«Το πιο δύσκολο που είχαμε να διαχειριστούμε ήταν η συγκίνησή μας» – Θηβαίος και Πασχαλίδης μιλούν στο in.gr για το «Εμπάργκο»

Στην εκπνοή του χρόνου κυκλοφόρησε ένας από τους πιο σημαντικούς δίσκους του 2021.

Το «Εμπάργκο», 29 χρόνια μετά την πρώτη του κυκλοφορία, βγαίνει ξανά στους δρόμους της πόλης για να μας θυμίσει το μεγαλείο του.

Ο Μίλτος Πασχαλίδης και ο Χρήστος Θηβαίος πήραν τον εμβληματικό δίσκο του Θάνου Μικρούτσικου και του Άλκη Αλκαίου, στην πρώτη τους συνεργασία, και του έδωσαν νέα πνοή.

Πάντα με την σημαντική συμβολή του Θύμιου Παπαδόπουλου οι δύο τραγουδοποιοί έκαναν πράξη το όνειρό τους. Δυστυχώς ο Θάνος Μικρούτσικος δεν είναι πια κοντά μας για να ακούσει τον δίσκο και ο Μίλτος Πασχαλίδης αν και ξέρει τι σχόλιο θα έκανε ο συνθέτης δεν θέλησε να μας το αποκαλύψει.

Η συμβουλή μου είναι όταν βάλετε να ακούσετε αυτό το δίσκο να ξεχάσετε για λίγο τις πρώτες εκτελέσεις αλλιώς θα τον αδικήσετε εξαρχής. Προφανώς και τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με τα τραγούδια στην πρώτη τους ηχογράφηση και τίποτα δεν μπορεί να διαγράψει την πορεία που κάναμε μαζί τους όλα αυτά τα χρόνια.

Αυτή όμως η φρέσκια ματιά είναι ικανή να φέρει τη σειρήνα που θα πάει τον καθένα στο δικό του ταξίδι.

Το Εμπάργκο και άλλες μεγάλες επιτυχίες του Θάνου θα παρουσιαστούν στις 23 Δεκεμβρίου στο Christmas Theater σε μια μαγική βραδιά.

Ο Χρήστος Θηβαίος και ο Μίλτος Πασχαλίδης μου έκαναν την τιμή να μιλήσουν για αυτή την δουλειά.

Χρήστος Θηβαίος: Θέλουμε να είμαστε οι καλύτεροι υπηρέτες της μουσικής του Θάνου

Ποια ήταν η επαφή που είχε με το Εμπάργκο;

Ο δίσκος βγήκε το 1982, τον είχα ακούσει αποσπασματικά στην φοιτητική μου περίοδο. Είχα επιλέξει κάποια κομμάτια και τα είχα γράψει σε κασέτα.

Μετά την συνάντησή μου με το Θάνο Μικρούτσικο το 2000, όταν με κάλεσε να τραγουδήσω στο αφιέρωμα του στο Μέγαρο Μουσικής για τα 30 χρόνια του στην τραγουδοποιία, μελέτησα 93 τραγούδια για να πω 13. Τότε μπήκα πιο βαθιά στο νόημα. Τότε κατάλαβα ότι το Εμπάργκο ήταν πολύ μπροστά μουσικά από την εποχή του. Από τη μια η ποίηση του Αλκαίου, που παραμένει όχι απλά σύγχρονος αλλά και μελλοντικός, και από την άλλη μεριά η μουσική του Θάνου που απέδειξε ότι μια σύνθεση κλασικής μουσικής μπορεί να υποστηρίξει ένα τραγούδι. Ο Θάνος απέδειξε από μουσικής πλευράς ότι μπορεί να γίνουν πράγματα που δεν έχουμε φανταστεί. Είδα μέσα από αυτό το πρίσμα του ολοκληρωμένου έργου το δίσκο.

Πώς ξεκίνησε η ιδέα για τον δίσκο;

Κάποια στιγμή με πήρε τηλέφωνο ο Μίλτος Πασχαλίδης και μου πρότεινε να το κάνουμε. Του απάντησα ότι είναι όνειρό μου. Το είχα και εγώ στο μυαλό μου αλλά ο Μίλτος πήρε την πρωτοβουλία.

Πόσο είχε εμπλακεί στην δημιουργία ο Θάνος Μικρούτσικος;

Ο Θάνος το ήθελε πάρα πολύ. Επειδή αγαπάει πολύ εμένα και τον Μίλτο -για τον Θάνο θα μιλάω πάντα στον ενεστώτα- και προεξάρχοντας του μαέστρου μας του Θύμιου Παπαδόπουλου συναντηθήκαμε όλοι μαζί και συζητήσαμε. Υπήρχε και η περίοδος της συγκίνησης μετά το αντίο του Θάνου και μετά μια μέρα βρεθήκαμε στο στούντιο για να ακούσουμε τις ορχήστρες που είχε φτιάξει ο Θύμιος και να πούμε τη γνώμη μας.

Τελικά λέμε μεταξύ σοβαρού και αστείου ‘δεν μπαίνουμε μέσα να τραγουδήσουμε’, έτσι για προπόνηση. Ανακαλύψαμε μετά από λίγο καιρό ότι στις ερμηνείες μας δεν χρειαζόταν να κάνουμε καμία διόρθωση. Το χαιρόμαστε σαν μικρά παιδιά. Λειτουργούσε υποθάλπουσα η ενέργεια η ερμηνευτική μέσα μας και τελικά κοιταζόμασταν και τραγουδούσαμε ο ένας για τον άλλο. Το είχαμε μέσα μας έτοιμο.

Τι θα δούμε στις 23 Δεκεμβρίου στη συναυλία στο Christmas Theater;

Στις 23 Δεκεμβρίου στο Christmas Theater θα γίνει η πρώτη παρουσίαση του δίσκου. Αυτό στηρίζεται στην ιδέα και στην σκηνική αξία που μας έχει κληρονομήσει ο Θάνος ότι το πρώτο μέρος έχει ένα θεατρικό χαρακτήρα και γίνεται η παρουσίαση ενός έργου και το δεύτερο μέρος είναι πιο εξωστρεφές. Στο δεύτερο μέρος συμμετέχουν ο Γιάννης Κότσιρας, η Ρίτα Αντωνοπούλου, ο Κώστας Θωμαΐδης, ο Γιώργος Μεράντζας και ο Μανώλης Μητσιάς. Έχουμε αγωνία και μεγάλη χαρά που παίρνουμε φόρα και εκκίνηση από το συνολικότερο έργο του Θάνου για να βγούμε στη σκηνή και να είμαστε οι καλύτεροι υπηρέτες της μουσικής του.

Φοβηθήκατε την σύγκριση με τις πρώτες εκτελέσεις;

Η αλήθεια είναι ότι αυτό το σκεφτήκαμε αλλά δεν φοβηθήκαμε ούτε μια στιγμή παρά μόνο τους ίδιους μας τους εαυτούς, πόσο ακέραιοι και μέσα στο έργο είμαστε. Είναι μια νέα πνοή και βγάζει κάτι φρέσκο. Δεν περίμενα ας πούμε ότι ο γιός μου και οι φίλοι του θα ακούσουν προσεκτικά το Εμπάργκο και θα πουν ‘εδώ συμβαίνει κάτι καινούργιο και με μεγάλο σεβασμό για τις πρώτες εκτελέσεις.

Ποια είναι η αγαπημένη σου στιγμή του δίσκου;

Η αλήθεια είναι ότι ο Θάνος μου έλεγε ότι ήθελε κάποια στιγμή να ηχογραφήσουμε την «Πρωινή ή βραδινή σερενέτα». Από εκεί ξεκίνησε αλλά τελικά ήρθε ο Μίλτος και μου είπε ότι θέλει να κάνουμε τον δίσκο για να με ακούσει να λέω το «Ταπεινό ρέκβιεμ για το μέλλον», οπότε μπλέκεται το θέμα. Πραγματικά και με το χέρι στην καρδιά η καλύτερη στιγμή του δίσκου είναι το πόσο αισθάνθηκα ότι ο Μίλτος είναι αδερφός μου. Το πόσο άνετα αισθάνομαι να κάνω λάθος, να προσπαθήσω, το πόσο χώρο έχω να γίνω καλύτερος από τον εαυτό μου.

Μίλτος Πασχαλίδης

Πώς προέκυψε η ηχογράφηση του Εμπάργκο;

Από εμένα ξεκίνησε η ιδέα. Το είχα ζητήσει στον Θάνο αρκετά χρόνια πριν αρρωστήσει. Και μου είχε πει ‘αμέ, κάν’ το όπως γουστάρεις΄. Αυτό ήταν πολύ ωραίο αλλά δεν φανταζόμουν ότι θα το έκανα εν τη απουσία του. Και αυτό με φόρτισε. Τελικά αποφάσισα να μην τον κάνω μωσαϊκό αλλά σαν δίσκο δύο τραγουδοποιών. Εμού και του Χρήστου. Ενώ στον πρώτο δίσκο κάθε τραγούδι είναι μια μικρή ιστορία και ο Θάνος είχε αποφασίσει ποιος θα την αφηγηθεί. Εδώ το κάναμε πιο συμπαγές.

Αντιμετωπίσατε τον δίσκο περισσότερο σαν ολότητα;

Ολότητα είναι έτσι κι αλλιώς. Από το Εμπράγκο δεν μπορείς να ξεχωρίσεις ένα τραγούδι. Παρόλο που η ‘Πιρόγα’ έγινε μεγάλη επιτυχία, ο Θάνος το αντιμετώπιζε πάντα ως ενιαίο έργο, πολύ περισσότερο από πολλά άλλα έργα του.

Γιατί επέλεξε τον συγκεκριμένο δίσκο;

Καταρχήν γιατί είναι ένα έργο που με πήρε παιδί και με έκανε έφηβο. Για εμένα σημαίνει χοντρικά αυτό το πέρασμα στην εφηβεία το οποίο είναι πολύτιμο ενίοτε για τους ανθρώπους. Καιι γιατί το θεωρώ από τα πιο ζωντανά έργα του Θάνου σήμερα. Με την έννοια ότι κοίτα πλάκα πλάκα σε εμπάργκο είμαστε ακόμα. Σε ένα ιδιότυπο εμπάργκο.

Ποια ήταν η αντίδραση του Χρήστου Θηβαίου όταν το πρότεινες;

Με το Χρήστο είμαστε πάντα μια ανοιχτή αγκαλιά μεταξύ μας. Δεν υπάρχει περίπτωση να προτείνει κάτι ο ένας και ο άλλος να μην το αγκαλιάσει. Πόσο μάλλον τώρα που ήταν έργο του Θάνου που μας έχει σημαδέψει, και το έργο και ο Θάνος. Ήταν πολύ απλό μετά. Είχαμε και τον Θύμιο Παπαδόπουλο που έκανε τις ενορχηστρώσεις, που είναι το δεξί χέρι του Θάνου. Μετά το πιο δύσκολο που είχαμε να διαχειριστούμε ήταν η συγκίνησή μας.

Τι θα έλεγε ο Θάνος αν τον άκουγε;

Ξέρω αλλά δεν λέω. Θα το κόψει η λογοκρισία.

Πόσο σημερινό είναι το Εμπάργκο;

Η ιδέα ήταν να παίξουμε τα τραγούδια σαν να είχαν γραφτεί σήμερα. Βοηθάει πολύ ο στίχος του Άλκη Αλκαίου που είναι συγκλονιστικός και είναι και άχρονος. Μιλάει για πράγματα που είναι πανανθρώπινα και διαχρονικά. Όταν λέει «Ξερνάνε θάνατο τα ωραία φουγάρα κι εγώ θρηνώ από τώρα τη γενιά μου»… Μετά την Βιομηχανική Επανάσταση είναι σύγχρονος σε όλες τις εποχές. Είναι ένα έργο που δεν είχε καθόλου μουσείο, μούχλα πάνω του. Είναι ένα έργο που μπορεί να σταθεί το 2021 ως φρέσκο πράγμα. Τα νέα παιδιά που πιθανόν δεν ξέρουν όλο το έργο μακάρι να το προσεγγίσουν και να το αγαπήσουν. Και μακάρι ακούγοντας το να ανατρέξουν και στην πρώτη ηχογράφηση.

Ποια είναι η αγαπημένη σου στιγμή του δίσκου;

Αγαπημένες στιγμές έχω δύο. Η μία είναι όλο το «Κακοήθες μελάνωμα» που λέμε μαζί με τον Χρήστο και ήταν όνειρό μου. Και η δεύτερη το «Spleen» που δεν μπήκε στον πρώτο δίσκο και έχει ηχογραφηθεί μόνο μια φορά. Το λέμε μαζί με τον Χρήστο αλλά στο τέλος ακούγεται η φωνή του Θάνου. Κάθε φορά που το ακούω είναι να σαν να είναι εδώ ο Θάνος και διαλύομαι.