Πλυστικά και νεροπίστολα

Ο Αλφρεντ Κέρσερ (1901-1959) είναι ένας από τους πολλούς εφευρέτες και επιχειρηματίες που γέννησε η Βυρτεμβέργη κατά την περίοδο εκβιομηχάνισης της Ευρώπης. Σπούδασε στο Πολυτεχνείο της Στουτγάρδης, άρχισε να εργάζεται στο γραφείο του πατέρα του εξελίσσοντάς το σε γραφείο μηχανικού και ίδρυσε το 1935 δική του εταιρεία θέλοντας να παράγει και να εμπορεύεται δικά του προϊόντα στον κλάδο της τεχνολογίας θέρμανσης. Η εταιρεία, την οποία ανέλαβε μετά τον θάνατό του η σύζυγός του, και στη συνέχεια τα παιδιά τους, μπήκε στην τεχνολογία καθαρισμού το 1950 και το 1974, έπειτα από μία περίοδο διαφοροποίησης, έστρεψε την προσοχή της στον καθαρισμό με υψηλή πίεση. Το 1984, παρουσίασε το πρώτο φορητό μηχάνημα καθαρισμού υψηλής πίεσης ενώ από το 2009, εμπορεύεται μηχανήματα καθαρισμού υπερ-υψηλής πίεσης. Στη Γαλλία, τη χώρα όπου η Kärcher άνοιξε, το 1962, την πρώτη της θυγατρική εταιρεία στο εξωτερικό, το όνομά της έχει γίνει συνώνυμο των μηχανημάτων αυτών – περίπου όπως έχει γίνει σε εμάς το χανζαπλάστ συνώνυμο του λευκοπλάστη. Με την πρέπουσα προφορά και τονισμό στη λήγουσα φυσικά: για τη Γαλλία μιλάμε.

Στην πολιτική ζωή του τόπου, ο όρος μπήκε την 20ή Ιουνίου του 2005. Πρόεδρος της χώρας ήταν τότε ο Ζακ Σιράκ, πρωθυπουργός ο Ντομινίκ ντε Βιλπέν και υπουργός Εσωτερικών ο «σκληρός», και ιδιαίτερα φιλόδοξος, Νικολά Σαρκοζί. Μία ημέρα νωρίτερα, ένα 11χρονο παιδί, ο Σιντί-Αχμέτ Χαμάς, είχε σκοτωθεί από μία αδέσποτη σφαίρα, ενώ έπλενε το αυτοκίνητο του πατέρα του, μπροστά στο συγκρότημα εργατικών κατοικιών όπου έμενε, στη Cité des 4 000 – ένα σύμπλεγμα θεόρατων εργατικών πολυκατοικιών που είχαν χτιστεί τη δεκαετία του 1960 για να στεγάσουν πρωτίστως μετανάστες από το Μαγκρέμπ, στο προάστιο Λα Κουρνέβ του Παρισιού. Ο Σαρκοζί επισκέφθηκε την οικογένεια, προσπάθησε να παρηγορήσει την εννιάχρονη αδελφή του θύματος λέγοντάς της πως ο ίδιος είχε έναν γιο οκτώ χρόνων, και τους ανακοίνωσε αφενός πως «οι ένοχοι θα βρεθούν και θα τιμωρηθούν», αφετέρου πως «από αύριο, θα καθαρίσουμε με Kärcher τη Cité des 4 000. Θα επενδύσουμε τις απαραίτητες δυνάμεις και τον χρόνο που χρειάζεται, αλλά θα καθαριστεί. Και μόνο σε δεύτερο χρόνο, θα μιλήσουμε για πρόληψη».

Δεν υπήρχαν κάμερες μπροστά την ώρα εκείνη, παρούσα όμως ήταν μία δημοσιογράφος της Monde, η Μαριόν Βαν Ρεντεργκέμ, βρισκόταν μαζί με την οικογένεια πριν φτάσει ο Σαρκό, αυτή μετέφερε τις δηλώσεις του – αν και ο ίδιος τις επανέλαβε δημοσίως δέκα ημέρες αργότερα, επιστρέφοντας στη Λα Κουρνέβ, εξηγώντας εκεί σε νέους πως «ο όρος «θα καθαρίσουμε με Kärcher» είναι επιβεβλημένος». Θα τις επαναλάμβανε και το φθινόπωρο του ίδιου έτους, στη διάρκεια της πρωτοφανούς σε εύρος και διάρκεια, μέχρι και σήμερα, εξέγερσης των μπανλιέ – των υποβαθμισμένων προαστίων αρχικά του Παρισιού και στη συνέχεια ολόκληρης της Γαλλίας, η οποία ξέσπασε με αφορμή τον θάνατο από ηλεκτροπληξία δύο εφήβων που προσπαθούσαν να διαφύγουν από έλεγχο της αστυνομίας.

Μαζί, ο Σαρκοζί επανέλαβε και μία άλλη λέξη που συνήθιζε πια, έκανε λόγο για racaille: αποβράσματα, συρφετό, αληταριό. Πολλοί θεωρούν μάλιστα πως οι εμπρηστικές δηλώσεις του ήταν, μαζί με τη φτώχεια, το αίσθημα αποκλεισμού των κατοίκων και τους εξευτελιστικούς ελέγχους της αστυνομίας, ένα από τα συστατικά στοιχεία της εξέγερσης που στοίχισε στο κράτος κάπου 250 εκατομμύρια ευρώ.

Πέρασαν 17 χρόνια, η Γαλλία άλλαξε τρεις προέδρους, πέρασε από τον ίδιο τον Σαρκοζί στον Φρανσουά Ολάντ και από εκεί στον Εμανουέλ Μακρόν και, παραμονές μιας νέας εκλογικής μάχης για την προεδρία, η υποψήφια της Δεξιάς, Βαλερί Πεκρές, επανέλαβε σχεδόν λέξη προς λέξη εκείνη τη διαβόητη φράση του Σαρκοζί: «πρέπει να ξαναβγάλουμε το Kärcher γιατί έχει αφεθεί στο κελάρι εδώ και δέκα χρόνια από τον Φρανσουά Ολάντ και τον Εμανουέλ Μακρόν», διακήρυξε από το Μπους-ντι-Ρον, ένα γαλλικό διαμέρισμα όπου η Ακροδεξιά εξασφαλίζει παραδοσιακά καλά ποσοστά, καταγγέλλοντας τον γάλλο πρόεδρο ότι «απέτυχε» στο μέτωπο της ασφάλειας.

Ηταν μια προσπάθεια να αλλάξει η συζήτηση, γιατί ο Μακρόν είχε μόλις διακηρύξει πως «θέλει πολύ να τη σπάσει στους ανεμβολίαστους», με στόχο μεταξύ άλλων να αναδείξει και την ασυνέπεια της Δεξιάς, που ταλαντεύεται μεταξύ υποστήριξης και αντίθεσης στο εμβολιαστικό πάσο. Ηταν όμως και ένα ακόμα τέχνασμα προς άγραν ψήφων της Ακροδεξιάς – γιατί η Πεκρές ισοψηφεί επί του παρόντος στις δημοσκοπήσεις με τη Μαρίν Λεπέν στη δεύτερη θέση στον πρώτο εκλογικό γύρο, και αν αληθεύουν οι φήμες και δεν καταφέρει να συγκεντρώσει τις 500 υπογραφές αιρετών που χρειάζεται προκειμένου να είναι υποψήφιος ο δις καταδικασμένος για υποκίνηση φυλετικού μίσους Ερίκ Ζεμούρ, αν δεν διασπαστεί η ακροδεξιά ψήφος, δεν έχει ελπίδες πρόκρισης.

Το αποτέλεσμα, σε κάθε περίπτωση, ήταν να εξεγερθεί ο όμιλος Kärcher, ζητώντας να πάψει να χρησιμοποιείται το όνομά του «με ανάρμοστο τρόπο». Και να αναστενάξουν οι δημοσκόποι θυμίζοντας πως στο τέλος της μίας και μοναδικής προεδρίας Σαρκοζί, πολλοί από τους αλλοτινούς ψηφοφόρους του που προσηλυτίστηκαν στη Λεπέν έλεγαν: «Μας υποσχέθηκε Kärcher και είδαμε μόνο νεροπίστολο».