Ακίνητα – 5 παγίδες στις γονικές παροχές – Τι πρέπει να προσέξετε

«Φρενίτιδα» επικρατεί από τις μαζικές γονικές παροχές και τις μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων που ήρθαν ως απότοκο της αύξησης του αφορολογήτου από την 1η Οκτωβρίου στο ποσό των 800.000 ευρώ. Μια τάση που εκτιμάται πως θα διατηρηθεί τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του μήνα, όταν θα λήξει και η παράταση της αναστολής της υποχρεωτικότητας έκδοσης ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου πριν από τη μεταβίβαση ακινήτων.

Ωστόσο, όπως συμβαίνει και με κάθε άλλη «φρενίτιδα», η εσπευσμένη προσέλευση γονέων και παππούδων στα γραφεία των συμβολαιογράφων μπορεί να οδηγήσει σε παγίδες και λάθη, τα οποία στη συνέχεια θα κληθούν να πληρώσουν και μάλιστα ακριβά. Σύμφωνα με τη συμβολαιογράφο Αθηνών Χριστίνα Μάνδρου, πέντε είναι τα συνηθέστερα λάθη στα οποία υποπίπτουν όσοι επιχειρούν να μεταβιβάσουν σήμερα περιουσιακά στοιχεία, εκμεταλλευόμενοι το νέο καθεστώς.

Να σημειωθεί πως μία από τις σημαντικότερες τροποποιήσεις που εισήχθησαν τον Οκτώβριο στις γονικές παροχές είναι η συμπερίληψη στο αφορολόγητο και των χρηματικών ποσών που οι γονείς ή οι παππούδες επιθυμούν να μεταβιβάσουν στα παιδιά ή στα εγγόνια τους. Στο παρελθόν, η φορολόγηση για τις περιπτώσεις αυτές ξεκινούσε από το πρώτο ευρώ και ήταν της τάξης του 10%, με αποτέλεσμα, όπως σημειώνει η ειδικός, η κατάργησή της να έχει «ρίξει» επιπλέον χρήματα στην αγορά, οδηγώντας σε σημαντική αύξηση και των αγοραπωλησιών.

Υποχρεωτικά μέσω τραπέζης

Ωστόσο, προκειμένου οι δωρητές και δωρεοδόχοι να μπορέσουν να επωφεληθούν από τις ευνοϊκές προβλέψεις, τα χρήματα αυτά θα πρέπει να διακινηθούν αποκλειστικά μέσω τραπέζης, είτε με τη μορφή μεταφοράς από τον λογαριασμό των γονέων σε εκείνο των παιδιών, είτε μέσω της έκδοσης επιταγής.

Σε διαφορετική περίπτωση, για παράδειγμα αν το ποσό φυλασσόταν προ της μεταβίβασης στην οικία ή σε τραπεζική θυρίδα, ισχύει όπως και στο παρελθόν φόρος 10% επί του συνόλου του ποσού, εκκινώντας από το πρώτο ευρώ.

«Πόθεν έσχες» και τεκμήριο διαβίωσης

Επιπλέον, οι δωρητές απαλλάσσονται μεν από τη φορολόγηση, όχι όμως και από την υποχρέωση να αποδείξουν στην Εφορία ότι απέκτησαν το εκάστοτε ποσό με νόμιμο τρόπο. Αντίστοιχα, οι δωρεοδόχοι που θα αξιοποιήσουν τα χρήματα που περιήλθαν στην κυριότητά τους μέσω γονικής παροχής για την αγορά κατοικίας, θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι αυτά, σε συνδυασμό με τα ίδια φορολογούμενα εισοδήματά τους, καλύπτουν το τεκμήριο διαβίωσης.

Διαφορετικά, θα βρεθούν αντιμέτωποι με την επιβολή τσουχτερού φόρου.

Βιασύνη

«Ένα πράγμα που είχε συμβεί και στο παρελθόν, σε περιπτώσεις που είχαμε για κάποιον λόγο έξαρση των συμβάσεων, είναι ότι πολλές φορές δημιουργείται ένα ρεύμα, το οποίο δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των συμβαλλομένων» παρατηρεί η Χριστίνα Μάνδρου και προσθέτει: «Σπεύδουν να μεταβιβάσουν λες και δεν θα υπάρξει επόμενη ημέρα, ενώ δεν υπάρχει κάποια σκέψη περί καταργήσεως του αφορολογήτου στο επόμενο διάστημα. Ομως, ενώ πράγματι είναι σημαντικό να εκμεταλλεύεται κανείς την ευνοϊκή συγκυρία, δεν θα πρέπει να προβαίνει σε μεταβιβάσεις αν δεν τις επιθυμούσε και δεν τις είχε σκεφτεί εκ των προτέρων».

Σε αντίθετη περίπτωση, γεννιούνται τραγελαφικές καταστάσεις, με γονείς να συρρέουν στα συμβολαιογραφικά γραφεία για να μεταβιβάσουν ακίνητα σε… νήπια – μια κίνηση που είναι πολύ πιθανό να μετανιώσουν στο μέλλον, αν για παράδειγμα θελήσουν να προχωρήσουν σε πώληση και βρεθούν αναγκασμένοι να κινήσουν νομικές διαδικασίες για να λάβουν σχετική άδεια. Εξάλλου, όπως τονίζει η συμβολαιογράφος, «δεν χάνεται κάτι με τη νέα χρονιά. Το μόνο που έχει αλλάξει είναι οι αντικειμενικές αξίες και από την 1η Φεβρουαρίου η Ηλεκτρονική Ταυτότητα του Κτιρίου».

Συγγένεια

Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να κρατήσουν επίσης στον νου τους ότι το αφορολόγητο ισχύει μόνο για συγκεκριμένους βαθμούς συγγένειας – ήτοι συζύγους, γονείς και παιδιά, παππούδες και εγγόνια – και όχι για οποιαδήποτε συγγενική σχέση.

Γραφειοκρατία

Τέλος, παρά το γεγονός ότι οι δηλώσεις των γονικών παροχών γίνονται πλέον ηλεκτρονικά, οι πολίτες δεν θα πρέπει να θεωρήσουν ότι αυτό μεταφράζεται και σε μια γρήγορη και απλή διαδικασία. Οπως προειδοποιεί η Χριστίνα Μάνδρου, η γραφειοκρατία που θα πρέπει να προσπελάσουν οι πολίτες προκειμένου να φτάσουν σε αυτό το σημείο παραμένει χρονοβόρα και συχνά περίπλοκη.

«Για τη μεταβίβαση, για παράδειγμα, ενός απλού διαμερίσματος στο Παγκράτι, απαιτούνται κατ’ ελάχιστον οκτώ με δέκα δικαιολογητικά» εξηγεί. «Τα περισσότερα εξ αυτών δεν μπορούν να συγκεντρωθούν ηλεκτρονικά, χωρίς τη μετακίνηση σε κάποια υπηρεσία. Και προς το παρόν υπάρχουν αρκετές δυσλειτουργίες – γίνονται, βέβαια, βήματα. Χρειάζεται γενναία προσπάθεια από την πλευρά της πολιτείας για να απλοποιήσει τις διαδικασίες και να μειώσει την ταλαιπωρία του πολίτη που πρόκειται να μεταβιβάσει, αλλά και το κόστος της εξασφάλισης των απαραίτητων εγγράφων».

Αυτή τη στιγμή «για την ολοκλήρωση ενός συμβολαίου απαιτείται διάστημα τουλάχιστον ενός μηνός, που στις δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να υπερβεί και τους πέντε ή έξι μήνες, ως αποτέλεσμα της τρομερής γραφειοκρατίας, αλλά και των δυσλειτουργιών της δημόσιας διοίκησης. Και όλα αυτά τα υφίστανται ο πολίτης και ο συμβολαιογράφος, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να τον καθοδηγήσει και να λύσει ένα σωρό προβλήματα και παθογένειες».

«Οπότε η διαδικασία τρέπεται σε Γολγοθά» καταλήγει, «είτε πρόκειται περί μεταβίβασης, είτε περί δωρεάς, είτε περί αγοραπωλησίας».