Μάικλ Στάιπ – Η φωνή των θρυλικών REM, που «σημάδεψαν» μια ολόκληρη εποχή

Στις 4 Ιανουαρίου του 1960, γεννήθηκε ο Μάικλ Στάιπ, ο τραγουδιστής των REM,  ενός από τα πιο χαρισματικά συγκροτήματα της αμερικανικής εναλλακτικής μουσικής σκηνής.

Oι REM, που γνώρισαν παγκόσμια φήμη και αναγνώριση, υπήρξαν ένα από τα πιο αγαπημένα ξένα μουσικά συγκροτήματα στην Ελλάδα.

Ελάχιστα πάρτι στην Ελλάδα των δεκαετιών ’80 και ’90 δεν είχαν στις μουσικές τους λίστες, τουλάχιστον ένα τραγούδι τους και σίγουρα δεν έλειπε το ακόλουθο:

H αφετηρία

Η πρώτη εμφάνιση των REM έγινε τον Απρίλιο του 1980, στη σκηνή του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια, με τους φοιτητές που πήγαν να τους δουν να περιγράφονται ως «όχι και πολλοί».

Οι REM ήταν ο τραγουδιστής Μάικλ Στάιπ, ο κιθαρίστας Πίτερ Μπακ, ο μπασίστας Μάικ Μιλς και ο ντράμερ Μπιλ Μπέρι.

Όπως αναφέρει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 22ας Ιουλίου 1999 «σύντομα στην Αθήνα της Τζόρτζια άρχισαν να μιλούν για τους REM, ένα καινούργιο κολεγιακό συγκρότημα που δεχόταν επιδράσεις από τη φολκ μουσική και παρέπεμπε στους Byrds.

Οι ερμηνείες όμως του Μάικλ Στάιπ, όπως και οι εκκεντρικές του εμφανίσεις προσελκύουν όλο και περισσότερο κόσμο.

«Το 1983 ηχογράφησαν το πρώτο τους τραγούδι «Radio Free Europe» και λίγο αργότερα κυκλοφόρησαν το μίνι LP «Chronic Town», που επελέγη από το περιοδικό Rolling Stone ως ο δίσκος της χρονιάς».

Σιγά σιγά οι REM γίνονται οι εκπρόσωποι του αμερικανικού post-punk.

Στις 23 Ιουλίου 1999 οι REM, από την Αθήνα της Τζόρτζια, ήρθαν για μία συναυλία στην ελληνική Αθήνα.

Με εκείνη την αφορμή  το «ΒΗΜΑ» είχε συγκεντρώσει «ένα απάνθισμα από δηλώσεις του Μάικλ Σταίπ» σχηματίζοντας έτσι το πορτραίτο του μέσα από ένα παζλ δηλώσεών του.

Ο  Μάικλ Στάιπ δεν υπήρξε ποτέ ο ξιπασμένος «front man» ενός μουσικού συγκροτήματος.

«Το γκρουπ για εμένα είναι ομάδα υποστήριξης στα προσωπικά μου ζητήματα, αφού στο συγκρότημα είμαστε όλοι ισότιμοι. Οι REM είναι οι REM. Eγώ δεν θα μπορούσα να σηκώσω τόσο βάρος μόνος μου».

»Υποτίθεται βέβαια ότι θα γινόμασταν μια πιο ήσυχη μπάντα, γιατί όταν ξεκινήσαμε παίζαμε σε μικρά μπαρ για κόσμο που ήταν μεθυσμένος και χόρευε. Αυτές οι ημέρες πέρασαν αλλά δεν παύουν να αποτελούν μέρος αυτού που κάνουμε».

O Mάικλ Στάιπ υπήρξε στενός φίλος του μουσικού Κερτ Κομπέιν (Nirvana) και του ηθοποιού Ρίβερ Φοίνιξ. Σχολιάζοντας τον θάνατό τους είχε δηλώσει:

«Και ο Ρίβερ Φίνιξ και ο Κερτ Κομπέιν ήταν δυστυχισμένοι ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Εγώ τουλάχιστον όταν τραγουδάω πραγματικά ξεσπάω. Εγώ δεν πρόκειται να φύγω ούτε από κοκτέιλ ναρκωτικών ούτε από σφαίρα»

Για τον Κομπέιν έχει επίσης αναφέρει:

«Ήταν ο Κερτ. Δεν ήταν έκπληξη αυτό που έγινε. Ως φίλος εύχεσαι να μπορούσες να είχες κάνει  κάτι. Η αλήθεια είναι ότι προσπάθησαν όλοι. Δεν εγκαταλείφθηκε στιγμή. Το είχε σχεδιάσει και δεν μπορούσε να κάνει κάποιος κάτι. Το σκέφτομαι κάθε ημέρα και ακόμα δεν μπορώ» να συμβιβαστώ με την ιδέα.

Το 1995 η παγκόσμια περιοδεία των REM διακόπηκε αιφνίδεια για λόγο που λίγο έλειψε να είναι τραγικός.

Ο ντράμερ τους, Μπιλ Μπέρι υπέστη διπλό ανεύρυσμα αορτής στον εγκέφαλο, τη στιγμή που βρισκόταν πάνω στη σκηνή, στη συναυλία της Ελβετίας.

Τελικά όλα πήγαν καλά και οι REM διακωμωδώντας την κατάσταση ονόμασαν την περιοδεία τους ekeinh «Tour Αneurism ‘95», όπως πάντως δήλωσε ο Στάιπ «το να σταματήσει μια παγκόσμια περιοδεία στη μέση ενός τραγουδιού δημιουργεί το ίδιο σοκ σαν να σου σπάσει η ανάρτηση ενώ οδηγείς με 140 μίλια την ώρα στην εθνική οδό»

Λίγο καιρό αργότερα, ο Μπιλ Μπέρι εγκατέλειψε τον χώρο της μουσικής, πούλησε τα ντραμς του και έγινε αγρότης.

Δεν έπαψε όμως ποτέ να βλέπει τους υπόλοιπους REM.

«Πολύ το χαίρομαι. Έχω να ανησυχώ για τη βροχή, τα λιπάσματα και να γεμίζω το τρακτέρ με βενζίνη. Όταν ανεβαίνω στο τρακτέρ είναι σαν όλα τα προβλήματά μου να έχουν λυθεί. Είναι η μεγαλύτερη θεραπεία για μένα».

Οι REM συνέχισαν χωρίς τον Μπέρι. Σε αποκλειστική συνέντευή του στο «ΒΗΜΑ» και τον Θοδωρή Μανίκα, στις 18 Ιουλίου 1999, ο Μάικλ Στάιπ είχε δηλώσει: «Είναι πιο περίπλοκο, αλλά αφότου είδαμε ότι μπορούμε να το κάνουμε έχουμε πιο πολλή αυτοπεποίθηση»

Οι REM συνέχισαν την πορεία τους ως το 2011 όταν ύστερα από τρεις δεκαετίες ανακοίνωσαν πως διαλύονται. Όπως έγραψε τότε ο Μάικλ Στάιπ :

«Ξέρει κανείς να συμμετέχει σε ένα πάρτυ όταν ξέρει πότε έχει φτάσει η ώρα να φύγει»

Ζητήματα όπως το περιβάλλον, η σεξουαλική ελευθερια και τα εργασιακά δικαιώματα απασχολούσαν πάντα τον Στάιπ:

«Είναι κάτι που έμαθα από την Πάτι Σμιθ: “Η απόδειξη είναι μέσα στην πουτίγκα”. Όλα πρέπει να υπηρετούν τη δουλειά. Αν δεν υπάρχει η δουλειά, αν η δουλειά δεν αξίζει μία, τότε οτιδήποτε και αν κάνουμε, οποιαδήποτε κίνηση, είναι εντελώς άχρηστο».

Αναφορικά με τον κόσμο των ΜΜΕ, είχε εκφραστεί ευθέως:

«Θα ήθελα να δώσω άφεση αμαρτιών στα 20 εκατομμύρια των Αμερικανών  που πήραν μέρος σε αυτό το τσίρκο το οποίο έστησαν τα μίντια με τον πρόεδρό μας και τη Μόνικα Λιουίνσκι.

»Αντίθετα θα ήθελα να στραγγαλίσω όλους τους Τζεράλντο και τους Τζέρι Σπρίνγκερ (σ.σ. Παρουσιαστές trash αμερικανικών τηλεοπτικών εκπομπών) Δεν μπορώ πλέον να αποδέχομαι την άποψη ότι και αν ακόμη δεν είχαν ξεπηδήσει από μόνοι τους θα είχαν με κάποιο τρόπο εφευρεθεί.

»Αυτά δεν ισχύουν πλέον. Βαδίζουμε όλοι και πιο κόντα στην αρένα με τους χριστιανούς και τα θηρία. Είναι θλιβερό και σεξιστικό, μισογύνικο και σιχαμερό»

Ο Μάιλ Στάιπ ασχολήθηκε με τη δεύτερη μεγάλη του αγάπη, τη φωτογραφία αλλά δεν εγκατέλειψε ποτέ τη μουσική.

Το 2020 εν μέσω της πανδημίας Covid-19 συμμετείχε στο single «No Time For Love Like Now».

Το κείμενο βασίστηκε σε υλικό του Ιστορικού Αρχείου των εφημερίδων «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ».