Η αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά πρώτη αιτία θανάτου από λοιμώξεις

Πάνω από 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν σε όλο τον κόσμο το 2019 από μολύνσεις που οφείλονταν σε βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, σύμφωνα με τη μεγαλύτερη μελέτη που έχει διεξαχθεί μέχρι σήμερα πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.

Ο απολογισμός αυτός ξεπερνάει τον ετήσιο αριθμό θανάτων που οφείλονται στην ελονοσία ή στο AIDS.

Σύμφωνα με το BBC, οι πιο φτωχές χώρες δέχονται το βαρύτερο πλήγμα αλλά η ανθεκτικότητα των ασθενειών στα φάρμακα αποτελεί απειλή για την υγεία όλων, αναφέρεται στη μελέτη.

Συνιστώνται μάλιστα επείγουσες επενδύσεις για νέα φάρμακα καθώς και πιο συνετή χρήση των ήδη υπαρχόντων προκειμένου να χτιστεί επαρκέστερη προστασία απέναντι στον κίνδυνο.

Μια «κρυφή πανδημία»

Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών τα τελευταία χρόνια για μη σοβαρές περιπτώσεις σημαίνει ότι τα φάρμακα γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά ενάντια στις πιο σοβαρές μολύνσεις.

Άνθρωποι πεθαίνουν από συχνές και προηγουμένως θεραπεύσιμες μολύνσεις, καθώς τα βακτήρια που τις προκαλούν έχουν γίνει πιο ανθεκτικά στις θεραπείες.

Υγειονομικοί αξιωματούχοι του Ηνωμένου Βασιλείου προειδοποίησαν πρόσφατα ότι η αντιμικροβιακή αντοχή (antimicrobial resistance ή AMR) είναι μια «κρυφή πανδημία» που μπορεί να έρθει στην επιφάνεια στο πλαίσιο της κρίσης που έχει προκαλέσει η Covid, εκτός και αν τα αντιβιοτικά αρχίσουν να χορηγούνται με υπευθυνότητα.

Ανησυχητικός ο απολογισμός των θανάτων

Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό θανάτων από AMR παγκοσμίως, οι οποίες δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Lancet, βασίζονται σε ανάλυση που αφορά 204 χώρες από μια διεθνή ομάδα ερευνητών, της οποίας ηγείτο το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στις ΗΠΑ.

Ειδικότερα, υπολογίζεται ότι έως και πέντε εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν το 2019 από ασθένειες στις οποίες έπαιξε ρόλο το AMR, μαζί με τους 1,2 εκατ. θανάτους οι οποίοι οφείλονταν άμεσα σε αυτό.

Κατά το ίδιο έτος, το Aids (Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας) θεωρείται ότι προκάλεσε 860.000 θανάτους, ενώ η ελονοσία 640.000.

Οι περισσότεροι θάνατοι από AMR οφείλονταν σε μολύνσεις του χαμηλότερου αναπνευστικού, όπως πνευμονία και λοιμώξεις στο αίμα, που μπορεί να οδηγήσουν σε σήψη.

O MRSA (δηλαδή σταφυλόκοκκος ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη) ήταν ιδιαίτερα θανατηφόρος, ενώ το Εσερίχια Κόλι καθώς και αρκετά άλλα βακτήρια, σχετίζονταν με υψηλά επίπεδα ανθεκτικότητας στα φάρμακα.

Εξετάζοντας το ιστορικό ασθενών σε νοσοκομεία, μελέτες και άλλες πηγές, οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα μικρά παιδιά αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, με περίπου έναν στους πέντε θανάτους που συνδέονται με AMR να αφορά ηλικίες κάτω των 5 ετών.

Οι θάνατοι από AMR εκτιμάται ότι ήταν:

• Περισσότεροι στην Υποσαχάρια Αφρική και τη Νότια Ασία, με 24 θανάτους για κάθε 100.000 ανθρώπους
• Λιγότεροι στις χώρες υψηλού εισοδήματος, με 13 θανάτους για κάθε 100.000 ανθρώπους.

Άμεσα δράση

Ο καθηγητής Κρις Μάρεϊ από το Ινστιτούτων Υγειονομικών Μετρήσεων και Αξιολογήσεων στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι τα νέα στοιχεία αποκάλυψαν την πραγματική κλίμακα της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ αποτελούν ξεκάθαρο σημάδι ότι είναι απαραίτητο να ληφθεί άμεσα δράση «εάν θέλουμε να έχουμε το προβάδισμα στη μάχη έναντι της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά».

Άλλοι ειδικοί λένε ότι είναι σημαντική η καλύτερη μελέτη των επιπέδων ανθεκτικότητας στα φάρμακα σε διαφορετικές χώρες και γεωγραφικές περιοχές. Ο Δρ. Ραμανάν Λαξμινάραγιαν, από το Κέντρο Δυναμικής, Οικονομίας και Πολιτικής των Ασθενειών στην Ουάσιγκτον ΠΚ, δήλωσε ότι οι παγκόσμιες χρηματοδοτήσεις για την αντιμετώπιση του AMR πρέπει να αυξηθούν στα επίπεδα που βρίσκονται για άλλες ασθένειες.

«Οι χρηματοδοτήσεις θα πρέπει να στοχεύουν στην πρόληψη των λοιμώξεων εξ’ αρχής, διασφαλίζοντας ότι τα υπάρχοντα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται κατάλληλα και με σύνεση, καθώς και στο να φέρει νέα αντιβιοτικά στην αγορά», τόνισε.

Μεγάλο μέρος του πλανήτη βρίσκεται αντιμέτωπο με την πρόκληση της περιορισμένης πρόσβασης σε αντιβιοτικά που να είναι αποτελεσματικά αλλά και σε προσιτές τιμές – και αυτό θα πρέπει να το πάρουν στα σοβαρά οι πολιτικοί και υγειονομικοί ηγέτες σε όλο τον κόσμο, τόνισε ο Λαξμινάραγιαν.