Ακρίβεια – Κύμα φτώχειας αφανίζει τα εισοδήματα – Στα ύψη οι τιμές

Με ρυθμό χειρότερο από εκείνον της πανδημίας, το νέο κύμα φτώχειας διαπερνά από κάτω μέχρι πάνω κάθε κοινωνικό στρώμα, όμως η κάστα των ειδικών στην οποία στρέφονται περισσότερο τα φώτα της δημοσιότητας αναλίσκεται σε μακροπρόθεσμες προβλέψεις για το πώς θα περάσουμε το Πάσχα, χωρίς να αναρωτιέται αν ο κόσμος θα έχει λεφτά να αγοράσει λίγο αρνί.

Η προδιαγεγραμμένη εκτόξευση του πληθωρισμού στο 5,1 % τον Δεκέμβριο, επιστεγάζει το κύμα ακρίβειας που σαρώνει τον τελευταίο καιρό όλα τα εισοδήματα και εξανεμίζει την αγοραστική δύναμη εκατομμυρίων χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων.

Πάγωσε η αγορά

Μέσα σε λίγες μέρες, αν και η τάση είχε φανεί από τα μέσα Δεκεμβρίου, η αγορά πάγωσε όπως πάγωσαν όλα τα σπίτια από το κόστος της ενέργειας που εκτοξεύτηκε σε δυσθεώρητα ύψη. Ο κόσμος, κυρίως οι ευάλωτοι και ηλικιωμένοι, αδυνατώντας να προμηθευτούν πετρέλαιο ή να πληρώσουν τον λογαριασμό του φυσικού αερίου, βιώνουν έναν από τους χειρότερους χειμώνες των τελευταίων πολλών χρόνων.

Καθώς η χώρα είναι εξαρτημένη ενεργειακά, εισάγοντας σε συντριπτικό ποσοστό το καύσιμο για να κινήσει τα γρανάζια της οικονομίας της, και κατά συνέπεια την εφοδιαστική της αλυσίδα, οι τιμές στα ράφια αναπροσαρμόζονται συνεχώς προς τα πάνω.

Λαμπάδιασαν οι σόμπες

Η κακοκαιρία που πάντα χτυπά τη χώρα το πρώτο 15νθήμερο του Ιανουαρίου, βρήκε εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες να περονιάζουν από το κρύο, τα καλοριφέρ κλειστά, τις σόμπες στα υπνοδωμάτια να σιγοκαίνε υποκαθιστώντας ενίοτε και το φως ή μαγγάλια στα χωριά από εκείνα που ανέκαθεν ήταν παγίδες θανάτου.

Είναι η πρώτη φορά φέτος που κάηκαν τόσα σπίτια και χάθηκαν τόσες ζωές, κυρίως ηλικιωμένων ανθρώπων, από σόμπες που έκαιγαν για να ζεστάνουν τους παγωμένους τοίχους και οι οποίες από κάποια απρόσεχτη κίνηση λαμπάδιασαν.

Ο Γιώργος Ασμάτογλου που είναι αντιπρόεδρος των πρατηριούχων και εμπόρων καυσίμων Αττικής, λέει ότι οι παραγγελίες για πετρέλαιο θέρμανσης, λόγω της μείωσης της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, αλλά και της αύξησης των τιμών, είναι περιορισμένες. Κι ας έχει τσουστερό κρύο. Σε απομακρυσμένες περιοχές και στη νησιώτικη Ελλάδα η τιμή του λίτρου ξεπερνά κατά πολύ τα 2 ευρώ το λίτρο.

Αλλάζουν οι τιμές

Η βιομηχανία η οποία προμηθεύει με προϊόντα τα ράφια των σουπερμάρκετ έχει ξεκινήσει ήδη να στέλνει νέους τιμοκαταλόγους στο λιανεμπόριο με τις αυξημένες τιμές. Στην πρώτη επαφή υπουργείου και σουπερμάρκετ, οι εκπρόσωποι αλυσίδων περιέγραψαν με μελανά γράμματα την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά, κάνοντας αναφορά στο υψηλό λειτουργικό κόστος που έχουν εξαιτίας των αυξήσεων στην ενέργεια, το οποίο έχει τριπλασιαστεί (η ενέργεια καταλαμβάνει το 20% του λειτουργικού τους κόστους των λιανεμπορικών επιχειρήσεων τροφίμων), αλλά και των αυξήσεων των μεταφορικών, των υλικών συσκευασίας.

Η ακρίβεια που εξανέμισε την αγοραστική δύναμη τόσο πολλών ανθρώπων, δεν φάνηκε μόνο στα είδη πρώτης ανάγκης. Επληξε ολόκληρη την οικονομία, τις επιχειρήσεις της εστίασης, το εμπόριο, σιωπηλοί κράχτες στις βιτρίνες τα ποσοστά έκπτωσης του εμπορεύματος, όμως ελάχιστοι είναι εκέινοι που ψωνίζουν.

Περίπτερα σε κεντρικά σημεία της Αθήνας έφτασαν στο σημείο να κάνουν ταμείο 500 ευρώ σε 12 ώρες με ποσοστό κέδρους 10%. Η οικονομία των αριθμών παρουσιάζει σοβαρή αρρυθμία.

Ράλι τιμών

Η νέα αύξηση του πληθωρισμού που κατέγραψε η ΕΛΣΤΑΤ, έφτασε όπως είπαμε το 5,1% έναντι της μείωσης 2,3% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2020 με το 2019. Ο Γενικός ΔΤΚ κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2021, σε σύγκριση με τον Νοέμβριο 2021, παρουσίασε αύξηση 0,7% έναντι αύξησης 0,4% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.

Το ράλι των τιμών, ειδικά στον χώρο της ενέργειας, συνεχίζεται πλήττοντας τα νοικοκυριά. Στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ καταγράφεται σε ένα χρόνο αύξηση 135% στο φυσικό αέριο και 34% στο πετρέλαιο θέρμανσης, ενώ ο ηλεκτρισμός έχει ανατιμηθεί κατά 45%. Στα τρόφιμα αρνί-κατσίκι αυξήθηκε κατά 19,7%, το ελαιόλαδο κατά 17%, οι πατάτες κατά 14% και τα ζυμαρικά κατά 7,6%.

Αξίζει μία ματιά στους επιμέρους κλάσους.

Η αύξηση του Γενικού ΔΤΚ κατά 5,1% τον μήνα Δεκέμβριο 2021, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Δεκεμβρίου 2020, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών:

1. Από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:

4,3% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί, άλλα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, ζυμαρικά, μοσχάρι, αρνί και κατσίκι, πουλερικά, παρασκευάσματα με βάση το κρέας, νωπά ψάρια, τυριά, ελαιόλαδο, άλλα βρώσιμα έλαια, νωπά φρούτα, νωπά λαχανικά, λαχανικά διατηρημένα ή επεξεργασμένα, πατάτες, σοκολάτες-προϊόντα σοκολάτας, λοιπά τρόφιμα, καφέ. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε: χοιρινό, αλλαντικά, γάλα νωπό πλήρες, γλυκά κουταλιού-μαρμελάδες-μέλι.

3% στην ομάδα Ένδυση και υπόδηση, λόγω αύξησης των τιμών στα είδη ένδυσης και υπόδησης.

18% στην ομάδα Στέγαση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης.

2,3% στην ομάδα Διαρκή αγαθά-Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: έπιπλα και διακοσμητικά είδη, υαλικά-επιτραπέζια σκεύη και σκεύη οικιακής χρήσης, είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού, οικιακές υπηρεσίες.

10,9% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: καινούργια αυτοκίνητα, μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, καύσιμα και λιπαντικά, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο.

0,9% στην ομάδα Εκπαίδευση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα δίδακτρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

1,2% στην ομάδα Ξενοδοχεία-Καφέ-Εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: εστιατόρια-ζαχαροπλαστεία-καφενεία, ξενοδοχεία-μοτέλ-πανδοχεία.

2. Από τις μειώσεις των δεικτών κατά:

0,1% στην ομάδα Υγεία, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα φαρμακευτικά προϊόντα. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών στις οδοντιατρικές υπηρεσίες.

2,5% στην ομάδα Επικοινωνίες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στις τηλεφωνικές υπηρεσίες.

0,6% στην ομάδα Αναψυχή-Πολιτιστικές δραστηριότητες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών σε: οπτικοακουστικό εξοπλισμό-υπολογιστές-επισκευές, διαρκή αγαθά αναψυχής. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών στα μικρά είδη αναψυχής-άνθη-κατοικίδια ζώα.

0,6% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών σε: άλλα είδη ατομικής φροντίδας, ασφάλιστρα οχημάτων.

Υπενθυμίζεται ότι τον Νοέμβριο ο πληθωρισμός είχε διαμορφωθεί στο 4,8% σε ετήσια βάση, με τις τιμές στο φυσικό αέριο να αυξάνονται κατά 180,9%, στο πετρέλαιο θέρμανσης κατά 45,2% και στο ηλεκτρικό ρεύμα κατά 37,8%. Όσον αφορά τις αυξήσεις στα τρόφιμα, οι μεγαλύτερες είχαν καταγραφεί στο αρνί-κατσίκι κατά 21,3%, στο ελαιόλαδο κατά 18,5% και στις πατάτες κατά 11%.

Νέες αυξήσεις τον Ιανουάριο

Εν τω μεταξύ, νέες αυξήσεις από 5% έως ακόμη και 20% αναμένει η αγορά σε μια σειρά βασικών προϊόντων, οι οποίες θα πλήξουν τις τσέπες χιλιάδων νοικοκυριών σε όλη την Ελλάδα.

Ως φαίνεται, οι πληθωριστικές πιέσεις θα διαρκέσουν αρκετά ακόμη, προκαλώντας μεγάλα προβλήματα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, την ώρα που οι τιμές στην ενέργεια κάνουν ξανά «ράλι». Μάλιστα, πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι ο πληθωρισμός τον Ιανουάριο θα υπερβεί το 6%!

Προβλέψεις για το 2022

Την ίδια ώρα η ΤτΕ κρούει «καμπανάκι» κινδύνου για την πορεία του πληθωρισμού προβλέποντας οι τιμές καταναλωτή να αυξάνονται πάνω από τρεις φορές συγκριτικά με τις προβλέψεις της κυβέρνησης οι οποίες εμπεριέχονται στον προϋπολογισμό, σύμφωνα με την ενδιάμεση έκθεσή της, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα στις 22 Δεκεμβρίου του 2021.

Μάλιστα κάνει λόγο για εκτίναξη του δείκτη τιμών καταναλωτή στο 3% το 2022, όταν η κυβέρνηση προβλέπει μόλις 0,8% εντός του κειμένου του προϋπολογισμού.