Τα πρόσωπα της φτώχειας

Οι αλλεπάλληλες ειδήσεις για πυρκαγιές σε κατοικίες που αποδίδονται στην προσπάθεια των ενοίκων να ζεσταθούν με διάφορους τρόπους, φαινόμενο που έχει αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, ήρθε να υπογραμμίσει το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας στη χώρα μας. Ο συνδυασμός ανάμεσα στην αύξηση των τιμών της ενέργειας και κατά συνέπεια του κόστους θέρμανσης και το γεγονός ότι ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού εξακολουθεί να βιώνει συνθήκη μειωμένου εισοδήματος, συντελούν σε αυτό, με τις στατιστικές να δείχνουν ότι το ποσοστό των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν συνθήκη ενεργειακής φτώχειας στην Ελλάδα είναι υψηλότερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Το πρόβλημα καθίσταται ακόμη πιο τραγικό εάν σκεφτούμε ότι υποτίθεται ότι εδώ και δεκαετίες είχαμε περάσει εκείνο το κατώφλι ανάπτυξης που επέτρεπε να θεωρούμε αυτονόητη την επαρκή θέρμανση (και ψύξη το καλοκαίρι) των σπιτιών, με το μαγκάλι και τη σόμπα να αντιμετωπίζονται ως στοιχεία ενός παρελθόντος που υποτίθεται ότι δεν επρόκειτο να επιστρέψει. Ομως, το γεγονός ότι το πρόβλημα παραμένει – και μάλιστα σε μια συγκυρία όπου η χώρα δεν βρίσκεται σε μια συνθήκη ακραίας κρίσης όπως στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας όταν καταστροφικές πολιτικές λιτότητας οδήγησαν πλήθος νοικοκυριών σε αδυναμία θέρμανσης – δείχνει ότι έχουμε να κάνουμε δομικές μορφές ανισότητας, που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν απλώς με παραλλαγές έκτακτων επιδοτήσεων και ενισχύσεων.

Το γεγονός ότι δίπλα στις ειδήσεις για τις πυρκαγιές σε κατοικίες διαβάζουμε ειδήσεις για παραλλαγές επίδειξης πλούτου υπογραμμίζει το πρόβλημα μιας ανισότητας που διευρύνεται. Αυτό υπενθυμίζει και το γεγονός ότι εν μέσω των περιορισμών στην οικονομική δραστηριότητα που έφερε η πανδημία, οι πλούσιοι παγκοσμίως κατάφεραν να γίνουν πλουσιότεροι δείχνοντας ότι το θέμα δεν είναι απλώς ο όγκος της δημόσιας δαπάνης αλλά και το σε ποιους αυτή κατευθύνεται. Κάτι που εξηγεί πόσο μεγάλο είναι το κοινωνικό κόστος από τη συστηματική δαινομονοποίηση της έννοιας της αναδιανομής. Ομως, αποδεικνύεται ότι η απλή επίτευξη «ρυθμών ανάπτυξης» δεν αντιμετωπίζει τα κοινωνικά προβλήματα.