Οι 90 μέρες πίεσης για το Μαξίμου

Σε μία δύσκολη… πλεύση τουλάχιστον τριών μηνών σε αχαρτογράφητα νερά οδηγούν το Μαξίμου η απειλητική ορμή της μετάλλαξης Όμικρον σε συνδυασμό με τις ανατιμήσεις, που εμπεδώνουν κλίμα αβεβαιότητας και ανησυχίας καθώς και, σε πολιτικό επίπεδο, τόσο η δυναμική του Κινήματος Αλλαγής, που αναδιαμορφώνει τακτικές και εκτιμήσεις στα κομματικά επιτελεία, όσο και η αγωνία της κυβέρνησης να δίνει χειροπιαστές απαντήσεις στην κοινωνία ώστε να στηρίζεται πειστικά το «θετικό» αφήγημά της.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαμηνύει προς όλες τις κατευθύνσεις – στους… έξω (αγορές, επενδυτές κ.λπ.), στους μέσα (στα γαλάζια στελέχη πρωτίστως) και στους μετριοπαθείς πολίτες – ότι δεν αλλάζει ο στρατηγικός σχεδιασμός του για εκλογές στο τέλος της τετραετίας και επίτευξη αυτοδυναμίας, ενόσω προετοιμάζεται για δύσκολο τρίμηνο προσαρμογής σε απρόβλεπτες εξελίξεις, που δείχνουν προς το παρόν να αιχμαλωτίζουν την κυβέρνηση.

Με δεδομένο, ωστόσο, ότι ο σχεδιασμός αυτών των 90 ημερών και τα αποτελέσματα της κυβερνητικής δράσης μπορούν να κρίνουν και τον εκλογικό ορίζοντα, όλες οι δυνάμεις πέφτουν στην προσπάθεια διαχείρισης των κρίσεων και προφανώς υπέρβασής τους με τις λιγότερες απώλειες παράλληλα όμως με την επιβεβαίωση προσδοκιών, που η ίδια κυβέρνηση καλλιεργεί. Ηδη πάντως με αφορμή την υγειονομική κρίση, ως η κυρίαρχη αυτή τη στιγμή πηγή αγωνίας, το Μαξίμου αναγκάζεται και σε συζητήσεις – κινήσεις που απειλούν (και) με πολιτικό κόστος.

Plan b από τις 3 Ιανουαρίου

«Μετράει η κάθε μέρα, κερδίζουμε χρόνο…» υποστηρίζουν στο κυβερνητικό στρατόπεδο και με το βλέμμα στην Ομικρον ανοίγουν βιαστικά συζητήσεις, που μέχρι πρότινος… ξόρκιζαν. Το κέρδος σε χρόνο σημαίνει, κατά την ανάγνωσή τους, αφενός χιλιάδες νέοι εμβολιασμοί πρώτης και τρίτης δόσης, αφετέρου μεγαλύτερα περιθώρια για αξιολόγηση της κατάστασης και προσαρμογή στρατηγικής με δεδομένα τα ανησυχητικά μηνύματα από την υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτά, που κατά τον καθηγητή Σωτήρης Τσιόδρας, δείχνουν την ταχεία διασπορά μιας μετάλλαξης «που ενδεχομένως θα οδηγήσει σε πανευρωπαϊκή επιδημία τεραστίων διαστάσεων».

Στο Μαξίμου αναγνωρίζουν ότι βρίσκονται εκ νέου σε πιεστική φάση που απαιτεί αναχώματα και πλέον δεν αφήνει μεγάλα «παράθυρα» αναμονής. Και επιστρέφουν στη λογική «όλα στο τραπέζι», εκτός του καθολικού λοκντάουν. Σενάρια «πολέμου» έχουν μελετηθεί όσο κι αν το Μαξίμου ελπίζει να μην επιβεβαιωθούν προκαλώντας τριγμούς και με πολιτική διάσταση και περιλαμβάνουν παρεμβάσεις σε ωράρια (εστίασης, διασκέδασης), τηλεργασία, έξτρα περιορισμούς στους ανεμβολίαστους, διεύρυνση της υποχρεωτικότητας εμβολιασμού, υποχρεωτική χρήση μάσκας παντού κ.ο.κ. Η επικρατούσα σκέψη είναι το οποιοδήποτε plan b να κρατηθεί για μετά τις 3 Ιανουαρίου.

Ειδικά η περίοδος έως τις 16 Ιανουαρίου κρίνεται σημαντική για αξιολόγηση τόσο του… χριστουγεννιάτικου αποτυπώματος στους πανδημικούς δείκτες όσο και του βαθμού επικράτησης της Ομικρον.

Παράλληλα με τις αποφάσεις για ρεβεγιόν – προαιρετικά – με σελφ τεστ και για είσοδο στη χώρα αποκλειστικά με εργαστηριακό τεστ, ωρίμαζε στην κυβέρνηση άλλη μία σκέψη: ο περιορισμός της ισχύος του green pass για τους κλειστούς χώρους στους επτά μήνες μετά τη δεύτερη δόση για όλους τους ενήλικους. Κοινώς, εξεταζόταν να διευρυνθεί μετά τα Φώτα στους πολίτες άνω των 18 ετών το μέτρο που ισχύει σήμερα για τους 60+, ως έμμεση πίεση για την αναμνηστική δόση.

Οι ανακοινώσεις της Κομισιόν όμως για ισχύ εννέα μηνών στο ευρωπαϊκό πιστοποιητικό για τα ταξίδια δημιουργεί νέα δεδομένα που λαμβάνονται υπόψη στην ενδοκυβερνητική κουβέντα για τους εσωτερικούς κανόνες. Σε κάθε περίπτωση, τα στοιχεία δείχνουν ότι η Ομικρον θα εδραιώσει την παρουσία της στην Ελλάδα έως τα μέσα του Ιανουαρίου με μεγαλύτερο «αγκάθι» τους ανεμβολίαστους άνω των 60 ετών. Η επιβολή υποχρεωτικότητας και προστίμου 100 ευρώ μηνιαίως (από 16 Ιανουαρίου) για τη δεξαμενή περίπου 500.000 ανθρώπων έχει οδηγήσει μέχρι στιγμής στην «Ελευθερία» περίπου το 30%. Και στην κυβέρνηση παραδέχονται ότι απομένει ένα μικρό περιθώριο βελτίωσης.

Ο κλοιός της ακρίβειας

Με την παραδοχή των κυβερνητικών ότι το κύμα της ακρίβειας είναι οξύτερο αλλά και μεγαλύτερης διάρκειας σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, το Μαξίμου αναζητεί διεξόδους από τον κλοιό πίεσης. Από τη μία «μετρά» τις δημοσιονομικές αντοχές και από την άλλη αναγνωρίζει την αναγκαιότητα για παρεμβάσεις που… θα πιάνουν τόπο για νοικοκυριά και επιχειρήσεις μέχρι και τον Μάρτιο.

Οι ανατιμήσεις οδηγούν την κυβέρνηση σε εξέταση, εβδομάδα με την εβδομάδα πλέον, κάθε πιθανού «εργαλείου» για την ανακούφιση κυρίως ευάλωτων νοικοκυριών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενώ η αγωνία της είναι να μην τορπιλιστεί η προώθηση μόνιμων μέτρων (φοροελαφρύνσεις κ.λπ.) για τα οποία έχει δεσμευτεί προς τους πολίτες. Το περιβάλλον ανησυχίας επιβαρύνει η απογοήτευση για τους αργούς ρυθμούς της Ευρώπης μπροστά στην ενεργειακή κρίση. Το Μαξίμου θα επιμείνει (όπως ήταν η «γραμμή» Μητσοτάκη στο τελευταίο ευρωπαϊκό συμβούλιο) στην ανάγκη μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, στην ασφάλεια του ανεφοδιασμού, στη δυνατότητα κοινής προμήθειας και αποθήκευσης φυσικού αερίου αλλά και στη σύνδεση της συγκεκριμένης συζήτησης με εκείνη για τον πληθωρισμό.

Η δυναµική του Κινήµατος Αλλαγής

Σε πολιτικό επίπεδο, η δυναμική του Κινήματος Αλλαγής, που καταγράφεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις των ημερών, οδηγεί το Μαξίμου σε στάση αναμονής και επιφυλακτικότητας. Από την κυβέρνηση περιμένουν σκληρές «μάχες» στην Κεντροαριστερά, εξού και μιλούν πρωτίστως για «πρόβλημα του Αλέξη Τσίπρα», ενώ έχουν σταθερά το βλέμμα και στα… δεξιά της ΝΔ. Είναι σαφές ότι και για την κυβέρνηση ο Νίκος Ανδρουλάκης αποτελεί νέο παίκτη με άγνωστες παραμέτρους και προοπτική και θέλουν χρόνο για να διαβάσουν τις στοχεύσεις του και την τακτική του.

Ο Μητσοτάκης προδιαγράφεται ότι θα ρίξει την προσοχή στους τρόπους ενίσχυσης τόσο του μεταρρυθμιστικού τέμπο όσο και των δεσμών εμπιστοσύνης με τους (απαιτητικούς) κεντρώους. Είναι σαφές ότι μετά την εγκατάσταση Ανδρουλάκη στον 6ο όροφο της Χαριλάου Τρικούπη, το βλέμμα στρέφεται σε πιθανές μετατοπίσεις στο πολιτικό εκκρεμές. Σε μια πρώτη ανάγνωσή τους πάντως δεν περιμένουν από εκείνον ένα «άκρατο «όχι» σε όλα», όπως χρεώνουν στον Τσίπρα και για την ώρα ζητούν «υπεύθυνη κριτική».

Εν αναμονή των κινήσεων Ανδρουλάκη και της κατ’ ιδίαν πρώτης συζήτησής του με τον  Μητσοτάκη μετά τις γιορτές, η κυβέρνηση διαμηνύει ότι δεν αλλάζουν οι στρατηγικοί στόχοι της και προκρίνει δύο κατευθύνσεις: ένταση σε δράσεις  που θα επιτρέπουν στον Πρωθυπουργό να προτάσσει το αφήγημα περί «προοδευτικής ΝΔ» και επένδυση σε πολιτικές «ήπιας ισχύος», όπως ο ίδιος αποκαλεί ζητήματα που κερδίζουν το ενδιαφέρον των πολιτών χωρίς απαραιτήτως να έχουν ιδεολογικό πρόσημο και ζεστή σχέση με πολιτικές δυνάμεις. Κοινώς, το Μαξίμου αγωνιά για τα μηνύματά του προς τις νεότερες γενιές και για τους δίαυλους εμπιστοσύνης με την κεντρώα δεξαμενή, θέλοντας να κατοχυρώσει τις έννοιες της προόδου και της ανανέωσης, που διεκδικεί ταυτόχρονα η Κεντροαριστερά.

Η ανάγκη για δράσεις µε άµεσο αποτύπωµα

Από τις αρχές του νέου έτους και με δεδομένο πια το τέλος στην όποια πολιτική συναίνεση (όπως το έχει σηματοδοτήσει το αίτημα Τσίπρα για εκλογές), κυβέρνηση και ΝΔ προτίθενται να φέρνουν μπροστά δράσεις με άμεσο αποτύπωμα στην καθημερινότητα των πολιτών. Στο φόντο της κυβερνητικής φθοράς και ενόσω ο Μητσοτάκης αναγνωρίζει κούραση και φόβο στους πολίτες από τη διπλή κρίση ακρίβειας και πανδημίας, προδιαγράφονται κινήσεις που θα δείχνουν προς την επόμενη (καλύτερη) μέρα και σίγουρα προς τα πεδία στα οποία καταγράφεται θετική αξιολόγηση, όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους.

Η ανασυγκρότηση πεδίων όπως η Δικαιοσύνη και η Πολιτική Προστασία και δράσεις που αφορούν την ανάπτυξη της περιφέρειας (κυρίως τα νησιά), την καθημερινότητα στις μεγάλες πόλεις, τον Πολιτισμό, τις νέες υποδομές, την επιχειρηματικότητα και τον μετασχηματισμό της αγροτικής παραγωγής είναι ενδεικτικοί τομείς στους οποίους επενδύει η κυβέρνηση, σύμφωνα με το σχέδιο πολιτικής για το 2022.