Συγκρούσεις

H άφιξη των έξι πρώτων Rafale στο «σπίτι τους», με τον απαιτούμενο αγιασμό τους και τον ενθουσιασμό που τα συνόδευσαν, θέτει το ερώτημα τι επιδιώκουν οι τρεις κορυφές ενός τριγώνου, δηλαδή το Παρίσι, η Αθήνα και η Αγκυρα. Και για μεν τη γαλλική πλευρά, το Politico τo έθεσε με έναν λιτό κυνισμό: ο πρόεδρος Μακρόν ήθελε να μετριάσει το οικονομικό και ψυχολογικό πλήγμα που επέφερε η κατάργηση μιας μαζικής παραγγελίας γαλλικών υποβρυχίων από την Αυστραλία, ώστε η τελευταία να ενταχθεί στην AUKUS.

Η Ελλάδα ενισχύει σημαντικά τη δύναμή της στον αέρα και δικαίως είναι ικανοποιημένη. Της επιτρέπει αυτό να σκληρύνει τις θέσεις της στο τραπέζι των ελληνοτουρκικών διαπραγματεύσεων; Οχι για πολλούς λόγους, ανάμεσα στους οποίους είναι και ότι τέτοιες διαπραγματεύσεις στην πραγματικότητα δεν γίνονται. Η κάθε πλευρά εμμένει σε πράγματα που γνωρίζει ότι η άλλη δεν θα δεχθεί και η μόνη χρησιμότητα των διερευνητικών συνομιλιών είναι να παραμένει ένας δίαυλος ανοιχτός για την εκτόνωση των εντάσεων. Η Αθήνα δείχνει να έχει αποφασίσει ότι με τον Ερντογάν δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία και ελπίζει – χωρίς στην πραγματικότητα να έχει ενδείξεις – ότι η επόμενη ηγεσία της Τουρκίας θα είναι πιο διαλλακτική.

Ο τούρκος πρόεδρος αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα και πρωτοφανή αμφισβήτηση στο εσωτερικό και προσπαθεί να απαντήσει είτε με οικονομικές κινήσεις, όπως η αμφισβητούμενης αξίας συμφωνία ανταλλαγής νομισμάτων με τα Εμιράτα, είτε με πολιτικές πρωτοβουλίες, όπως η μεσολάβηση στη Λιβύη ή στην Ουκρανία. Η λύση του γόρδιου δεσμού στην Κύπρο, με τρόπο που σίγουρα δεν θα συνάδει με το διεθνές δίκαιο, μοιάζει να τον ενδιαφέρει περισσότερο από μια όξυνση των σχέσεων της χώρας του με την Ελλάδα. Το μεγάλο ερώτημα όμως που απασχολεί τους αναλυτές είναι σε ποιον βαθμό είναι διατεθειμένος να υπονομεύσει την τουρκική δημοκρατία προκειμένου να παραμείνει στην εξουσία μετά, και παρά, την ήττα του στις επερχόμενες εκλογές.

Ο έμπειρος τούρκος αναλυτής Σονέρ Τσαγαπτάι θεωρεί ότι η σύγκρουση του Ερντογάν με το εκλογικό σώμα μπορεί να γίνει με δύο τρόπους. Ο ένας είναι να αμφισβητήσει την ήττα του, οργανώνοντας μια εξέγερση αντίστοιχη με αυτή που υποκίνησε πριν από έναν χρόνο ο Τραμπ στην Αμερική, και ο άλλος είναι να παρέμβει προληπτικά για να στρέψει την ψήφο σε μια κατεύθυνση που τον συμφέρει. Και στις δύο περιπτώσεις θα ακολουθήσουν οδομαχίες ανάμεσα στην αστυνομία και τους πολίτες, γράφει ο Τσαγαπτάι στο Foreign Affairs. Και η καλύτερη στρατηγική που θα μπορούσε να ακολουθήσει η αντιπολίτευση είναι μια συμφωνία μαζί του για να εγκαταλείψει την εξουσία ειρηνικά, με αντάλλαγμα ενδεχομένως τη χορήγηση αμνηστίας για τα εγκλήματά του.

Πρόκειται φυσικά για σενάρια. Αλλά, μαζί με τα νέα μαχητικά μας καμάρια, ας τα έχουμε κι αυτά στο μυαλό μας.