Τα πρώτα στάδια της ζωής στο εργαστήριο

Επιστήμονες με βάση το Πανεπιστήμιο της Νάντης στη Γαλλία δημιούργησαν μικρές σφαιρικές δομές οι οποίες προσομοιάζουν σε μεγάλο βαθμό τη βλαστοκύστη, τη δομή που προκύπτει μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου. Τα αποτελέσματα της έρευνας, τα οποία δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature, ανοίγουν τον δρόμο για εκτενείς μελέτες οι οποίες θα αφορούν τη γονιμότητα.

Ο ρόλος των βλάστοκυττάρων

Δεν είναι η πρώτη φορά που δημιουργούνται τέτοιου είδους δομές. Κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, ερευνητικές ομάδες ανά τον κόσμο παρουσίασαν μεθόδους με τις οποίες καθίσταται εφικτή η δημιουργία των λεγόμενων «βλαστοειδών», τα οποία μιμούνται τη βλαστοκύστη, μία κυτταρική δομή η οποία προκύπτει έπειτα από τη γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο και η οποία τελικά προσφύεται στη μήτρα επιτρέποντας την περαιτέρω ανάπτυξη του εμβρύου.

Οι επιστήμονες δημιουργούν τα βλαστοειδή από ανθρώπινα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα (hPSCs), κύτταρα δηλαδή τα οποία μπορούν να αναπαράγονται διατηρώντας ταυτόχρονα την ικανότητα να διαφοροποιούνται σε διαφορετικούς κυτταρικούς τύπους.

Ωστόσο, μέχρι πρότινος, οι δομές αυτές περιείχαν ένα σημαντικό ποσοστό κυττάρων τα οποία δεν ήταν παρόμοια με αυτά που εντοπίζονται στη βλαστοκύστη. Αυτό συνιστά ένα πρόβλημα για τους επιστήμονες, οι οποίοι επιχειρούν να δημιουργήσουν μοντέλα των οποίων τα κύτταρα θα προσομοιάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό με τη φυσιολογική βλαστοκύστη, έτσι ώστε να μπορέσουν να μελετήσουν τις βιολογικές διεργασίες οι οποίες λαμβάνουν χώρα σε αυτή.

Βλαστοκύστη στο εργαστήριο

Στην πρόσφατη δημοσίευσή τους, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν πρώιμα ανθρώπινα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα για να αναπτύξουν στο εργαστήριο βλαστοειδή τα οποία περιέχουν κατά 97% κύτταρα παρόμοια με τη βλαστοκύστη. Το αποτέλεσμα αυτό προέκυψε έπειτα από την καλλιέργεια ανθρώπινων βλαστικών κυττάρων σε συνδυασμό με την προσθήκη ειδικών χημικών παραγόντων, οι οποίοι εμπόδισαν την ενεργοποίηση τριών σηματοδοτικών μονοπατιών κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του βλαστοειδούς.

Οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν ότι η σύσταση των βλαστοειδών είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό παρόμοια με τη βλαστοκύστη μέσω τριών προσεγγίσεων: παρατηρώντας τη μορφολογία και των αριθμό των κυττάρων, εξετάζοντας την ανάπτυξή τους και μελετώντας τα γονίδια τα οποία εκφράζονται κάθε στιγμή από αυτά.

Ελπιδοφόρο για μελλοντικές έρευνες

Η δημιουργία δομών που μιμούνται με ακρίβεια τη βλαστοκύστη αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κατόρθωμα, το οποίο ανοίγει περαιτέρω τον δρόμο τόσο για τη μελέτη των πρώιμων σταδίων της ανάπτυξης όσο και για τη διερεύνηση προβλημάτων τα οποία σχετίζονται με τη γονιμότητα.