Φιστικιά – Μύκητες ξύλου – Πώς αντιμετωπίζονται

Μέτρα προληπτικά και κυρίως καλλιεργητικά προτείνονται για την αντιμετώπιση από τους δενδροκαλλιεργητές φιστικιάς των μυκητολογικών ασθενειών που καταστρέφουν το ξύλο του δένδρου.

Ακολουθούν οι μυκητολογικές ασθένειες που συναντώνται στην φιστικιά αλλά και τρόποι καταπολέμησης. Ειδικότερα:

Ευτυπίωση: Eutypa lata

Πρόκειται για μυκητολογική ασθένεια η οποία προκαλεί σταδιακή νέκρωση του ξύλου. Το παθογόνο εισέρχεται στον ξενιστή από πληγές και κυρίως νωπές τομές κλαδέματος. Προκαλεί ξηράνσεις κλάδων, ανάλογες με εκείνες που προκαλεί η βερτισιλλίωση, και σκουρόχρωμο μεταχρωματισμό του ξύλου. Είναι μία ασθένεια με βραδεία εξέλιξη, η οποία παρά τον ευρύτατο κύκλο ξενιστών, μέχρι σήμερα δεν έχει αποτελέσει σημαντικό κίνδυνο για την φιστικιά.

Σήψη ξύλου: Phelinus rimosus

Πρόκειται για μυκητολογική ασθένεια γήρατος, η οποία προσβάλει μόνο τα δένδρα μεγάλης ηλικίας. Ο παθογόνος βασιδιομύκητας μολύνει μέσω πληγών, προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της ευτυπίωσης. Χαρακτηριστικό της ασθένειας είναι οι καρποφορίες του μύκητα στην επιφάνεια του προσβεβλημένου ξύλου. Είναι ασθένεια ιδιαίτερα καταστροφική σε ηλικιωμένα δενδροκομεία φυστικιάς, στα οποία έγινε κλάδεμα ανανέωσης.

Καταπολέμηση

Για την αντιμετώπιση αυτών των καταστρεπτικών μυκητολογικών ασθενειών συνιστώνται μέτρα προληπτικά και κυρίως καλλιεργητικά όπως:

• το κλάδεμα να γίνεται οπωσδήποτε με ξηρό καιρό, προκειμένου να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος μόλυνσης των τομών κλαδέματος από μύκητες του ξύλου,
• τα δένδρα με εμφανή συμπτώματα προσβολής να κλαδεύονται τελευταία. Η αφαίρεση των προσβεβλημένων τμημάτων πρέπει να γίνεται με διαδοχικά κοψίματα, μέχρι η τελική τομή να εμφανιστεί φυσιολογική, χωρίς καστανούς μεταχρωματισμούς και άλλες αλλοιώσεις. Ξερά δένδρα να εκριζώνονται άμεσα και να καίγονται,
• άμεση απομάκρυνση όλων των ξερών κλάδων, αλλά και όσων έχουν αφαιρεθεί κατά το κλάδεμα, καθώς και των καρποφοριών του μύκητα της σήψης του ξύλου. Το μέτρο αυτό πρέπει να εφαρμόζεται από όλους τους καλλιεργητές μίας περιοχής,
• αποφυγή πολλών και μεγάλων τομών κλαδέματος κοντά στον κορμό ή στη διακλάδωση των βραχιόνων, καθώς και οριζοντίων τομών που συγκρατούν νερό,
• απολύμανση των τομών κλαδέματος αμέσως μετά το κλάδεμα με μυκητοκτόνο και αμέσως μετά κάλυψη με μία πάστα προστατευτική πληγών,
• το πολλαπλασιαστικό υλικό πρέπει να είναι υγιές και απαλλαγμένο από λανθάνουσα προσβολή.

Υλέζινος ή σκολύτης της φιστικιάς (Acrantus vestitus)

Είναι το κυριότερο ξυλοφάγο έντομο της φιστικιάς. Προσβάλει και καταστρέφει τους ξυλοφόρους οφθαλμούς, καθώς και τη νεαρή βλάστηση, ορύσσοντας στοές διατροφής. Θεωρείται ως δευτερογενής εχθρός, καθώς προσβάλει κυρίως εξασθενημένα και ταλαιπωρημένα από διάφορες αιτίες δένδρα (ασθένειες, άλλους εχθρούς, κακή διατροφή, ξηρασία, εγκατάλειψη).

Καταπολέμηση

Για να αποφευχθεί η προσβολή και στη συνέχεια η ανάπτυξη υψηλών πληθυσμών του σκολύτη στη φιστικιά, συστήνονται καλλιεργητικά μέτρα που θα πρέπει με σχολαστικότητα να εφαρμόζονται κάθε χρόνο όπως:

• Η διατήρηση των δένδρων σε καλή κατάσταση βλάστησης, εφαρμόζοντας λιπάνσεις, κλαδέματα, άρδευση (εφόσον είναι δυνατό) και καταπολέμηση των εχθρών και των ασθενειών.
• Άμεση απομάκρυνση από τα δένδρα όλων των ξερών και των εξασθενημένων κλάδων. Αυτή η εργασία θα πρέπει να γίνεται συνεχώς καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
• Από τον Μάρτιο και μέχρι τον Νοέμβριο πρέπει να απομακρύνονται από το δενδροκομείο και από τη γύρω περιοχή κλαδιά προερχόμενα από κλαδέματα και καθαρισμό δένδρων και να καίγονται , διότι αυτά χρησιμεύουν στην ωοτοκία των εντόμων και συνεπώς στη δημιουργία εαρινών και θερινών γενεών του εντόμου.
• Τσικουδιές και σχίνα που βρίσκονται κοντά σε φιστικιές αποτελούν και αυτά πηγές μετανάστευσης του εντόμου και θα πρέπει να παρακολουθούνται.

Τα παραπάνω μέτρα θα πρέπει να εφαρμόζονται από όλους τους καλλιεργητές μιας περιοχής, για να μην μεταναστεύουν τα έντομα από τα προσβεβλημένα δενδροκομεία στα υγιή.

Σε δενδροκομεία φιστικιάς που έχει εκδηλωθεί προσβολή από το έντομο, συστήνεται περί το τέλος Νοεμβρίου η τοποθέτηση κάτω από τα δένδρα ή η ανάρτηση σε αυτά εξασθενημένων ή ημίξερων κλάδων, προκειμένου να χρησιμεύσουν ως παγίδες για να ωοτοκήσει και να διαχειμάσει ο σκολύτης. Τα κλαδιά αυτά πρέπει να συλλέγονται και να καίγονται άμεσα αυτή την εποχή, δηλ. στο τέλος Φεβρουαρίου και πριν την έξοδο των δειαχειμαζόντων εντόμων, καθώς και εκείνων της νέας γενεάς.

Στην περίπτωση που τα ανωτέρω μέτρα δεν επαρκούν για τον περιορισμό του σκολύτη λόγω κάποιας πληθυσμιακής έξαρσης, τότε απαιτείται η εφαρμογή ψεκασμών κατά τον Απρίλιο-Μάιο, εποχή κατά την οποία εμφανίζονται τα ακμαία και η ανόρυξη των στοών διατροφής.

Επισημαίνεται ότι δεν υπάρχει εγκεκριμένο εντομοκτόνο για σκολύτες και γενικότερα για ξυλοφάγα έντομα στη φιστικιά.