Στο τέλος όλοι πεθαίνουν

Τις τελευταίες δύο βδομάδες τα διεθνή ΜΜΕ έχουν γεμίσει από άρθρα για την ταινία «Don’t Look Up» κι όμως δυσκολεύονται να καταλήξουν για το αν είναι μια καλή ταινία ή όχι. Πέραν του γούστου, όμως, η ταινία πέτυχε κάνοντας κάτι που λίγο ή πολύ κάνουμε όλοι τα τελευταία χρόνια: Κήρυγμα. Είναι απόλυτη, χωρίς αποχρώσεις, στερείται ίχνους διάθεσης κατανόησης όσων κοροϊδεύει, βάζει στον ίδιο τορβά ισχυρούς και φτωχούς (π.χ. στη σκηνή με τους γονείς της πρωταγωνίστριας που θέλουν «τις δουλειές που θα φέρει ο κομήτης»), τα ΜΜΕ, τον συστημικό σεξισμό.

Είναι βασικά ο ορισμός του προοδευτικού κηρύγματος που χλευάζει αλλά φοβάται, ταυτοχρόνως, τον Τραμπ, τον Μασκ και τους ψεκασμένους – και, ναι, αυτό το γράφει κάποια που πιστεύει όσα πιστεύει ο σεναριογράφος της και απολαμβάνει ανερυθρίαστα τα καλογραμμένα κηρύγματα. Το «Don’t look up» περιγράφει τις σύγχρονες συγκρούσεις ιδεών, αξιών, τάξεων κ.λπ. στη Δύση, ιδωμένες από τη μια πλευρά. Τη δική μας. Ισως γι’ αυτό στις κριτικές παραβλέπουμε ότι όλοι πεθαίνουν στο τέλος της. Γιατί χάνουμε. Κι η παράβλεψη θυμίζει ομάδες που τρώνε εφτά γκολ και δηλώνουν ότι «έκαναν καλό αγώνα» αλλά τις έφαγε η διαιτησία.

Είναι πολλαπλά ενδιαφέρον – αν και δυσάρεστο – να διαφωνούμε για την ταινία ενώ βρισκόμαστε στο μέσο της εξάπλωσης της μετάλλαξης Ομικρον. Ο Εμανουέλ Μακρόν, παίζοντας τον κόντρα ρόλο σε αυτόν της Μέριλ Στριπ, δήλωσε «θέλω να τσατίσω τους αντιεμβολιαστές». Επαθα μια ταύτιση προς στιγμήν ακούγοντάς τον, αλλά ευτυχώς (για όλους) δεν έχω καμιά εξουσία. Τι θα πετύχει; Ισως, ίσως, μεγαλύτερη προστασία ενός ανώτερου αγαθού, της δημόσιας υγείας, της ζωής, πράγματα με τα οποία, αν το πάρεις στενά αξιακά και μόνο, είναι δύσκολο να διαφωνήσεις. Πρέπει να δούμε όμως κάποτε τι πετύχαμε, τελικά, σε επίπεδο κοινωνίας. Πώς θα γίνουμε καλύτεροι. Πως δεν θα έχουν ισχύ πάσης φύσεως τσαρλατάνοι, πως θα σταματήσουν να «ξεφυτρώνουν» μικροί και μεγάλοι Τραμπ, Μπολσονάρο, Ορμπαν και αλλά φρούτα που πετυχαίνουν να πείσουν πολλούς ανθρώπους ακουμπώντας σε κάποιες ανάγκες που ίσως να μη βλέπουμε καθαρά.

Εκτός αν προτιμάμε τη δική μας ηθική και πνευματική ανωτερότητα. Χαμένοι αλλά περήφανοι πως είχαμε δίκιο, πως οι αξίες μας είναι οι σωστές κι ας απευθυνόμασταν βασικά σε πεπεισμένους. Είναι καταθλιπτική σκέψη. Αλλά αν πιστεύουμε ισχυρά κι αδιαπραγμάτευτα στις ιδέες μας, ίσως αξίζει να την κάνουμε.