Δεν χρειαζόμαστε «εμπόριο φόβου» για την πανδημία

Η πανδημία είναι εύλογο να συνδέεται με τον φόβο.

Οι αρρώστιες μας φοβίζουν.

Και αυτός ο φόβος μπορεί να αποβεί σωτήριος, καθώς μας κάνει να παίρνουμε τα μέτρα μας, να προσέχουμε τον εαυτό μας και τους ανθρώπους γύρω μας, να μην παίρνουμε άσκοπα ρίσκα και να αναζητούμε τη γνώμη – και τη γνώση – αυτών που είναι ειδικοί.

Μόνο που η ασθένεια δεν πρέπει μόνο να μας φοβίζει.

Δεν το λέω προφανώς με την έννοια ότι οφείλουμε να είμαστε ανεύθυνα «ατρόμητοι», όπως διάφοροι συμπολίτες μας που βρέθηκαν να χαροπαλεύουν ή ακόμη χειρότερα να χάνουν τη ζωή τους, επειδή νόμισαν ότι «δεν είναι κάτι που πρέπει να φοβόμαστε».

Το λέω με την έννοια ότι ο φόβος μπορεί να είναι και παραλυτικός. Να μην βοηθάει την ορθή εκτίμηση της κατάστασης. Να οδηγεί σε αντανακλαστικές αντιδράσεις και όχι σε ενέργειες που καθοδηγούνται από ορθολογισμό.

Και με αυτή την έννοια δεν χρειαζόμαστε και ένα «εμπόριο φόβου».

Καταλαβαίνω γιατί μπορεί να υπάρχει μια τέτοια τάση να τονίζουμε τον φόβο και την απειλή.

Δεν αναφέρομαι μόνο στα ΜΜΕ που συχνά μέσα στην προσπάθεια εντυπωσιασμού, καταφεύγουν σε πρακτικές που όντως αποσκοπούν στο να «τρομάξουν» το κοινό.

Αναφέρομαι στον τρόπο που μερικές φορές όλοι μας δείχνουμε να προτιμούμε να βυθιζόμαστε στο φόβο – και αντίστοιχα να επικροτούμε όσους μας προσφέρουν άφθονο φόβο.

Ίσως να φταίει ότι ένα έντονο αίσθημα φόβου μπορεί να επιτρέπει πιο εύκολα να επιλέξουμε κάτι που αντιπροσωπεύει την ασφάλεια και την προστασία έναντι του κινδύνου. Ακόμη και εάν στην πραγματικότητα είναι μια ιδιότυπη «αυταπάτη» ασφάλειας ή μιας δική μας απροθυμίας να αναμετρηθούμε με την πραγματικότητα.

Και η πραγματικότητα είναι ότι είμαστε όντως σε ένα κρίσιμο σημείο της πανδημίας.

Έχουμε μπροστά μας ένα μεγάλο κύμα μολύνσεων από Όμικρον. Ένα μεγάλο μέρος τους θα είναι μικρότερης σοβαρότητας από προηγούμενα κύματα, εκτός των άλλων και γιατί πλέον μεγάλο μέρος των ανθρώπων είναι εμβολιασμένοι.

Ακόμη και με λιγότερα -αναλογικά- σοβαρά περιστατικά, το γεγονός ότι καταγράφεται πολύ μεγάλος αριθμός κρουσμάτων ενέχει τον κίνδυνο να επιβαρυνθεί το σύστημα υγείας.

Απέναντι σε αυτά χρειάζεται ένας συνδυασμός ψυχραιμίας και σύνεσης.

Η ψυχραιμία έγκειται στην αποφυγή πανικού, στην προσπάθεια να μην διαλυθεί η κοινωνική ζωή, στην επίγνωση ότι πια ξέρουμε πολλά περισσότερα για την πανδημία και μπορούμε να κάνουμε περισσότερα.

Η σύνεση έγκειται στην ανάγκη να κατανοήσουμε γιατί χρειάζεται να πάρουμε μέτρα. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην αυτονόητη ανάγκη για τον εμβολιασμό και τις αναμνηστικές δόσεις. Αναφέρομαι και στα όποια μέτρα για τον περιορισμό δραστηριοτήτων, έστω και για ένα σύντομο διάστημα.

Κατανοώ ότι υπάρχει κούραση από τα μέτρα. Όπως και ότι αρκετοί άνθρωποι δεν έχουν πια την ίδια εμπιστοσύνη στην αποτελεσματικότητα αυτών των μέτρων. Σίγουρα ορισμένοι κλάδοι θα πληγούν (και γι’ αυτό θα χρειαστούν και υποστήριξη).

Όμως, δεν παύουν να είναι χρήσιμα μέτρα. Μπορούν να βοηθήσουν το κύμα να μην πέσει όλο επάνω στο σύστημα υγείας. Να προλάβουμε να οργανωθούμε καλύτερα. Να στηριχτεί ακόμη περισσότερο το σύστημα υγείας. Να προστατευθούν ευπαθείς.

Με αυτό το κριτήριο, το κριτήριο της γνώσης και όχι του πανικού, ας προσπαθήσουμε να κάνουμε πράξη τα μέτρα και ας προσαρμόσουμε για άλλη μια φορά τις ζωές μας στην ανάγκη να σώσουμε ζωές,

Χωρίς πανικό, ψύχραιμα, με επίγνωση της πραγματικότητας, αλλά και πραγματική αισιοδοξία, ας προσπαθήσουμε να περάσουμε και αυτή την καμπή της πανδημίας.

Και τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα.