Βενετία – SOS για μια ιστορική Κοινότητα

του Δημήτρη Ζαφειρόπουλου

Σήμα κινδύνου εκπέμπει η Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα της Βενετίας, που υποχρεώνεται μεταξύ άλλων να αφήσει αβοήθητα τα άπορα μέλη της και χωρίς μαθήματα ελληνικών τα παιδιά της κοινότητας, καθώς το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών έπαψε να ανταποκρίνεται στις οικονομικές υποχρεώσεις του απέναντί της, παρά το γεγονός ότι η ηλικίας 523 ετών κοινότητα μεταβίβασε ολόκληρη την περιουσία της στην Ελλάδα για τη δημιουργία του Ινστιτούτου στη Βενετία.

Πρόκειται για 65 οικήματα, συνολικού εμβαδού περίπου 6.000 τ.μ., συμπεριλαμβανομένων του κτιριακού συγκροτήματος της Πλατείας των Ελλήνων και του Ναού του Αγίου Γεωργίου, ενώ η κινητή περιέχει τη μοναδική στο είδος της συλλογή βυζαντινών και μεταβυζαντινών εικόνων, πολύτιμο ιστορικό αρχείο με αδιάσπαστη συνέχεια (από το 1498 ως σήμερα), βιβλιοθήκη, χειρόγραφα. Η Κοινότητα στερήθηκε όλων των πόρων και κτιρίων της, με τα γραφεία της να στεγάζονται σήμερα σε χώρο 35 τ.μ. (χωρίς τουαλέτα), ευγενώς παραχωρηθέντα, άνευ ενοικίου, από το Ινστιτούτο.

Με βάση τους όρους της μεταβίβασης, το Ινστιτούτο καλείται να επιχορηγεί τη λειτουργία της για τη διατήρηση της ελληνορθόδοξης θρησκείας στη Βενετία, την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού στα παιδιά των μελών της, τη χορήγηση οικονομικών βοηθημάτων στα άπορα μέλη της, τον ενταφιασμό νεκρών μελών της στο ελληνορθόδοξο τμήμα του Κοιμητηρίου Βενετίας.

Το Ινστιτούτο τήρησε τους όρους δωρεάς για περίπου 70 χρόνια από την ίδρυσή του. Τα νέα διοικητικά και εποπτικά όργανα του Ινστιτούτου (ο θεολόγος πρόεδρος του Ινστιτούτου και ο επίσης θεολόγος πρόεδρος της Εποπτικής Επιτροπής – ΕΕ) που προέκυψαν με τον ν. 4505/2017, που απέσπασε το ίδρυμα από την Ακαδημία Αθηνών, εγγυητή διαφάνειας και επιστημονικής σοβαρότητας, δεν σέβονται τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη μεταβίβαση και με διάφορες προφάσεις δεν καταβάλλουν στην Κοινότητα τα οφειλόμενα ή τα καταβάλλουν με καθυστερήσεις πολλών μηνών, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα, η Κοινότητα να βρίσκεται σε ομηρεία και να κινδυνεύει η επιβίωσή της.

Η ΕE ζητά από το Ινστιτούτο ποια ακριβώς είναι τα ποσά χρηματοδότησης της Κοινότητας, τα οποία πλήρως γνωρίζει, ποιες οι παροχές σε «είδος»! Οταν το Ινστιτούτο απαντά, η ΕΕ λέει ότι είναι λανθασμένα και δεν εγκρίνει τη χρηματοδότηση!

Τα οφειλόμενα στην Κοινότητα από το Ινστιτούτο που δεν μας καταβάλλονται, αναφέρονται στο τέταρτο τρίμηνο του 2021, ανέρχονται σε 25.000 ευρώ και αφορούν μισθούς και φόρους των υπαλλήλων μας (ιερέα, νεωκόρου, ψάλτη, γραμματέα), των δασκάλων, βοηθήματα σε άπορα μέλη και υποτροφίες μαθητών, λειτουργικά έξοδα που σχετίζονται με την ύπαρξή της.

Δεν μας χορηγείται, ενάντια σε καθιερωμένες πρακτικές του παρελθόντος, το μεικτό ποσό του εφάπαξ του γραμματέα της Κοινότητας, περίπου 34.000 ευρώ, που συνταξιοδοτήθηκε έπειτα από 26 χρόνια εργασίας. Τους μισθούς του κατέβαλλε ανελλιπώς το Ινστιτούτο, παρακρατώντας πάντα το μηνιαίο ποσό που αντιστοιχούσε στο εφάπαξ. Αναμένονται δικαστικές προσφυγές από Κοινότητα σε Ινστιτούτο και άσχημη προβολή του Ελληνισμού στις τοπικές εφημερίδες.

Το Ινστιτούτο αντίθετα καταβάλλει μη ευκαταφρόνητα ποσά για συνέδρια (εν καιρώ πανδημίας) που χρηματοδοτούνται ερήμην της Διαχειριστικής Επιτροπής του. Αφορούν ημερήσιες αποζημιώσεις εκτός έδρας ατόμων που πηγαινοέρχονται στη Βενετία, έξοδα εστίασης και παραμονής, μετακίνησης στο εξωτερικό, μερικά από τα οποία διακινούνται από το μικρό Ταμείο συμπεριλαμβανομένων και εξόδων για «αμοιβές Προέδρου και Μελών της Εποπτικής Επιτροπής», δηλαδή εκείνων που εγκρίνουν τα συνέδρια και ασκούν εποπτεία στην οικονομική διαχείριση του Ινστιτούτου! Ενώ Προϋπολογισμοί και Απολογισμοί του Ινστιτούτου δεν είναι εγκεκριμένοι από την ΕΕ, η δε λογιστική διαχείριση του Ινστιτούτου σύμφωνα με το δημόσιο λογιστικό μάλλον δεν αντέχει καν σε επιφανειακό έλεγχο, το Ινστιτούτο πληρώνει άμεσα τα πάντα.

Οικονομικές ανωμαλίες στην οικονομική διαχείριση του Ινστιτούτου έχουν επισημανθεί στο πλαίσιο της ΔΕ του Ινστιτούτου και έχουν άμεση ανάγκη από έκτακτο ενδελεχή οικονομικό έλεγχο από τη Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων του υπουργείου Οικονομικών. Αντ’ αυτού οι οικονομικοί έλεγχοι αναθέτονται σε ορκωτούς λογιστές, πάντα στην ίδια εταιρεία, η δε ΕΕ εγκρίνει την ανάθεση.

Η Κοινότητα ζητά άμεση πολιτική παρέμβαση του ΥΠΕΞ.

* Ο Δημήτρης Ζαφειρόπουλος είναι πρόεδρος της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας της Βενετίας