Πρώτος πλέον ο καρκίνος του μαστού σε όλες τις μορφές καρκίνου

Πρώτος σε συχνότητα από όλες τις μορφές καρκίνου είναι πλέον στη χώρα μας ο καρκίνος του μαστού με 7.500 νέα κρούσματα το 2020, όταν την προηγούμενη πενταετία τα ετήσια περιστατικά κυμαίνονταν γύρω στις 4.500. Ο καρκίνος μαστού ξεπέρασε και τα περιστατικά καρκίνου πνεύμονα που ήταν στην πρώτη θέση από πλευράς συχνότητας. Ο καρκίνος του πνεύμονα πέρασε στη δεύτερη θέση εξαιτίας της μείωσης των καπνιστών που αντανακλάται και σε μικρότερη θνησιμότητα.

Στην τρίτη θέση βρίσκεται ο καρκίνος του παχέως εντέρου που είναι το 10% των περιστατικών, του προστάτη με 7% και ακολουθούν οι καρκίνοι του στομάχου, του ήπατος και του τραχήλου της μήτρας. Τόσο ο καρκίνος του παχέος εντέρου, όσο και αυτός του τραχήλου της μήτρας μπορούν να προληφθούν. Ειδικότερα ο τελευταίος, μπορεί όχι μόνο να προληφθεί, αλλά και να εξαφανιστεί με το εμβόλιο του HPV, το τεστ παπ ή το τεστ για HPV κάθε 5 χρόνια.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι από τους πιο συχνούς σε φτωχές χώρες όπως π.χ. στην Αφρική, όπου τα συστήματα υγείας δεν εφαρμόζουν προσυμπτωματικό έλεγχο, αντίθετα όμως στις χώρες αυτές είναι πιο σπάνιος ο καρκίνος μαστού καθώς οι γυναίκες εκεί έχουν ήδη στα 25 τους μωρά, τα οποία θηλάζουν, σε αντίθεση με τις γυναίκες στις ανεπτυγμένες χώρες όπως για παράδειγμα στην Αμερική, όπου πίνουν αλκοόλ, καθυστερούν να γεννήσουν και δεν θηλάζουν, οπότε τα ποσοστά του καρκίνου του μαστού είναι πολύ υψηλά.

Τα παραπάνω επισημαίνει στο in.gr ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας (ΕΑΕ), χειρουργός μαστού Ευάγγελος Φιλόπουλος, υπογραμμίζοντας ότι οι συχνότεροι καρκίνοι μπορούν να προληφθούν ή να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με πρώιμη διάγνωση. Στην κατεύθυνση αυτή, η ΕΑΕ διατηρεί ανοικτή τηλεφωνική γραμμή για ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών με κανονικές συνεδρίες  στο 2152152121, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα επικοινωνίας μέσω διαδικτύου χωρίς να φαίνεται ο ασθενής. Η πλατφόρμα παρέχει συμβουλές διακοπής του καπνίσματος, συμβουλές και στήριξη για να ξεπεράσει το πρόβλημα, καθώς οι προοπτικές είναι αισιόδοξες, αφού με τις σύγχρονες θεραπευτικές μεθόδους εξασφαλίζεται 10ετής επιβίωση στο 80% των περιστατικών.

Στις μορφές καρκίνου που μπορούν να προληφθούν, περιλαμβάνονται:

• ο καρκίνος του ήπατος με το εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Β, τα αποτελέσματα του οποίου είναι ευεργετικά, ενώ για την ηπατίτιδα C αν διαγνωστεί έγκαιρα μπορεί  να γίνει παρελθόν με τις νέες θεραπείες,
•  ο καρκίνος του παχέος εντέρου για τον οποίο χρειάζεται έλεγχος με κολονοσκόπηση μετά τα 50 έτη συνήθως και τεστ αφανούς αιμορραγίας. Στην Ελλάδα ο καρκίνος αυτός αποτελεί το 12,2% όλων των μορφών καρκίνου στη χώρα και ο λόγος είναι  η υψηλή κατανάλωση αλλαντικών, κρέατος που ψήνεται σε ψησταριές με αποτέλεσμα να δημιουργούνται καρκινογόνες ουσίες στο κρέας καθώς και η περιορισμένη λήψη φυτικών ινών από χόρτα και λαχανικά.
• ο καρκίνος του στομάχου που ήταν πολύ υψηλός πριν τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο έχει πέσει πολύ χαμηλά στις προηγμένες χώρες παρότι η θνησιμότητά του είναι πολύ υψηλή, καθώς με την ανάπτυξη των αντιβιοτικών αντιμετωπίζεται το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Στην πρόληψη αυτού του καρκίνου συμβάλλει και η αποφυγή αλατιού και καρκυκευμάτων. Στην Ασία για παράδειγμα υπάρχουν αυξημένα περιστατικά καρκίνου οισοφάγου και στομάχου, όμως με τη συντήρηση των τροφίμων με την ψύξη, βοήθησε πολύ να μειωθούν τα περιστατικά καρκίνου στομάχου.
• ο καρκίνος του παγκρέατος δείχνει επίσης ανοδικές τάσεις στη χώρα μας, εξαιτίας της διατροφής, κυρίως με την κατανάλωση λιπών που το αναγκάζουν να δουλεύει περισσότερο, υπάρχει επίσης και συσχετισμός με τον διαβήτη που επίσης τείνει να αυξάνεται λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής.
• ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως παρατηρήθηκε σε περιοχές με πηγές που είχαν κατάλοιπα ραδιενεργά και φυσικά πετρώματα που περιείχαν αρσενικό, ενώ το κάπνισμα παίζει ρόλο και στη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου.
• ο καρκίνος του πνεύμονα, με τη διακοπή του καπνίσματος – στην οποία πρέπει να επιμείνουμε. Δευτερογενώς, η έγκαιρη διάγνωση με την αξονική τομογραφία χαμηλής ακτινοβολίας, μπορεί να βελτιώσει την πρόγνωση σημαντικά εξαιτίας της έγκαιρης διάγνωσης.  Μάλιστα, υπάρχουν πλέον θεραπευτικές εξελίξεις που κάνουν ηπιότερη τη διαδρομή, με λιγότερες επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής.

Η βελτίωση των συνθηκών ζωής από πλευράς περιβάλλοντος, με καθαρότερες πόλεις, στέγαση σε ηλιόλουστα σπίτια, η άσκηση και  ο υγιεινός τρόπος ζωής μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση του καρκίνου κατά 30%.

Αντίστοιχα είναι σημαντική και η πρόσβαση των ασθενών στη σωστή διάγνωση, την θεραπεία και την υποστήριξή τους.

Γιατί έχουμε πλέον δυνατότητες έγκαιρης διάγνωσης, με εξελιγμένα μηχανήματα, ώστε να μπορούμε να ανιχνεύσουμε μια μικρή αλλοίωση και να γνωρίζουμε αν πρόκειται για καρκίνο ή όχι. Και η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική.

Παράλληλα, έχουμε συνεχώς καινούρια φάρμακα, ανοσοθεραπείες, αλλά και παρεμβάσεις σε μοριακό επίπεδο, όπου δίνουν τη δυνατότητα στα «χαλασμένα» γονίδια, να εμποδίζουν τις πρωτεϊνες να αυξάνουν ή να πολλαπλασιάζουν το κύτταρο.

Αλλά και χειρουργικά, υπάρχει πρόοδος, ώστε να μικραίνει σημαντικά το αποτύπωμα της χειρουργικής στο σώμα. Οι μαστεκτομές μειώνονται, επεμβάσεις πλέον γίνονται λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά, αν και ακόμη υπάρχουν ερωτηματικά για την ογκολογική πρακτική. Χαρακτηριστικά, έγιναν δύο μεγάλες μελέτες σχετικά με την προστατεκτομή ρομποτικά και η μόνη διαφορά ήταν μια μέρα λιγότερη νοσηλεία με τις παρενέργειες και την ανικανότητα να παραμένουν στα ίδια επίπεδα.

Όμως δεν θα υπάρξει «μαγική σφαίρα» για τον καρκίνο. Γιατί δεν είναι μία ασθένεια, αλλά πολλές. Υπάρχουν δεκάδες τύποι μορφολογικά και 56 τύποι με γονιδιακή υπογραφή. Το πρόβλημα είναι πολύπλοκο και δεν είναι τωρινό, είναι από την εποχή των αυστραλοπιθήκων. Και οι δεινόσαυροι είχαν καρκίνο. Η νόσος αυξάνεται με την ηλικία και πλέον ζούμε πολύ, οπότε αυξάνεται και ο καρκίνος.