Αμερικανική τορπίλη στον αγωγό East Med

Σύγχυση σε Αθήνα και Λευκωσία έχουν προκαλέσει οι ενστάσεις που διατυπώνονται από τις ΗΠΑ για την υλοποίηση και κατασκευή του αγωγού EastMed για τη μεταφορά φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Το θέμα προέκυψε μετά την αποστολή ενός ανεπίσημου εγγράφου (non paper) από υπηρεσιακά στελέχη και τεχνοκράτες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ με αποδέκτες όλα τα εμπλεκόμενα μέρη για τον αγωγό ΕastMed, δηλαδή το Ισραήλ, την Κύπρο, την Ελλάδα, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ενωση και την Αίγυπτο.

Με το non paper η Ουάσιγκτον ουσιαστικά προτείνει την εγκατάλειψη του σχεδιασμού για την υλοποίηση του αγωγού EastMed, ο οποίος έτσι κι αλλιώς βρίσκεται υπό μελέτη. Και βέβαια η αμερικανική πλευρά αναπτύσσει μία επιχειρηματολογία εξηγώντας γιατί το έργο δεν πρέπει να γίνει. Ενας από τους λόγους που προτάσσουν οι ΗΠΑ είναι πως το έργο του αγωγού είναι ασύμφορο οικονομικά. Πρόκειται για ένα επιχείρημα που δεν ακούγεται για πρώτη φορά. Ομως προκαλεί ερωτηματικά γιατί διατυπώνεται από τις ΗΠΑ, αφού αν τελικώς αποφασιστεί η κατασκευή του αγωγού, το κόστος και το οικονομικό κομμάτι δει τις αφορά καθόλου.

Ο βασικός προβληματισμός όμως της Αθήνας είναι ότι με το non paper (το οποίο έφερε στη δημοσιότητα ο διπλωματικός συντάκτης Σωτήρης Σιδέρης στην ιστοσελίδα Ωμέγα press), η Ουάσιγκτον είναι πρόδηλο ότι κλείνει το μάτι στην Τουρκία. Και αυτό διότι προκρίνει την εγκατάλειψη του σχεδίου και εξαιτίας των εντάσεων που προκαλεί στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπως υποστηρίζεται στο έγγραφο. Πρόκειται για αναφορά που φαίνεται να κλείνει το μάτι στην Αγκυρα και τις δικές της αντιδράσεις. Επιπλέον, οι Αμερικανοί επικαλούνται και περιβαλλοντικούς λόγους για την εγκατάλειψη του αγωγού.

Σημειώνεται ότι προ δύο ετών υπεγράφη στην Αθήνα η συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού EastMed από τους ηγέτες της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ, ενώ έχει ενταχθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στα έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Στο στάδιο μελέτης

Απαντώντας χθες για το αν το έργο του αγωγού βαίνει προς εγκατάλειψη ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης έσπευσε να διευκρινίσει (στο «Βήμα της Κυριακής») πως τίποτε ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί, αφού «το σχέδιο για τον αγωγό EastMed αποτελεί μία επιλογή η οποία βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της μελέτης». Πρόσθεσε δε δίνοντας και μία απάντηση στους ισχυρισμούς των Αμερικανών ότι ο αγωγός αποτελεί εστία εντάσεων πως «η υλοποίηση του πράγματι πολύπλοκου αυτού προγράμματος εξαρτάται κυρίως από την οικονομική του βιωσιμότητα, γεγονός που μένει να τεκμηριωθεί μετά τη μελέτη των τελικών πορισμάτων».

Πάντως ο κύπριος πρόεδρος κατέστησε σαφές πως άλλες μελέτες – για παράδειγμα η δημιουργία ενός κόμβου φυσικού αερίου στην Αίγυπτο – δεν πλήττει τα συμφέροντα των εμπλεκόμενων μερών και τέτοιες προοπτικές ήδη μελετώνται.

Αλλά και η υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Νατάσα Πηλείδου είχε δηλώσει πρόσφατα στα «ΝΕΑ» πως υπάρχει «πολιτική δέσμευση για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου EastMed», πράγμα που επιβεβαιώθηκε και κατά την πρόσφατη τριμερή σύνοδο των αρχηγών-κρατών και κυβερνήσεων της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ.

Παράλληλα, είχε επισημάνει πως ο παράγοντας που θα καθορίσει «την απόφαση για υλοποίηση του πολύπλοκου έργου είναι οι τεχνοοικονομικές μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη και θα καταδείξουν κατά πόσο είναι τεχνικά εφικτή και οικονομικά βιώσιμη η κατασκευή του».