Καλλιρρόη Παρρέν – Η χειραφέτηση της γυναίκας προς το ωραίο και το καλό

Νωρίς το πρωί της 16ης Ιανουαρίου 1940 έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 79 ετών, ύστερα από μακρά ασθένεια, η Καλλιρρόη Παρρέν, μια εξαίρετη Ελληνίδα, που ανάλωσε ολόκληρη τη ζωή της στον αγώνα για την πραγματοποίηση των ιδανικών της γυναίκας, για τη βελτίωση της θέσης της στην ελληνική κοινωνία, για τη χειραφέτησή της προς το ωραίο και το καλό.

«ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΝΕΑ», 16.1.1940, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Γεννημένη στα Πλατάνια Αμαρίου Ρεθύμνου το 1861, η Καλλιρρόη Σιγανού (αυτό ήταν το πατρικό της) έγινε ευρύτατα γνωστή και έμεινε στην ιστορία με το επώνυμο του συζύγου της, του Ιωάννη Παρρέν, κωνσταντινουπολίτη δημοσιογράφου, που διετέλεσε πρώτος διευθυντής του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων.

Η Παρρέν, αφού σπούδασε στο Παρίσι, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και υπήρξε η πρώτη που κίνησε το θέμα της γυναικείας χειραφέτησης, σε μια εποχή που ασφαλώς κάθε άλλο παρά ευνοούσε τέτοιου είδους πρωτοβουλίες.

«ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΝΕΑ», 17.1.1940, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Άνθρωπος ανώτερης δημιουργικής πνοής, η Παρρέν ήταν εκείνη που ―με ακαταμάχητη θέληση και παραδειγματικό θάρρος― άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της Ελληνίδας από τα δεσμά των προλήψεων του παρελθόντος, για την κατοχύρωση του δικαιώματός της στη μόρφωση και την εργασία.

Η εμπνευσμένη αυτή πρωτοπόρος και πρωτεργάτρια του φεμινιστικού κινήματος στη χώρα μας διακήρυξε τα δίκαια της γυναίκας, έφερε στο προσκήνιο την έννοια της γυναικείας αξιοπρέπειας και συνέβαλε τα μέγιστα στη διαμόρφωση μιας υγιούς γυναικείας συνειδήσεως.

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 17.1.1940, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Με την ακάματη δραστηριότητά της, που περιελάμβανε μαθήματα, μαχητική αρθρογραφία και ενεργό ανάμειξη στα ζητήματα που αναφύονταν κατά καιρούς, η Παρρέν κατόρθωσε να εμφυσήσει στις μεν Ελληνίδες πεποίθηση στις δυνάμεις τους, στους δε Έλληνες εμπιστοσύνη στις γυναίκες.

Το Μάρτιο του 1887 εξέδωσε την εβδομαδιαία «Εφημερίδα των Κυριών», το πρώτο γυναικείο έντυπο στην ελληνική επικράτεια, που έμελλε να κυκλοφορήσει αδιαλείπτως επί τρεις ολόκληρες δεκαετίες.

Πηγή: Λύκειον των Ελληνίδων (lykeionellinidon.com)

Παρά τις μεγάλες δυσκολίες (ας μην ξεχνούμε ότι ήταν η πρώτη φορά που τα εργαστήρια με τα πρωτόγονα σχεδόν ακόμα τυπογραφικά μέσα δέχονταν την επίσκεψη γυναίκας), η «δημοσιογραφίνα», που αντιμετωπιζόταν αρχικά με δυσπιστία και χλευασμούς, κατάφερε να επιβληθεί με τη μόρφωσή της και το πνευματικό έργο της, κι έτσι οι καθημερινές εφημερίδες τής πρόσφεραν σταδιακά τις στήλες τους.

Μάλιστα, ύστερα από λίγα χρόνια η Παρρέν άρχισε να διοργανώνει τις φιλολογικές συγκεντρώσεις της «Εφημερίδος των Κυριών», στις οποίες συμμετείχαν όλοι οι κορυφαίοι των γραμμάτων και των τεχνών.

Εξάλλου, η Παρρέν ίδρυσε γυναικεία φιλανθρωπικά και εκπαιδευτικά σωματεία, καθώς και οικοκυρικές και επαγγελματικές σχολές για γυναίκες, ενώ διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στο να γίνονται δεκτές οι γυναίκες στο Πανεπιστήμιο και στο Πολυτεχνείο (οι προσπάθειές της, ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, για τη χορήγηση δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες απέβησαν δυστυχώς άκαρπες).

Ο δημιουργικός αγώνας της Παρρέν έφθασε στην κορύφωσή του με την ίδρυση του Λυκείου των Ελληνίδων (1911), που αποσκοπούσε αφενός μεν στην πρόοδο του φύλου των γυναικών, αφετέρου δε στην αναγέννηση και διατήρηση των ελληνικών εθίμων και παραδόσεων.

Η Παρρέν έδωσε στο Λύκειο των Ελληνίδων επί είκοσι πέντε έτη όλη τη δύναμη της μεγάλης ψυχής της, καθώς σε αυτό βρήκε την έκφρασή του ο αγώνας της για τη χειραφέτηση της γυναίκας στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα.

Αξιοσημείωτη είναι και η συμμετοχή της Παρρέν σε μεγάλα διεθνή γυναικεία συνέδρια, στην Ευρώπη και στην Αμερική. Υπήρξε η πρώτη Ελληνίδα που αντιπροσώπευσε τη χώρα μας σε τέτοιου είδους επίσημες συγκεντρώσεις, και μάλιστα με ιδιαίτερη επιτυχία, χάρη στη ρητορική δύναμή της, τον άρτιο χειρισμό των θεμάτων και την τέλεια γνώση των ξένων γλωσσών.

Πηγή: Λύκειον των Ελληνίδων (lykeionellinidon.com)

Πέραν της κοινωνικής δράσης και του δημοσιογραφικού έργου της, η Παρρέν εργάστηκε για την ανάπτυξη της ελληνικής λαϊκής τέχνης, ενώ είχε και αξιόλογη λογοτεχνική παραγωγή (μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, ταξιδιωτικές εντυπώσεις, συγγράμματα ιστορικού περιεχομένου κ.ά.).

Περί τας δυσμάς του βίου της η Παρρέν τιμήθηκε για την πολυετή και πολυσχιδή δράση της από την ελληνική πολιτεία και την Ακαδημία Αθηνών (μεταξύ άλλων, ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ τής απένειμε ιδιοχείρως το Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος).