μέχρι να δηλώσουν την περιουσία τους στο Κτηματολόγιο δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν καμία συναλλαγή με το ακίνητό τους (αγοραπωλησία, μεταβίβαση, γονική παροχή), αλλά ούτε να εκδώσουν οικοδομική άδεια, καθώς τόσο σε κάθε συμβόλαιο όσο και στην άδεια οικοδομής θα πρέπει να μνημονεύεται και να επισυνάπτεται στο συμβόλαιο και το αποδεικτικό υποβολής δήλωσης στο Κτηματολόγιο.

Τα «αγνώστου ιδιοκτήτη»

Σήμερα, για τις περιοχές όπου η κτηματογράφηση είναι σε εξέλιξη, από τα 7.090.110 δικαιώματα (ιδιοκτησίες), τα 389.836 (ποσοστό 5,50%) είναι «αγνώστου ιδιοκτήτη». Για αυτά τα ακίνητα έχει δοθεί παράταση έως το τέλος του 2022 προκειμένου να γίνει διόρθωση των ανακριβών πρώτων εγγραφών.

Αν οι ιδιοκτήτες τους δεν το κάνουν, χάνουν οριστικά κάθε αδήλωτο ιδιοκτησιακό δικαίωμα. Μετά θα μπορούν να προσφύγουν στα δικαστήρια, αλλά μόνο για να διεκδικήσουν χρηματική αποζημίωση και όχι για να ανακτήσουν το ακίνητο, εκτός κι αν το δικαστήριο προκρίνει αντί της αποζημίωσης τη λύση της επανάκτησης.

Σημειώνεται πως ήδη στο Δημόσιο περιήλθαν 14.484 ακίνητα που χαρακτηρίστηκαν «αγνώστου ιδιοκτήτη» και βρίσκονται σε 36 περιοχές σε όλη τη χώρα, στις οποίες οι κτηματολογικές εγγραφές οριστικοποιήθηκαν το 2018. Πλήρης εικόνα σχετικά με το σε ποιον ανήκουν αυτά τα ακίνητα δεν υπάρχει. Η εκτίμηση ωστόσο είναι πως οκτώ στα 10 ανήκουν στο Δημόσιο.

Περιοχές-συμμετοχή

«Πρωταθλήτρια» περιοχή, σύμφωνα με τα στοιχεία του Κτηματολογίου, έχουν αναδειχθεί τα Τρίκαλα (145%) και ακολουθούν η Κοζάνη (134%), το Κιλκίς (124%), η Φθιώτιδα (121%), οι Σέρρες (113%), η Κάλυμνος, η Κάρπαθος, η Κως και η Ρόδος (110%), η Μαγνησία (107%) και η Πέλλα (102%).

Πολύ μεγάλη συμμετοχή στη συλλογή δηλώσεων (άνω του 90%) έχουν ακόμα Λάρισα, Καρδίτσα, Πιερία, Δράμα, Αρτα, Πρέβεζα, Λευκάδα, ενώ ακολουθούν με ποσοστό άνω του 80% Εύβοια, Θεσσαλονίκη, Ημαθία, Λασίθι, Ηράκλειο, Ιωάννινα, Καστοριά, Φλώρινα και Χαλκιδική.

Ικανοποιητική συμμετοχή (άνω του 70%) έχουν: Κορινθία, Αρκαδία, Αχαΐα, Αιτωλοακαρνανία, Ηλεία, Γρεβενά, Φωκίδα καθώς και ορισμένες περιοχές της Ανατολικής και Δυτικής Αττικής.

Μέτρια συμμετοχή και κυρίως πάνω από το όριο του 55% (που απαιτείται προκειμένου να περάσει η κτηματογράφηση την επόμενη φάση της προανάρτησης) καταγράφεται σε μέρος της Θεσπρωτίας καθώς και σε Ροδόπη, Θάσο, Ευρυτανία, Μεσσηνία, Ζάκυνθο, Κεφαλλονιά, Ιθάκη, Αργολίδα, Λακωνία, Σάμο, Χίο και Ικαρία.

Κάτω από τη… βάση

Στη Λήμνο και στη Λέσβο οι μισοί ιδιοκτήτες δεν έχουν δηλώσει την ακίνητη περιουσία τους, ενώ σε Κύθηρα, Πόρο, Σπέτσες και Υδρα δύο στους τρεις ιδιοκτήτες δεν έχουν εμφανιστεί. Ακόμα χαμηλότερα είναι τα ποσοστά στις Κυκλάδες, όπου μόνο ένας στους πέντε ιδιοκτήτες συμμετείχε στη διαδικασία, η οποία παρατάθηκε και λήγει στις 5 Ιανουαρίου 2022, αλλά και στο Ρέθυμνο, όπου εννέα στους 10 ιδιοκτήτες μέχρι σήμερα, όπως λένε πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, «αδιαφορούν» για το Κτηματολόγιο.

Headlines