Κοροναϊός – Η COVID-19 χειρότερη για τον εγκέφαλο από τη νόσο Αλτσχάιμερ – Τι αποκαλύπτει νέα έρευνα

Ασθενείς που νοσηλεύθηκαν με COVID-19 εμφάνισαν υψηλότερα επίπεδα πρωτεϊνών του αίματος οι οποίες είναι γνωστό ότι συνδέονται με νευρολογικές βλάβες σε σύγκριση με ασθενείς που έχουν διαγνωσθεί με νόσο Αλτσχάιμερ!

Απαιτούνται μακροπρόθεσμες μελέτες

Αυτό έδειξε μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε online στις 13 Δεκεμβρίου στην επιθεώρηση «Alzheimer’s & Dementia». Πρέπει μάλιστα να σημειωθεί πως με δεδομένο ότι η μελέτη διεξήχθη κατά το πρώτο πανδημικό διάστημα (συγκεκριμένα από τον Μάρτιο ως τον Μάιο του 2020), απαιτούνται μακροπρόθεσμες μελέτες προκειμένου να προσδιοριστεί αν οι ασθενείς με COVID-19 κινδυνεύουν στο μέλλον από Αλτσχάιμερ ή αν ο εγκέφαλός τους αναρρώνει με την πάροδο του χρόνου.

Σύγκριση μεταξύ νοσηλευομένων με COVID-19

Σύμφωνα με τη μελέτη, επικεφαλής της οποίας ήταν ερευνητές της Σχολής Ιατρικής Γκρόσμαν του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU), εντοπίστηκαν υψηλότερα επίπεδα επτά δεικτών νευροεκφύλισης σε νοσηλευόμενους ασθενείς με COVID-19 που εμφάνιζαν νευρολογικά συμπτώματα σε σύγκριση με όσους νοσηλευόμενους με COVID-19 δεν εμφάνιζαν τέτοιου είδους συμπτώματα. Επίσης τα επίπεδα των επτά δεικτών ήταν πολύ υψηλότερα στους ασθενείς που τελικώς έχασαν τη ζωή τους στο νοσοκομείο σε σχέση με όσους κατάφεραν να πάρουν εξιτήριο.

Σύγκριση νοσηλευομένων με COVID-19 με ασθενείς με Αλτσχάιμερ

Μια δεύτερη ανάλυση έδειξε ότι στους ασθενείς που νοσηλεύονταν με COVID-19 ορισμένοι δείκτες νευροεκφύλισης βρίσκονταν – τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα – σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με εκείνα που παρουσιάζουν τα άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ (σε μια περίπτωση μάλιστα τα επίπεδα ήταν περισσότερο από διπλάσια).

Επίπεδα δεικτών υψηλότερα στην COVID-19 από ό,τι στο Αλτσχάιμερ

«Τα ευρήματά μας μαρτυρούν ότι ασθενείς που νοσηλεύονται με COVID-19 και ιδίως όσοι παρουσιάζουν νευρολογικά συμπτώματα κατά τη διάρκεια της οξείας φάσης της λοίμωξης, εμφανίζουν επίπεδα δεικτών που συνδέονται με βλάβες του εγκεφάλου τα οποία είναι εξίσου υψηλά, ή και υψηλότερα, από εκείνα που βλέπουμε σε ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ» ανέφερε η πρώτη συγγραφέας της μελέτης Τζένιφερ Φροντέρα, καθηγήτρια στο Τμήμα Νευρολογίας στο Ιατρικό Κέντρο NYU Langone Health.

Η μελέτη

Στο πλαίσιο της μελέτης παρακολουθήθηκαν 251 ασθενείς με μέσο όρο ηλικίας τα 71 έτη, οι οποίοι δεν εμφάνιζαν κανένα σύμπτωμα γνωστικής φθίσης ή άνοια πριν από τη νοσηλεία τους με COVID-19. Τα επίπεδα δεικτών νευροεκφύλισης αυτών των ασθενών συγκρίθηκαν με εκείνα 161 ατόμων (54 χωρίς γνωστικά προβλήματα, 54 με ήπια γνωστική διαταραχή και 53 με νόσο Αλτσχάιμερ) που δεν έπασχαν από COVID-19 – και τα 161 αυτά άτομα συμμετέχουν σε μακροπρόθεση μελέτη του Ερευνητικού Κέντρου για τη Νόσο Αλτσχάιμερ που ανήκει στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

Οι επτά δείκτες νευροεκφύλισης

Οι δείκτες νευροεκφύλισης που μελετήθηκαν ήταν οι: UCHL1 (ubiquitin carboxy-terminal hydrolase L1), ολική tau, ptau181 – και οι τρεις αυτοί δείκτες συνδέονται με τον θάνατο των νευρώνων, NFL (neurofilament light chain) – τα επίπεδα αυτού του δείκτη αυξάνονται όταν υπάρχει βλάβη των αξόνων, των προεκτάσεων δηλαδή των νευρώνων, GFAP (Glial fibrillary acidic protein) που αποτελεί δείκτη μέτρησης των βλαβών στα γλοιακά κύτταρα που υποστηρίζοουν τους νευρώνες. Μελετήθηκαν επίσης το αμυλοειδές β 40 και 42 – πρωτεΐνες που είναι γνωστό ότι εναποτίθενται στον εγκέφαλο ασθενών με νόσο Αλτσχάιμερ.

Αύξηση και στους επτά δείκτες στους νοσηλευόμενους με νευρολογικά συμπτώματα

Με βάση τα ευρήματα, η μέση αύξηση των επιπέδων των επτά δεικτών σε ασθενείς που νοσηλεύθηκαν με COVID-19 και εμφάνισαν νευρολογικά συμπτώματα ήταν της τάξεως του 60,5% σε σύγκριση με τους νοσηλευόμενους ασθενείς με COVID-19 που δεν είχαν νευρολογικά συμπτώματα. Μάλιστα η αύξηση ήταν της τάξεως του 124% μεταξύ των ασθενών που ανέρρωσαν από την COVID-19 και πήραν εξιτήριο σε σύγκριση με όσους υπέκυψαν σε αυτή.

Τρεις σημαντικοί δείκτες υψηλότεροι στην COVID-19

Σε ό,τι αφορά την υποανάλυση στην οποία συγκρίθηκαν οι νοσηλευόμενοι ασθενείς με COVID-19 με τους ασθενείς με Αλτσχάιμερ, αυτή επικεντρώθηκε σε τρεις δείκτες και συγκεκριμένα στους NFL, GFAP και UCHL1. O δείκτης NFL ήταν βραχυπρόθεσμα 179% υψηλότερος στους ασθενείς με COVID-19 σε σύγκριση με τους ασθενείς με Αλτσχάιμερ. Ο δείκτης GFAP ήταν 65% υψηλότερος στους ασθενείς με COVID-19 ενώ ο δείκτης UCHL1 13% υψηλότερος σε σύγκριση με τους ασθενείς με Αλτσχάιμερ.

Αύξηση του κινδύνου για Αλτσχάιμερ

«Οι βλάβες του εγκεφάλου που συνδέονται με αύξηση αυτών των δεικτών, δεν μεταφράζονται στο ότι οι ασθενείς με  COVID-19 θα αναπτύξουν Αλτσχάιμερ ή άλλη μορφή άνοιας αργότερα. Ωστόσο αυξάνουν τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ» ανέφερε ο κύριος συγγραφέας της νέας μελέτης Τόμας Βισνιέφσκι, καθηγητής στο Τμήμα Νευρολογίας και διευθυντής του Κέντρου Γνωστικής Νευρολογίας στο NYU Langone. «Αν αυτού του είδους η σχέση υπάρχει σε όσους επιβιώνουν από σοβαρή COVID-19 είναι ένα ερώτημα που πρέπει να απαντήσουμε επειγόντως με συνεχή παρακολούθηση αυτών των ασθενών» κατέληξε ο καθηγητής.