Στο μισό φαίνεται πως «έκοψαν» τους θανάτους και τη βαριά νόσηση από κοροναϊό τα εμβόλια, σύμφωνα με προγνωστικό μοντέλο που λαμβάνει υπόψιν του όλες τις παραμέτρους που πρέπει να υπολογίζονται στις επιπτώσεις της πανδημίας στον πληθυσμό.

Επτά επιστήμονες από το Εργαστήριο Μοντελοποίησης του Πανεπιστημίου York του Τορόντο, του Κέντρου Μοντελοποίησης και Αναλύσεων Λοιμωδών Νόσων του Πανεπιστημίου Yale του Κονέκτικατ και του Κέντρου Παγκόσμιας Υγείας και Ανάπτυξης Εμβολίων του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ στη Βαλτιμόρη χρησιμοποίησαν ένα ασφαλές προγνωστικό μοντέλο για να διαπιστώσουν την επίδραση των εμβολιασμών στις ΗΠΑ στην έκβαση της πανδημίας στη χώρα. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στον επιστημονικό περιοδικό JAMA.

Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, η πανδημία COVID-19 έχει προκαλέσει περισσότερους από 745.000 θανάτους στις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι πολύ μεγαλύτερες αν δεν είχαν αναπτυχθεί και διατεθεί τα εμβόλια σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Ως τις 28 Οκτωβρίου 2021, το 69% των ενηλίκων των ΗΠΑ που συνολικά φτάνουν τα 258 εκατ. άτομα, είχαν εμβολιαστεί πλήρως.

Η διερεύνηση του πόσο επέδρασε ο εμβολιασμός κατά του COVID-19 στον πληθυσμό μπορεί να αξιοποιηθεί σε μελλοντικές στρατηγικές εμβολιασμού, επισημαίνουν οι συγγραφείς της σχετικής μελέτης.

Συγκεκριμένα σημείωσαν ότι τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές έχουν τεκμηριώσει την αποτελεσματικότητα των εγκεκριμένων εμβολίων έναντι του αρχικού στελέχους του κοροναϊού σε ατομικό επίπεδο και έχουν δείξει ότι ξεπερνά το 90% στην πρόληψη της συμπτωματικής και σοβαρής νόσου.

Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα της εκστρατείας εμβολιασμού στις ΗΠΑ σε επίπεδο γενικού πληθυσμού, και συγκεκριμένα σε ότι αφορά τη συσχέτιση με μειωμένο αριθμό λοιμώξεων (κρουσμάτων), νοσηλείας και θανάτων, δεν είναι τόσο καλά τεκμηριωμένη, οπότε οι ειδικοί προχώρησαν στην αξιολόγηση χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο προσομοίωσης.

Η μέθοδος

Πρόκειται για ένα αναλυτικό μοντέλο σύμφωνο προς την κατευθυντήρια οδηγία των Προτύπων Αναφοράς Ενοποιημένης Οικονομικής Αξιολόγησης Υγείας (CHEERS).

Οι ερευνητές επέκτειναν το αρχικό μοντέλο παραμέτρων για να συμπεριλάβουν τη δυναμική μετάδοσης των παραλλαγών Άλφα (B.1.1.7), Γάμμα (P.1) και Δέλτα (B.1.617.2) πέραν του αρχικού στελέχους. Το μοντέλο παραμετροποιήθηκε με τα δημογραφικά στοιχεία των ΗΠΑ και τους ειδικούς ηλικιακούς κινδύνους σοβαρών εκβάσεων του COVID-19. Στο μοντέλο εφαρμόστηκε μια στρατηγική εμβολιασμού 2 δόσεων με βάση τα καθημερινά εμβόλια που χορηγήθηκαν σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες.

Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου κατά της μόλυνσης, της συμπτωματικής νόσου και της σοβαρής νόσου μετά από κάθε δόση και για κάθε παραλλαγή προέκυψε από δημοσιευμένες εκτιμήσεις.

Το μοντέλο βαθμονομήθηκε και προσαρμόστηκε στην αναφερόμενη επίπτωση σε εθνικό επίπεδο από την 1η Οκτωβρίου 2020 έως τις 30 Ιουνίου 2021.

Η τροχιά της πανδημίας προσομοιώθηκε λαμβάνοντας υπόψιν δύο υποθέσεις: ένα σενάριο χωρίς εμβολιασμό και ένα σενάριο με τους μισούς εμβολιασμούς που πραγματοποιούνταν καθημερινά. Σε κάθε σενάριο, έγινε σύγκριση με τις συνολικές λοιμώξεις, τις νοσηλείες και τους θανάτους στο πλαίσιο του προγράμματος εμβολιασμού των ΗΠΑ.

Τα αποτελέσματα

Σε σύγκριση με το σενάριο χωρίς εμβολιασμό, η εκστρατεία εμβολιασμού όπως εφαρμόστηκε, έσωσε περίπου 240.797 ζωές (οι ζωές που σώθηκαν υπολογίζονται από 200.665-281.230) και απέτρεψε περίπου 1.133.617 νοσηλείες (η διακύμανση υπολογίζεται από 967.487-1.301.881 νοσηλείες ατόμων) ως τις 30 Ιουνίου 2021. Ο αριθμός των περιστατικών που αποφεύχθηκαν την ίδια περίοδο θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 14 εκατομμύρια.

Ο εμβολιασμός απέτρεψε ένα κύμα κρουσμάτων COVID-19 από την παραλλαγή Άλφα τον Απρίλιο του 2021 χωρίς εμβολιασμό, με προβλεπόμενη κορύφωση στους 4.409 θανάτους (οι θάνατοι θα μπορούσαν να κυμαίνονται μεταξύ 2.865-6.312) και 17.979 επιπλέον νοσηλείες (απόκλιση στις πρόσθετες νοσηλείες από 13.191-23.219 άτομα).

Σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο με μειωμένα τα καθημερινά ποσοστά εμβολιασμού στο μισό, η πρόβλεψη ανεβάζει τους θανάτους κατά  77.283 (με ελάχιστο τους 48.499 θανάτους και μέγιστο τους 104.519 θανάτους. Όσο για τις νοσηλείες, αυτές θα ήταν αυξημένες κατά 336.000 περιστατικά επιπλέον, με ελάχιστο τις 225.330 πρόσθετες νοσηλείες και μέγιστο τις 440.109 πρόσθετες νοσηλείες.

Η επίδραση

Το αναλυτικό μοντέλο δείχνει ότι το πρόγραμμα εμβολιασμού των ΗΠΑ για τον COVID-19 συσχετίστηκε με μείωση των συνολικών νοσηλειών και θανάτων σχεδόν στο μισό κατά τους πρώτους 6 μήνες του 2021. Επίσης, συσχετίστηκε με μειωμένη επίπτωση της πιο μεταδοτικής και θανατηφόρας παραλλαγής Άλφα που κυκλοφορούσε την ίδια περίοδο.

Καθώς συνεχίζουν να εμφανίζονται νέες παραλλαγές του κοροναϊού, οι επιστήμονες προσβλέπουν σε μια νέα δέσμευση για πρόσβαση σε εμβόλια, ιδίως των ομάδων που δεν έχουν καλυφθεί ακόμη, ενώ τονίζουν ότι ο εμβολιασμός όχι μόνο μπορεί να προλάβει νέα κρούσματα, αλλά μπορεί να οδηγήσει και στη λήξη της πανδημίας.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι το μοντέλο δεν έλαβε υπόψιν του τοπικές διαφοροποιήσεις στους ρυθμούς του εμβολιασμού, ούτε εξετάσθηκε το ενδεχόμενο μείωσης της ανοσίας του πληθυσμού με το πέρασμα του χρόνου.

Headlines