Διάστημα – Το μυστήριο με τους 70 εξωπλανήτες – Πώς είναι δυνατόν να ταξιδεύουν μόνοι τους

Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανακάλυψαν στον γαλαξία μας τουλάχιστον 70 «ξέμπαρκους» σκοτεινούς εξωπλανήτες, οι οποίοι δεν ανήκουν σε κάποιο αστρικό σύστημα και δεν κινούνται πέριξ κάποιου μητρικού άστρου, αλλά περιφέρονται μοναχικά στο διάστημα, «ελεύθεροι και ωραίοι» μεν, χωρίς όμως τη ζεστασιά και το φως του ήλιου τους.

Αγνωστος αριθμός

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη «φουρνιά» τέτοιων ιδιαίτερων πλανητών, καθώς έως τώρα είχαν ανακαλυφθεί μόνο μερικές μεμονωμένες περιπτώσεις. Οι αστρονόμοι εκτιμούν πλέον ότι υπάρχουν πολλοί περισσότεροι τέτοιοι μοναχικοί εξωπλανήτες, οι λεγόμενοι «Ελεύθερα Κινούμενοι Πλανήτες» (Free Floating Planets-FFP), που τριγυρνούν στο σύμπαν, ίσως ακόμη και αρκετά δισεκατομμύρια.

Η ανακάλυψη – που σχεδόν διπλασιάζει τον αριθμό των γνωστών εξωπλανητών χωρίς άστρο – έγινε με τέσσερα τηλεσκόπια του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή (το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο-VLT, το VISTA, το VST και το MPG/ESO), καθώς επίσης τηλεσκόπια στη Χαβάη (Subaru και άλλα) και στην Αριζόνα των ΗΠΑ.

Πόσο μακριά βρίσκονται

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την αστρονόμο Νουριά Μιρέ-Ρουάγκ του Εργαστηρίου Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου του Μπορντό στη Γαλλία και του Πανεπιστημίου της Βιέννης, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας «Nature Astronomy». Όλοι οι εξωπλανήτες που βρέθηκαν, κυρίως στον αστερισμό του Σκορπιού σε απόσταση περίπου 420 ετών φωτός από τη Γη, είναι μεγάλοι, έχοντας μάζες ανάλογες του Δία, του «γίγαντα» του ηλιακού μας συστήματος.

Δεν ανιχνεύονται

Οι μοναχικοί εξωπλανήτες, που κινούνται πολύ μακριά από οποιοδήποτε άστρο-ήλιο για να τους φωτίσει, είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευθούν από τα τηλεσκόπια (για πρώτη φορά είχαν ανακαλυφθεί στη δεκαετία του 1990). Παρόλα αυτά, αυτή τη φορά το «κυνήγι» τους αποκάλυψε ουκ ολίγους. «Δεν ξέραμε πόσους να περιμένουμε και πραγματικά ενθουσιαστήκαμε που βρήκαμε τόσους πολλούς», δήλωσε η Μιρέ-Ρουάγκ.

Πολλά ερωτηματικά

Οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει με βεβαιότητα σε μια εξήγηση για το πώς δημιουργούνται τέτοιοι «ξέμπαρκοι» εξωπλανήτες. Μερικοί αστρονόμοι πιστεύουν ότι μπορούν να σχηματιστούν από τη βαρυτική κατάρρευση ενός νέφους αερίων, το οποίο είναι πολύ μικρό για να οδηγήσει στη δημιουργία ενός άστρου. Μια άλλη πιθανότητα είναι μερικοί πλανήτες να εξοβελίζονται από τα μητρικά αστρικά συστήματα τους στο αχανές διάστημα και πλέον να περιπλανιούνται μόνοι τους.

Τα μελλοντικά ισχυρότερα τηλεσκόπια, όπως το υπό κατασκευή Υπερβολικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (ELT)του ESO στην έρημο Ατακάμα της Χιλής που θα αρχίσει τις παρατηρήσεις του στο τέλος της δεκαετίας, αναμένεται να ρίξουν περισσότερο φως στα μυστήρια αυτών των πλανητών.