Όσον αφορά τις απόψεις του Πρωταγόρα για τη γένεση του ανθρώπινου πολιτισμού και, εν συνεχεία, του κράτους, αυτές είχαν διατυπωθεί σε ένα σύγγραμμά του που έφερε τον τίτλο Περί της εν αρχή καταστάσεως, αλλά σκιαγραφούνται με αξιόπιστο τρόπο και σε ένα τμήμα του πλατωνικού διαλόγου Πρωταγόρας. Σύμφωνα με το μύθο που απαγγέλλει εκεί ο Πρωταγόρας, ο ανθρώπινος πολιτισμός εκκινεί κάτω από πρωτόγονες συνθήκες.

Μολονότι ο Προμηθέας χάρισε στον άνθρωπο τη φωτιά, λέει ο Πρωταγόρας, εκείνος υστερεί των ζώων στον εξοπλισμό που απαιτείται για τον αγώνα της ζωής, γι’ αυτό και δεν μπορεί να ζήσει απομονωμένος. Παρά ταύτα, οι προσπάθειες για τη συνένωση, τη συνύπαρξη των ανθρώπων όχι μόνο δεν οδήγησαν στο επιθυμητό αποτέλεσμα εξαιτίας της έλλειψης σημαντικών προϋποθέσεων, αλλά και κατέληξαν σε ένα γενικευμένο πόλεμο, σε μια σύγκρουση όλων με όλους.

Η αρνητική αυτή εξέλιξη προκάλεσε την παρέμβαση του Δία, ο οποίος έπεμψε διά του Ερμή στους ανθρώπους την αιδώ (ηθικότητα, ηθική συνείδηση) και τη δίκην (δικαιοσύνη), ώστε να καταστήσει δυνατή τη γένεση του κράτους και την ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού.

Η καθ’ όλα αισιόδοξη προοπτική που υπάρχει σε αυτήν τη διήγηση για την πρόοδο της ανθρώπινης κοινότητας, μια θεώρηση της ζωής που ενυπάρχει στη φύση της σοφιστικής, έρχεται βεβαίως σε απόλυτη αντίθεση με την απαισιόδοξη εικόνα που συναντούμε στο ποίημα Έργα και Ημέραι του Ησιόδου, όπου γίνεται λόγος για την ηθική κατάπτωση του ανθρώπινου γένους στο διάβα των αιώνων, για την πορεία προς την παρακμή, τη διάλυση όλων των δεσμών και την πλήρη ανομία.

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Α’)

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Β’)

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Γ’)

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Δ’)

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Ε’)

Headlines