Ουκρανία – Ποια είναι η πιθανότητα πολέμου μετά από τρεις γύρους συνομιλιών Ρωσίας-ΝΑΤΟ

Έναν απολογισμό των τριών γύρων συζητήσεων Ρωσίας, ΝΑΤΟ και Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη για την κρίση στην Ουκρανία έκανε ο αρχισυντάκτης των Διεθνών του Guardian, Τζούλιαν Μπόργκερ, απαντώντας σε πέντε καίρια ερωτήματα μέσω άρθρου στον ιστότοπο της βρετανικής εφημερίδας.

• Διαβάστε επίσης: Οι χάκερ «βομβαρδίζουν» το Κίεβο – «Να φοβάστε τα χειρότερα»

Τι πέτυχαν οι διαπραγματεύσεις;

Όχι και πολλά, απαντά ο αρχισυντάκτης του Guardian. Οι Ρώσοι έχουν περιγράψει την κατάσταση ως «αδιέξοδο». Το χάσμα μεταξύ των ζητημάτων για τα οποία ήταν προετοιμασμένοι να συζητήσουν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους – δηλαδή η θέσπιση αμοιβαίων ορίων στα πυραυλικά συστήματα και τις στρατιωτικές ασκήσεις σε συνδυασμό με άλλα μέτρα με στόχο την οικοδόμηση εμπιστοσύνης – και των απαιτήσεων της Μόσχας που περιλάμβαναν την παροχή εγγυήσεων ότι η Ουκρανία και άλλα κράτη που ανήκαν στη Σοβιετική Ένωση δεν θα ενταχθούν ποτέ στο ΝΑΤΟ, παραμένει εξίσου αγεφύρωτο όσο ήταν και πριν την έναρξη των συνομιλιών. Όμως τουλάχιστον, παρατηρεί ο Μπόργκερ, δόθηκε μια ευκαιρία στη διπλωματική οδό και στην πιθανότητα εύρεσης κοινού εδάφους.

Έχουν γίνει πιο ξεκάθαρες οι επιδιώξεις της Ρωσίας;

Ναι, απαντά ο αρχισυντάκτης του Guardian. Πλέον είναι ξεκάθαρο ότι η Ρωσία δεν χρησιμοποίησε την ανάπτυξη στρατιωτών και τις απαιτήσεις της από το ΝΑΤΟ ως μπλόφα για να κατακτήσει άλλους στόχους της. Οι τρεις συναντήσεις που έλαβαν χώρα αυτή την εβδομάδα, έδωσαν ευκαιρίες στη Ρωσία να αλλάξει ρότα και να βρει κάποια εναλλακτική λύση, όμως η Μόσχα δεν τις αξιοποίησε. Το πιθανότερο πλέον είναι ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν αναζητά τίποτα λιγότερο από την πλήρη αναδιαμόρφωση της ευρωπαϊκής ασφάλειας, με σημαντική μείωση της παρουσίας του ΝΑΤΟ στα σύνορα της χώρας του.

Είναι πιθανό να πραγματοποιηθούν και άλλες συζητήσεις;

Οι δηλώσεις ρώσων αξιωματούχων την Πέμπτη, παρατηρεί ο Μπόργκερ, άφησαν μικρά περιθώρια ελπίδας ότι η Μόσχα έχει διάθεση για περαιτέρω διαπραγματεύσεις. Οι Πολωνοί πρότειναν έναν διευρυμένο διάλογο για ζητήματα ασφάλειας στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ, όμως οι Ρώσοι δήλωσαν ότι επιθυμούν μια γρήγορη λύση και όχι μια παρατεταμένη διαδικασία ανταλλαγής παραπόνων. Η Ουκρανία από την πλευρά της πρότεινε τη διεξαγωγή συνόδου κορυφής για την αντιμετώπιση της κρίσης, αυτή τη φορά με τη συμμετοχή του Κιέβου, όμως η Μόσχα δεν έχει δώσει κάποια απάντηση σε αυτό το αίτημα.

Τι αναμένεται να συμβεί;

Οι διπλωμάτες θα επιστρέψουν στις πρωτεύουσες των κρατών τους για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα. Όλα τα μάτια θα είναι στραμμένα στη Μόσχα και στις κινήσεις των ρώσων στρατιωτών και αρμάτων μάχης στην περιοχή γύρω από την Ουκρανία. Ο ρώσος υπουργός εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, αναμένεται να παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή. Αυτό θα δώσει στη διεθνή κοινότητα μια πιο ξεκάθαρη εικόνα των σκέψεων του Πούτιν. Οι Ρώσοι έχουν απαιτήσει γραπτά σχόλια των ΗΠΑ επί των προσχεδίων των συμφωνιών που δημοσίευσε η Μόσχα τον Δεκέμβριο, και στις οποίες περιλαμβάνονται τα όρια που προτείνει η χώρα στην παρουσία του ΝΑΤΟ. Προς το παρόν, δεν έχει αποσαφηνιστεί αν η Ουάσινγκτον θα δεχτεί να παραδώσει γραπτές απαντήσεις που θα συνοψίζουν τις ενστάσεις της.

Έχει αυξηθεί το ενδεχόμενο πολέμου μετά τις διαπραγματεύσεις;

Ναι, υποστηρίζει ο Μπόργκερ. Η πιθανότητα ότι ο Πούτιν χρησιμοποιούσε την πίεση στην Ουκρανία ως διαπραγματευτικό χαρτί για άλλους στόχους ήταν πάντα μικρή, επισημαίνει. Πλέον, ουσιαστικά έχει εξαφανιστεί. Επίσης είναι πια πιο ξεκάθαρο ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους δείχνουν να αναγνωρίζουν ότι η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν είναι κάτι που θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί άμεσα, ακόμη κι αν δεν είναι διατεθειμένοι να δώσουν αυτή τη στιγμή μια σαφή απάντηση. Και, στο κλείσιμο αυτής της εβδομάδας, καταλήγει ο αρχισυντάκτης του Guardian, γνωρίζουμε ότι ο Πούτιν είναι πρόθυμος να φτάσει στο χείλος του πολέμου. Το ερώτημα που παραμένει αναπάντητο, είναι αν θα τολμήσει να το ξεπεράσει.

Πάντως, οι σημερινές κυβερνοεπιθέσεις εις βάρος της Ουκρανίας, τις οποίες το Κίεβο αποδίδει στη Ρωσία, κάνουν ορισμένους ειδικούς να πιστεύουν πως η γενικευμένη στρατιωτική εισβολή ενδέχεται να είναι το επόμενο βήμα, σε περίπτωση που οι χάκερ καταφέρουν εντέλει να «γονατίσουν» το ηλεκτρικό δίκτυο και άλλα νευραλγικά για τη λειτουργία της χώρας συστήματα.

Στη Ρωσία η ΥΠΕΞ της Γερμανίας

Εντωμεταξύ, η νέα ΥΠΕΞ της Γερμανίας, Αναλένα Μπέρμποκ, πρόκειται την ερχόμενη εβδομάδα να μεταβεί στη Μόσχα για νέο γύρο συνομιλιών. Παρά τη γενική απαισιοδοξία που επικράτησε μετά την ανάδειξη των αδιεξόδων στη διάρκεια των τελευταίων ημερών, η Μπέρμποκ εξέφρασε αισιοδοξία για το μέλλον, υποστηρίζοντας ότι οι συνομιλίες που προηγήθηκαν δεν ήταν παρά μόνο η αρχή.

«Δεν είχαν πραγματοποιηθεί κοινές συνομιλίες με τη Ρωσία εντός του πλαισίου του ΝΑΤΟ εδώ και δύο χρόνια και δεν νομίζω ότι υπήρξε κάποιος που να έφτασε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων σκεπτόμενος: “Δεν έχουμε μιλήσει μεταξύ μας για δυο χρόνια, τώρα θα λύσουμε μέσα σε λίγες ώρες όλα όσα δεν έχουμε συζητήσει εδώ και λίγα χρόνια», υποστήριξε η Μπέρμποκ μιλώντας σε δημοσιογράφους πριν από την άτυπη σύσκεψη των ευρωπαίων ΥΠΕΞ στο Μπρεστ της Γαλλίας.

«Η διπλωματία, ιδιαιτέρως σε περιόδους κρίσεις απαιτεί πολλή επιμονή, πολύ υπομονή και γερά νεύρα», τόνισε. «Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποτρέψουμε περαιτέρω κλιμάκωση».

Ακόμη, επιβεβαίωσε ότι θα πραγματοποιήσει ταξίδι στη Μόσχα για να συνομιλήσει με τον ρώσο ομόλογό της.

«Προσωπικά, θεωρώ πολύ σημαντικό να χρησιμοποιήσουμε στο μέγιστο διαφορετικά κανάλια διαλόγου», σημείωσε. «Για αυτό και πρόκειται να ταξιδέψω στη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα, για να παραστώ σε συνομιλίες σε διαφορετικά επίπεδα».