Όμικρον – Γιατί το rapid test βγαίνει αρνητικό στον κοροναϊό και το PCR θετικό;

Με το κατά πόσο τα rapid test εντοπίζουν την παραλλαγή Όμικρον ασχολούνται ειδικοί, καθώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που το αποτέλεσμα δείχνει «ψευδώς αρνητικό» σε όποιον υποβάλλεται σε τεστ, ενώ στον μοριακό έλεγχο βγαίνει θετικό.

Οι αμερικάνικες υγειονομικές αρχές ανέφεραν χτες πως τα τεστ αντιγόνων για τον SARS-CoV-2, τα οποία έχουν το μεγάλο πλεονέκτημα πως δίνουν αποτέλεσμα μέσα σε μερικά λεπτά, είναι λιγότερο ευαίσθητα στην παραλλαγή Όμικρον.

Αυτό σημαίνει πως τα τεστ αυτού του είδους είναι ενδεχόμενο να δίνουν ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα, ακόμη κι αν κάποιος ή κάποια έχει μολυνθεί από την Όμικρον.

«Τα προκαταρκτικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι τα τεστ αντιγόνων πράγματι ανιχνεύουν την παραλλαγή Όμικρον, αλλά έχουν μειωμένη ευαισθησία», αναφέρει ανακοίνωση του αμερικανικού ομοσπονδιακού οργανισμού φαρμάκων (FDA).

Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων Γκίκα Μαγιορκίνη, τα rapid tests, που έχουν πάρει την έγκριση του Health Security Working Group της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεωρούνται εξαιρετικά αξιόπιστα.

Τι δείχνουν οι μελέτες

Αρκετές εταιρείες έχουν κάνει τους ελέγχους τους για την διαγνωστική τους αξιοπιστία έναντι της Όμικρον, ενώ το Health Security Agency στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει βρει κανένα πρόβλημα ευαισθησίας των rapid test έναντι της Όμικρον. Η αναφορά των ειδικών του FDA βρίσκεται υπό παρατήρηση και δεν υπάρχει ακόμη κάποια συγκεκριμένο αποτέλεσμα.

Οι μεταλλάξεις της Όμικρον στην περιοχή που στοχεύουν τα rapid tests είναι δυο και έχουν παρατηρηθεί και σε άλλα στελέχη, χωρίς να δημιουργείται πρόβλημα ευαισθησίας της ανίχνευσής τους.

Οι μελέτες δείχνουν ότι η χρονική διαφορά μεταξύ θετικοποίησης της PCR και του rapid test, δηλαδή, του χρόνου που είναι θετική η PCR αλλά αρνητικό το rapid στην αρχή της νόσου, είναι μερικές ώρες μέχρι μια ημέρα.

Σε αυτό το χρονικό διάστημα η πιθανότητα μετάδοσης είναι μικρότερη, καθότι το φορτίο είναι χαμηλό. Το γεγονός ότι για να εκτελεστεί η PCR χρειάζεται αρκετές ώρες μέχρι ημέρες, ανάλογα με το φορτίο που υφίσταται το σύστημα, στην ουσία δεν βοηθάει για να ανακοπεί η μετάδοση. Μέχρι να βγει το αποτέλεσμα της PCR, θα έχει θετικοποιηθεί και το rapid test.

Η χρήση της PCR είναι σημαντική για την διάγνωση ατόμων, που έχουνε επιμονή σοβαρών συμπτωμάτων και αρνητικά διαγνωστικά rapid tests, καθότι έχει παρατηρηθεί ότι σε ένα μικρό ποσοστό ατόμων το φορτίο θα παραμείνει χαμηλό. Σε αυτές τις φάσεις η πιθανότητα μετάδοσης παραμένει χαμηλή.

Σε φάση έξαρσης της επιδημίας, υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό ατόμων που θα περάσουν τη νόσο τελείως ασυμπτωματικά και θα διαγνωστούν στην αποδρομή της νόσου, δηλαδή στην τελική φάση που είναι θετική η PCR σε πολύ χαμηλό φορτίο και αρνητικό το rapid test. Και σε αυτή την περίπτωση δεν πρόκειται για μεταδοτικούς φορείς, καθότι η PCR μπορεί να βγαίνει θετική ακόμα και 30 ημέρες μετά από την αρχική λοίμωξη, χωρίς ωστόσο αυτά τα άτομα να μεταδίδουν.

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για το PCR

Η PCR είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο, που θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις, ενώ η χρηστικότητά της για την ανακοπή της επιδημίας, λόγω της μεγάλης καθυστέρησης από τη λήψη του δείγματος μέχρι το αποτέλεσμα, είναι σχετικά περιορισμένη. Κατά γενικό κανόνα, τα άτομα που βγαίνουν θετικά από την PCR, αλλά αρνητικά από αξιόπιστα rapid test, έχουν πολύ μικρή πιθανότητα να μεταδίδουν σε αυτό το χρονικό διάστημα.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια Βάνα Παπαευαγγέλου, η ευαισθησία των αντιγονικών τεστ, όπως τα rapid, είναι κατά τι χαμηλότερη από αυτήν της PCR. Οι περισσότερες μελέτες, ωστόσο, έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που έχουν ένα ψευδώς αρνητικό αντιγονικό τεστ, δηλαδή έχουν αρνητικό rapid, αλλά θετική PCR, είναι άτομα, τα οποία έχουν χαμηλό ιικό φορτίο και συνεπώς χαμηλή μεταδοτικότητα. Όπως είπε, σε κάθε περίπτωση, με τη μεγάλη διασπορά που έχουμε σήμερα, είναι απαραίτητο να είμαστε όλοι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να παραμείνουμε στο σπίτι, εφόσον έχουμε οποιοδήποτε κλινικό σημείο κοινού κρυολογήματος.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια, μόνον οι ανεμβολίαστοι, που νοσούν για πρώτη φορά, και επιθυμούν να εκδώσουν πιστοποιητικό νόσησης, είναι απαραίτητο να επιβεβαιώσουν το θετικό rapid με ένα PCR. Γεγονός που δεν έχει κανένα νόημα να γίνεται σε ανθρώπους που είναι πλήρως εμβολιασμένοι. Δεν χρειάζεται να πηγαίνουν να επιβεβαιώνουν το θετικό rapid με PCR.