Είναι μία ασυνήθιστη συμφωνία: σε μία προσπάθεια να αποσυμφορήσει τις φυλακές στη χώρα, η κυβέρνηση της Δανίας συμφώνησε να ενοικιάσει 300 κελιά φυλακής στο Κόσοβο για τα επόμενα δέκα χρόνια. Σε αντάλλαγμα η Δανία είναι διατεθειμένη να προσφέρει γενναιόδωρη οικονομική βοήθεια, συνολικού ύψους 210 εκατομμυρίων ευρώ.

Η κυβέρνηση του Κοσόβου δηλώνει ότι θα αξιοποιήσει αυτά τα χρήματα για τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος, αλλά και για τη χρηματοδότηση επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς σήμερα η παραγωγή ενέργειας βασίζεται κυρίως στον λιγνίτη.

Όπως εξηγεί ο Έρις Χάνα, σύμβουλος στο υπουργείο Δικαιοσύνης στο Κόσοβο και μέλος της αντιπροσωπείας που διαπραγματεύθηκε τη συμφωνία με την Κοπεγχάγη, «πρόκειται για μία ευρύτερη συμφωνία, όχι απλώς για τη μεταφορά κρατουμένων από τη Δανία. Τα κονδύλια για την πράσινη ατζέντα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας φτάνουν τα 60 εκ. ευρώ και αυτό είναι μία πολύ καλή είδηση σε μία εποχή που αυξάνονται συνεχώς οι τιμές της ενέργειας».

«Ίδιες προδιαγραφές, όπως στη Δανία»

Αλλά και για την κυβέρνηση της Δανίας η ενοικίαση φυλακών στο εξωτερικό αποτελεί μέρος μίας ευρύτερης στρατηγικής, η οποία επίσης προβλέπει την κατασκευή νέων σωφρονιστικών καταστημάτων για επιπλέον 1.000 κρατούμενους μέχρι το 2025.

Σύμφωνα με τον υπουργό Δικαιοσύνης Νικ Χέκερουπ, στο Κόσοβο θα σταλούν μετανάστες από τρίτες χώρες που πρόκειται να απελαθούν, καθώς έχει απορριφθεί η αίτησή τους για παροχή ασύλου στη Δανία.

Ο Χέκερουπ διαβεβαιώνει ότι στα ενοικιαζόμενα κελιά του Κοσόβου «θα ισχύουν οι ίδιοι κανόνες, όπως στη Δανία».

Επιπλέον, δηλώνει αισιόδοξος ότι η διμερής συμφωνία με το Κόσοβο συνάδει με το διεθνές δίκαιο και δεν πρόκειται να ακυρωθεί μετά από ενδεχόμενη προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Οι Δανοί επικαλούνται πρόσφατη έρευνα, από την οποία προκύπτει, όπως υποστηρίζουν, ότι το Κόσοβο έχει τις καλύτερες υποδομές για την υποδοχή κρατουμένων στην περιοχή. Παρόμοια συμφωνία είχαν συνάψει το 2015, για τρία χρόνια, η Νορβηγία με την Ολλανδία.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που παραθέτει η κυβέρνηση της Πρίστινα, σε ολόκληρο το Κόσοβο οι φυλακές μπορούν να «φιλοξενήσουν» μέχρι 2.000 άτομα, ωστόσο αυτήν την εποχή 400 κελιά παραμένουν κενά.

Το κέρδος δεν είναι μόνο οικονομικό, επισημαίνει ο σύμβουλος του υπουργείου Δικαιοσύνης Έρις Χάνα: «Ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη είναι ότι η Δανία γίνεται στρατηγικός εταίρος μας και ένας από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες στο Κόσοβο», υποστηρίζει.

Σύμφωνα με τον μέχρι στιγμής σχεδιασμό, οι μετανάστες που θα αποστείλει η Δανία θα εγκατασταθούν στις φυλακές της πόλης Γκίλαν, 50 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Πρίστινα.

«Δεν έχουμε πόρους για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση»

Ωστόσο, δεν φαίνονται όλοι αισιόδοξοι ότι θα ευοδωθεί η ασυνήθιστη αυτή συμφωνία. Η Φατμίρα Χαλίτι, η οποία συνεργάζεται με ΜΚΟ για την αποκατάσταση θυμάτων βασανιστηρίων, σημειώνει ότι τον τελευταίο καιρό οι συνθήκες διαβίωσης στις φυλακές έχουν βελτιωθεί, αλλά παρ’ όλα αυτά «αυτή τη στιγμή το Κόσοβο δεν διαθέτει τους απαραίτητους πόρους για να συντηρήσει τους δικούς του κρατούμενους, πόσο μάλλον για να δεχθεί ακόμη περισσότερους από το εξωτερικό. Αν πράγματι έρθουν άλλα 300 άτομα, οι σημερινές υποδομές δεν επαρκούν».

Γιάννης Παπαδημητρίου (AP)

Headlines