Είναι στην ιδιοσυγκρασία του ανθρώπου να δοκιμάζει τα όριά του. Άλλοτε αυτή η αναμέτρηση με τις ανθρώπινες δυνατότητες φέρνει αποτελέσματα που μπορούν υπό προϋποθέσεις να αποβούν χρήσιμα και λειτουργικά (κατάκτηση του διαστήματος). Άλλοτε δεν καταφέρνει παρά να τροφοδοτεί τη ματαιοδοξία ή ακόμα και την ανάγκη πολλών για μια καταγέλαστη διάκριση (διαγωνισμοί για την κατάποση όσο το δυνατόν περισσότερων χάμπουργκερ, για παράδειγμα). Η αεροπορική βιομηχανία φαίνεται πως έφθασε στα όριά της με το φαραωνικό Airbus A380.

Είναι βέβαια ο ανταγωνισμός με τη μεγάλη αντίπαλό της, την αμερικανικανική Boeing που εδώ και δεκαετίες κυριαρχούσε σε επίπεδο εντυπώσεων στους αιθέρες με το γιγαντιαίο B-747 Jumbo, που ανάγκασε την ευρωπαϊκή κοινοπραξία να κατασκευάσει την ακόμα μεγαλύτερη «ιπτάμενη φάλαινα» – στο Α380 δόθηκε το προσωνύμιο Beluga λόγω ομοιότητας στο σχήμα του αεροσκάφους με το γιγαντιαίο κήτος. Αλλά έπειτα από δεκαέξι χρόνια «καριέρας», η παραγωγή του μεγαλύτερου ιπτάμενου μεταφορικού μέσου που κατασκεύασε ποτέ άνθρωπος σταμάτησε.

Κλείνει η γραμμή παραγωγής

Την Πέμπτη η Airbus παρέδωσε το τελευταίο A380 στην Emirates και έκλεισε τη γραμμή παραγωγής του μοντέλου. Ο γίγαντας των αιθέρων θα συνεχίσει να πετά, καθώς η εδρεύουσα στο Ντουμπάι αεροπορική εταιρεία έχει στο στόλο της περίπου τα μισά από τα Α380 που κατασκεύασε η Airbus και προφανώς θα τα χρησιμοποιεί για πολλά χρόνια ακόμα. Και η γαλλογερμανική κοινοπραξία θα συνεχίσει ασφαλώς να τα υποστηρίζει με τεχνογνωσία και ανταλλακτικά. Αλλά μέλλον το αεροσκάφος φαίνεται πως δεν έχει καθώς η ζήτηση για τόσο μεγάλα ενέρια μεταφορικά μέσα δεν υπάρχει.

Το Α380 είναι το μεγαλύτερο επιβατικό αεροσκάφος. Στην κανονική του έκδοση μεταφέρει 545 επιβαίνοντες, αλλά θεωρητικά με την κατάλληλη εσωτερική διαρύθμιση μπορεί να μεταφέρει έως 853 επιβάτες. Ο «δίπατος» κολοσσός διαθέτει τέσσερις κινητήρες, το άνοιγμα των φτερών του είναι 80 μέτρα και μπορεί να απογειωθεί με φορτίο βάρους 560 τόνων. Το εντυπωσιακότερο κατασκευαστικό του στοιχείο, ωστόσο, ίσως είναι τα… 530 χιλιόμετρα των καλωδιώσεων που διαθέτει η Beluga.

Η ναυαρχίδα της Airbus κατασκευάστηκε το 2005 και πραγματοποίησε την πρώτη εμπορική της πτήση το 2007. Αλλά η εδρεύουσα στην Τουλούζη κοινοπραξία άργησε να ξεκινήσει την «κόντρα» με την Boeing (και) στο πεδίο των μεγεθών και των εντυπώσεων. Οι σύγχρονες αερομεταφορές διεξάγονται με αεροσκάφη μεγάλης αυτονομίας αλλά μεσαίου μεγέθους. Επίσης, η ανάγκη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής υποχρεώνουν τους κατασκευαστές να φροντίζουν για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη οικονομία καυσίμου στα αεροσκάφη.

Αλλάζουν οι καιροί

Φαραωνικές κατασκευές όπως η Beluga αλλά και τα επίσης τετρακινητήρια Jumbo εντυπωσιάζουν και ενδιαφέρουν μόνο τους πετρελαιάδες του Περσικού. Η Boeing έχει εδώ και χρόνια σταματήσει την κατασκευή του 747 (και ακόμα παλαιότερα του εξαιρετικού μεν αλλά εξόχως ενεργοβόρου 707) και έχει στρέψει την προσοχή της στα οικονομικά δικινητήρια 777 και βεβαίως στην εξέλιξη του 787 Dreamliner. Αλλά και η Airbus σε εμπορικό επίπεδο ανταγωνίζεται την Boeing με το επίσης μεσαίου μεγέθους και μεγάλης αυτονομίας Α350.

«Η τεχνολογία του Α380 βασίζεται στις αρχές και τις ιδέες της δεκαετίας το 1980. Ο σχεδιασμός και η εξέλιξη αεροσκαφών παρόμοιων μεγεθών σταμάτησε ουσιαστικά από την εποχή εκείνη εξαιτίας των πετρελαϊκών κρίσεων και της συνειδητοποίησης των τεράστιων περιβαλλοντικών προβλημάτων, που άλλαξαν άρδην την τεχνολογία και την έστρεψαν προς τους κινητήρες υψηλής ενεργειακής απόδοσης και οικονομίας», δήλωσε στο BBC ο Πίτερ Μόρις, επικεφαλής οικονομολόγος της εταιρείας αεροπορικών συμβούλων Ascend by Cirium.

Η Airbus, εξάλλου, πάσχισε για να βρει αγοραστές για το Α380. Μόνο 251 αεροσκάφη του τύπου αυτού «έχτισε» τα χρόνια αυτά καθιστώντας από οικονομικής απόψεως ατελέσφορη την επένδυση 25 και πλέον δισ. δολαρίων για την κατασκευή του ιπτάμενου αυτού γίγαντα. Στους Ανατολίτες πελάτες της Airbus, ωστόσο, το Α380 έδωσε την ευκαιρία να εξελιχθούν σε μεγάλους «παίκτες» στην παγκόσμια σκακιέρα των αερομεταφορών. Η Emirates, για παράδειγμα, και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα χάρη στη μεγάλων αποστάσεων Beluga μετέτρεψαν το Ντουμπάι σε παγκόσμιο κέντρο αερομεταφορών.

Τέλος εποχής

Με το τελευταίο που της παρεδόθη την Πέμπτη η Emirates διαθέτει πλέον συνολικά 118 Airbus A380 στο στόλο της. Δυτικοί αερομεταφορείς, όμως, όπως η Lufthansa και η Air France που επίσης διαθέτουν κάποια Α380, έχουν αποφασίσει να τα αποσύρουν από την κυκλοφορία. «Θεωρητικά θα μπορούσαν να πετούν για δεκαετίες ακόμα, αλλά η αγορά αεροσκαφών τέτοιου μεγέθους από δεύτερο χέρι είναι τόσο μικρή που θεωρείται ανύπαρκτη», σύμφωνα με την Ascend by Cirium.

«Δυστυχώς η Airbus κατασκευάζοντας το Α380 δημιούργησε ένα τεχνολογικό αριστούργημα, που όμως στερείται οράματος. Είναι ένα υπέροχο δημιούργημα που σφράγισε μεν τη θέση του στην παγκόσμια ιστορία της αεροναυπηγικής, αλλά απογειώθηκε και πέταξε σε λάθος καιρούς. Δεν νομίζω ότι θα κατασκευαστεί ποτέ μεγαλύτερο αεροπολάνο από το Α380», δήλωσε ο ιστορικός των αερομεταφορών Σι Όκλι.

Headlines