Οι θεραπείες με τα μονοκλωνικά αντισώματα φαίνεται να περνούν «κρίση», καθώς αυξάνονται οι ενδείξεις για την αναποτελεσματικότητά τους έναντι της Όμικρον. Η εξέλιξη αυτή έχει οδηγήσει τις ΗΠΑ να αποσύρουν τις ακριβές αυτές θεραπείες και τις φαρμακευτικές που έχουν επενδύσει πολλά στην παρασκευή τους να βρίσκονται σε δίλλημα για το εάν θα συνεχίσουν να επιμένουν σε αυτή τη μέθοδο που μέχρι σήμερα δεχόταν μόνο διθυραμβικά σχόλια.

Τα εμπόδια των μονοκλωνικών

Ειδικότερα, μέχρι στιγμής, μόνο μία από τις θεραπείες, το sotrovimab, δείχνει να έχει κάποια αποτελεσματικότητα απέναντι στην κυρίαρχη μετάλλαξη Όμικρον, όμως το συγκεκριμένο μονοκλωνικό αντίσωμα δεν είναι προς το παρόν ευρέως διαθέσιμο, παρά μόνο σε περιορισμένες ποσότητες στις ΗΠΑ.

Οι δύο άλλες θεραπείες που έχουν λάβει έγκριση χορήγησης σε πρώιμο στάδιο της covid-19 σε ασθενείς που έχουν την προδιάθεση σοβαρής νόσου, ώστε να αποτρέπεται η νοσηλεία, φαίνεται να μην βοηθούν απέναντι στον ιό Όμικρον.

Την ίδια στιγμή, εμφανίζεται ιδιαίτερα “θολό” το τοπίο για τη χορήγησή τους, γεγονός που δυσχεραίνει τις αποφάσεις των γιατρών. Είναι δύσκολο, όπως λένε, να προσδιορίσουν εάν οι ασθενείς που επιλέγονται για χορήγηση μονοκλωνικών αντισωμάτων έχουν μολυνθεί από την Όμικρον, ή από την μέχρι πρόσφατα κυρίαρχη παραλλαγή Δέλτα.

Κλείνει ο κύκλος των μονοκλωνικών;

Μιλώντας στο iatropedia.gr και τη Γιάννα Σουλάκη, ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας και Διευθυντής της Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής του “Αττικον” Στέλιος Λουκίδης, εξηγεί το πρόβλημα με τις συγκεκριμένες θεραπείες:

“Τα μονοκλωνικά κλείνουν τον κύκλο τους νομίζω αυτή τη στιγμή, κι αν είδατε στην Αμερική αποσύρθηκαν και δεν τα χρησιμοποιούν πλέον. Έχουν δει εργαστηριακά ότι η Όμικρον δεν είναι ευαίσθητη στα μονοκλωνικά. Υπάρχει μία μόνο από αυτές τις θεραπείες, το sotrovimab νομίζω, που δείχνει ότι έχει ευαισθησία και στην Όμικρον, αλλά αυτή δεν κυκλοφορεί πουθενά ακόμα. Έχουν επενδύσει πολλές εταιρείες στα μονοκλωνικά και δεν ξέρω τι θα κάνουν τελικά. Αν θα ρισκάρουν να προχωρήσουν χωρίς να γνωρίζουν αν είναι ευαίσθητα τελικά στις μεταλλάξεις, ή αν τελικά η πανδημία θα οδηγηθεί σε ύφεση. Τι θα τα κάνουν; Δεν το ξέρω αυτό”, αναφέρει.

Αντιδράσεις από τους επιστήμονες

Η κίνηση της σταδιακής “απόσυρσης” των θεραπειών στις ΗΠΑ έχει προκαλέσει μεικτές αντιδράσεις ανάμεσα στους επιστήμονες. Κάποιοι επισημαίνουν τον κίνδυνο, από τη μία να αχρηστευτούν οι δαπανηρές αυτές θεραπείες και από την άλλη, να δημιουργηθεί σύγχυση στους πολίτες, που μέχρι σήμερα άκουγαν μόνο διθυραμβικές αναφορές για την αποτελεσματικότητά τους.

Επίσης, δεν είναι λίγοι οι γιατροί που υποστηρίζουν ότι προτιμούν να έχουν πρόσβαση σε ορισμένα μονοκλωνικά αντισώματα παρά σε κανένα, καθώς υπάρχουν ακόμη ασθενείς που μπορεί να έχουν μολυνθεί από την παραλλαγή Δέλτα και τα έχουν ανάγκη.

Τι ισχύει στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχουμε παραλάβει 2.000 δόσεις μονοκλωνικών αντισωμάτων. Το 95% από αυτές έχει χορηγηθεί σε ασθενείς μέσα στον Δεκέμβριο, σε περίπου 25 νοσοκομεία σε όλη τη χώρα.

Τις δόσεις έλαβαν στη συντριπτική πλειοψηφία ασθενείς που είχαν νοσήσει από την παραλλαγή Δέλτα, κατά τη διάρκεια του πρώτου δεκαπενθημέρου του Δεκεμβρίου, όταν δεν είχε κυριαρχήσει ακόμη η Όμικρον, όπως επισημαίνει ο Καθηγητής Στέλιος Λουκίδης, επικεφαλής της Επιτροπής του Υπουργείου Υγείας που είναι υπεύθυνη για την χορήγηση των θεραπειών.

“Στην Ελλάδα έχουμε δώσει περίπου το 95% των μονοκλωνικών και θα πρέπει να αποτιμήσουμε μαζί με το Υπουργείο Υγείας πως πήγαν αυτές οι θεραπείες. Κι αν έχουμε διαφορές, μεταξύ του πρώτου 15ημέρου του Δεκεμβρίου που τα δώσαμε σε ασθενείς όταν είχαμε Δέλτα και του δεύτερου 15ημέρου που είχαμε Όμικρον. Να δούμε δηλαδή πως πήγαν, στην αρχική εικόνα όταν δεν είχαμε ακόμη Όμικρον και μετά τις 15 και 20 Δεκεμβρίου με την Όμικρον. Τις τελευταίες ημέρες πιστεύω ότι έχουμε δώσει και σε ασθενείς που έχουν Όμικρον”, τονίζει ο Καθηγητής.

Στις ΗΠΑ οι γιατροί υποστηρίζουν ότι εγείρονται ηθικά διλήμματα με τη χορήγηση των μονοκλωνικών αντισωμάτων σε ασθενείς που κατά πάσα πιθανότητα έχουν μολυνθεί από την Όμικρον, έναν ιό που στη συντριπτική πλειοψηφία των μολύνσεων προκαλεί ούτως ή άλλως πιο ήπια συμπτώματα.

“Το άλλο ζήτημα είναι ότι ίσως να υπάρχει μια παρανόηση, ότι δίνοντας μονοκλωνικά σε μια ήπια νόσο μπορεί τελικά να έχουμε το bias ότι η ήπια νόσος κράτησε τελικά τους ασθενείς εκτός νοσοκομείου και όχι τα μονοκλωνικά”, αναφέρει συμπληρωματικά ο Καθηγητής Στέλιος Λουκίδης.

Αποτελεσματικά έναντι της Δέλτα

Από την εμπειρία που αποκόμισε χορηγώντας τα μονοκλωνικά αντισώματα σε ασθενείς, όπως λέει ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, διαπίστωσε ότι έχουν αποτελεσματικότητα απέναντι στην Δέλτα:

“Είναι μια τεχνολογία που μάλλον δούλεψε. Εγώ σε 8 με 10 αρρώστους δικούς μου ασθενείς που τα έδωσα δεν μπήκε κανείς στο νοσοκομείο. Ήταν βαριά περιστατικά και μεγάλοι άνθρωποι με συννοσηρότητες και δύο τρεις μάλιστα ήταν ανεμβολίαστοι. Δεν μπήκε κανείς στο νοσοκομείο. Σε πανελλαδικό επίπεδο, όμως, δεν έχουμε πάρει ακόμα τα στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου να ξέρουμε πόσοι από αυτούς που πήραν μονοκλωνικά έκαναν τελικά εισαγωγή στο νοσοκομείο και πόσοι δεν μπήκαν. Αυτό δεν το ξέρουμε”, σημειώνει.

Σύμφωνα με πληροφορίες του iatropedia.gr, πάντως, η Ελλάδα πιθανότατα δεν θα προμηθευτεί νέες ποσότητες μονοκλωνικών αντισωμάτων, ενώ οι επιστημονικές προσδοκίες για αποτελεσματικές θεραπείες που καταπολεμούν τη νόσο Covid-19 επικεντρώνονται τώρα στα νέα αντιιικά χάπια, τα οποία μέχρι στιγμής εμφανίζονται δραστικά απέναντι στην παραλλαγή Όμικρον.

Οι πρώτες ποσότητες για ευρεία χρήση, αναμένονται στη χώρα μας σε περίπου ένα μήνα.

Headlines