Λάθος πανικός οδηγεί σε καταστροφή

Ασυνήθιστα φυσικά φαινόμενα ξεσπούν πάνω από τις χώρες μας. Δημιουργείται έτσι πανικός που τροφοδοτείται από την υστερία που καλλιεργούν τα ΜΜΕ κι ορισμένες επιστημονικές οργανώσεις. Ενώ παλαιότερα ο φόβος αφορούσε την υποτιθέμενη υπερθέρμανση του πλανήτη, οι σχετικές προβλέψεις για τη λεγόμενη «τρύπα του όζοντος» δεν επαληθεύθηκαν. Ετσι τώρα ο πανικός στρέφεται προς τη γενικότερη και πιο αφηρημένη «κλιματική αλλαγή».

Ενω η ζωή μας έχει θεαματικά βελτιωθεί από κάθε πλευρά σε σχέση με το παρελθόν (δείκτες ζωής, δημόσιας υγείας, οικονομικής ανάπτυξης, πολιτικής σταθερότητας, ισχύος των δημοκρατικών θεσμών) υπάρχει κόσμος, και ιδιαίτερα οι νέοι, που αισθάνονται απαισιοδοξία και κατάθλιψη. Και ποιος δεν είδε προ καιρού ένα νέο κορίτσι με ένα πλακάτ στα χέρια που έγραφε: «Θα πεθάνετε από γηρατειά. Θα πεθάνω από την κλιματική αλλαγή»! Ενα χαρακτηριστικό που διαπνέει σε πολλές χώρες τις σκέψεις των νέων.

Στηρίζεται όμως αυτή η απαισιοδοξία σε πραγματικά δεδομένα; Και σε ποιο βαθμό οι αρνητικές καταστάσεις που δημιουργούνται προκύπτουν σαν αποτέλεσμα πρωτοβουλιών κυβερνήσεων και πολιτικών φορέων που πασχίζουν για το καλό των κοινωνιών μας; Για την καταπολέμηση δηλαδή των κινδύνων που υπάρχουν για το κλίμα. Αρκετά όμως με τον παράλογο αυτό εκφοβισμό.

Υπάρχει πράγματι κλιματική αλλαγή. Αλλά δεν είναι ούτε του μεγέθους που περιγράφεται, ούτε και θα προκαλέσει τις καταστροφές που κάποιοι προβλέπουν. Οι εκδοχές πως η γη σύντομα θα καταστραφεί είναι εντελώς εξωπραγματικές και στηρίζονται σε κακές επιστημονικές μελέτες και συμπεράσματα αλλά, πολύ χειρότερα, σε άθλιους οικονομικούς υπολογισμούς και πολιτικές. Μέσα στον πανικό τους πολλοί ηγέτες χωρών έχουν δεσμευθεί να ακολουθήσουν πανάκριβες αλλά βασικά αναποτελεσματικές πολιτικές. Αυτές καταστρέφουν την ανάπτυξη των οικονομιών και περιθωριοποιούν την εισροή επενδύσεων για βασικές ανθρώπινες ανάγκες. Αυτές οι επενδύσεις που χάνονται εκτείνονται από τις απαραίτητες βελτιώσεις στην παιδεία, σε αναγκαία έργα για τη δημιουργία υποδομών αλλά και σε νευραλγικούς τομείς της υγείας. Για να προστατευθούμε δήθεν από την κλιματική αλλαγή προωθούμε πολιτικές που κινδυνεύουν να καταστρέψουν και να περιθωριοποιήσουν το ανθρώπινο είδος. Οπως η επικίνδυνη ακρίβεια, λόγω μείωσης επενδύσεων στην ενέργεια και οι συνακόλουθες ελλείψεις, που χτυπάει τον τελευταίο καιρό τις δυτικές οικονομίες.

Το πρόβλημα είναι πως πάρα πολλοί βλέπουν την ανάγκη για σοβαρές αλλαγές γιατί το πρόβλημα του κλίματος είναι σοβαρό, αν κι όχι ιστορικά πρωτοφανές, αλλά αγνοούν τις επιπτώσεις αυτών των αλλαγών που υποστηρίζουν στην καθημερινή μας ζωή. Υπάρχουν βέβαια και οι άλλοι, κι αυτοί πολύ εσφαλμένα, που θεωρούν πως όλα πάνε απολύτως καλά και πως κανείς δεν πρέπει να νοιάζεται για το περιβάλλον. Οπως είναι παράλογο να προωθούνται αδοκίμαστα και με αβέβαια αποτελέσματα μέτρα που δεν στηρίζονται σε αποδειγμένα πετυχημένες τεχνολογίες εξίσου παράλογο είναι να εκφράζεται πλήρης αδιαφορία και να υποστηρίζονται στάσεις αδράνειας.

Το τελευταίο βιβλίο του Μπγιορν Λόμποργκ, «False Alarm» (Λάθος Συναγερμός, 2021), στο οποίο έχω και παλαιότερα αναφερθεί, αποτελεί το ουσιαστικότερο αντίδοτο στον διαδιδόμενο παντού πανικό για το κλίμα. Χωρίς να αρνείται πως υπάρχει πρόβλημα εξηγεί πως οι προτάσεις των φανατικών της πράσινης ανάπτυξης, θα το μεγαλώσουν αντί να το λύσουν. Δεν είναι δυνατόν, επιμένει, να παραβλέπουμε πιεστικά παγκόσμια προβλήματα, όπως η βρεφική θνησιμότητα, η χαμηλή οικονομική ανάπτυξη, η κοινωνική δυστυχία, η φτώχεια και οι αβυσσαλέες ανισότητες, και να αφαιρούμε απαραίτητους πόρους για την αντιμετώπισή τους, για να προωθήσουμε στόχους μιας πράσινης ανάπτυξης που επιστημονικά δεν έχει ακόμη απόλυτα θεμελιωθεί. Και που τα μέσα για την επίτευξή της δεν είναι ακόμα επιβεβαιωμένα!