Στην Πολωνία, την περασμένη εβδομάδα οι ανθρακωρύχοι σε μια μεγάλη μονάδα της χώρας εμπόδισαν το καύσιμο να φτάσει στα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής για δύο ημέρες, λόγω των απλήρωτων υπερωριών. Είχαν εργαστεί παραπάνω για να καλύψουν την απότομη αύξηση της ζήτησης ενέργειας σε σχέση με πέρυσι. Σχήμα οξύμωρο ότι ήθελαν τα χρήματα των υπερωριών, προκειμένου να πληρώσουν τους αυξημένους λογαριασμούς της ενέργειας που οι ίδιοι παράγουν. Ο πληθωρισμός στην Πολωνία είναι στο 8,6%, ο υψηλότερος των τελευταίων δύο και πλέον δεκαετιών. Το πρόβλημα των ανατιμήσεων είναι τεράστιο στην Ανατολική Ευρώπη με την Εσθονία και τη Λιθουανία να παρουσιάζουν διψήφια ποσοστά.

Ο πληθωρισμός είναι εδώ. Εξαπλώνεται από άκρη σε άκρη στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Τα επιχειρήματα των πολιτικών και των κεντρικών τραπεζών ότι πρόκειται για μια «παροδική» άνοδο δεν αλλάζουν το γεγονός ότι οι τιμές αυξάνονται και η επιβάρυνση των καταναλωτών αυξάνεται επίσης μήνα με τον μήνα. Ακόμα και το «παροδική» αρχίζει να χλωμιάζει. Ο διευθύνων σύμβουλος της μεγαλύτερης εταιρείας ενέργειας της Βρετανίας, της British Gas, εκτίμησε ότι οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου θα είναι εδώ για τους επόμενους 18 μήνες έως δύο χρόνια. Η Bank of America σε ανάλυσή της υπολόγισε ότι το ενεργειακό κόστος των νοικοκυριών θα αυξηθεί κατά 50% φέτος και η βοήθεια από τις κυβερνήσεις για την προστασία των νοικοκυριών θα αντισταθμίσει μόνο περίπου το ένα τέταρτο αυτού.

Ενα οικονομικό μοντέλο του Bloomberg εκτίμησε ότι η ενεργειακή κρίση θα μπορούσε να μειώσει έως και 1% το παγκόσμιο ΑΕΠ. Δεν είναι μικρό ποσοστό, ειδικά έπειτα από την ταλαιπωρία που υπέστησαν οι οικονομίες από τα πρώτα στάδια της πανδημίας. Προφανώς ο αντίκτυπος θα διαφέρει από χώρα σε χώρα και ρόλο σε αυτόν θα παίξει και το μέγεθος της κρατικής υποστήριξης.

Το γενικό συμπέρασμα ωστόσο και το βλέπουμε και εδώ στην Ελλάδα είναι ότι όλοι θα πληγούν. Απλά όχι όλοι το ίδιο. Ενας αναλυτής του ινστιτούτου Bruegel έλεγε ότι οι επιβαρύνσεις δεν θα είναι ασήμαντα ποσά και σε κάθε περίπτωση θα επιβαρύνουν τους πιο αδύναμους, με επιπτώσεις και στην κατανάλωση.

Αντίθετα ο οικονομικός αντίκτυπος μπορεί να είναι περιορισμένος στους καταναλωτές που κατάφεραν να αποταμιεύσουν την περίοδο της πανδημίας ή και πριν από αυτήν. Σε αυτό το πληθωριστικό περιβάλλον, υποστηρικτικά σε όλα τα εισοδήματα δείχνει να λειτουργεί η σταθερά καλή πορεία της αγοράς εργασίας, η οποία λόγω των ελλείψεων που εμφανίζει, μπορεί να στηρίξει τους μισθούς. Οι οικονομολόγοι της UBS μείωσαν αυτή την εβδομάδα τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη στην ευρωζώνη το 2022 στο 4,2% από 4,8% γιατί βλέπουν έναν καθοδικό κίνδυνο από την περαιτέρω αύξηση των τιμών της ενέργειας.

Στην αγορά ακόμα δεν υπάρχει έντονη αντίδραση των καταναλωτών. Η πρόδρομη τάση για την ώρα είναι η αναστολή των μεγάλων αγορών. Ενός επίπλου, μιας ηλεκτρικής συσκευής ή ενός αυτοκινήτου. Για την ώρα αυτή η τάση κρύβεται πίσω από τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και τις δυσκολίες παράδοσης προϊόντων. Σύντομα ωστόσο θα αποκαλυφθεί η κατάσταση. Για την ώρα, σήμερα Πέμπτη, θα αποκαλυφθεί το ύψος του πληθωρισμού με το οποίο αποχαιρετήσαμε το 2021…

Headlines