Μαρία Αφιώνη – «Χαστουκίζουν μικρά παιδιά και οι γονείς το ανέχονται»

Είστε παγκόσμια πρωταθλήτρια στο ζίου ζίτσου και σπουδάζετε στο τρίτο έτος της Ιατρικής στην Αθήνα. Απαιτητικά και τα δύο.

Την πρώτη φορά που έδωσα Πανελλαδικές μπήκα σε μια σχολή που δεν ήθελα. Εδωσα ξανά εξετάσεις, έγραψα καλύτερα, αλλά με τα μόρια που είχα από τις διακρίσεις στο άθλημα στο οποίο αγωνίζομαι μου δόθηκε η ευκαιρία να μπω στη σχολή που ονειρευόμουν. Αγωνίστηκα και θυσίασα πολλά για να το πετύχω. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου ήταν διάβασμα, προπόνηση και σχολείο. Επίσης μέχρι τα 16 μου αγωνιζόμουν και στο καράτε και στο ζίου ζίτσου. Δεν γινόταν ν’ αφοσιωθώ και στα δυο και έτσι επέλεξα το ζίου ζίτσου.

Γιατί ασχοληθήκατε με ένα άθλημα που δεν είναι τόσο διαδεδομένο στην Ελλάδα;

Ημουν ένα ζωηρό παιδί με πολλή ενέργεια. Οι γονείς μου έψαχναν να βρουν κάτι να κάνω για να εκτονώνομαι. Δοκίμασαν πολλά αθλήματα, ακόμη και χορό. Δεν με ευχαριστούσε τίποτα. Ετσι ξεκίνησα πολεμικές τέχνες, καράτε και ζίου ζίτσου, το οποίο τελικά με κέρδισε. Μου ταιριάζει περισσότερο. Συνδυάζει το καράτε, το κικ μπόξινγκ και την ελληνορωμαϊκή πάλη.

Αισθάνεστε ασφάλεια;

Αρκετά χρόνια τώρα. Ξέρω πως αν μου συμβεί κάτι μπορώ ν’ αμυνθώ. Μέχρι στιγμής δεν έχει χρειαστεί. Μόνο μία φορά που ήμουν με μια φίλη μου και έναν φίλο μου και πηγαίναμε βόλτα στη γειτονιά, την έπεσε ένας τύπος στο αγόρι να το χτυπήσει με μαχαίρι. Οταν με είδε, σταμάτησε γιατί με αναγνώρισε. Η τακτική μου είναι βέβαια, αν συμβεί κάτι, να κάνω τα πάντα για να το αποφύγω. Δεν χρειάστηκε όμως να υπερασπιστώ τον εαυτό μου.

Πώς καταφέρνετε να κάνετε πρωταθλητισμό, που απαιτεί απόλυτη αφοσίωση και πειθαρχία, και να τον συνδυάσετε με σπουδές σε μια δύσκολη σχολή;

Πρέπει να πω ότι δεν σταμάτησα να ασχολούμαι ούτε όταν έδινα Πανελλαδικές. Το πρόγραμμά μου δεν διαφοροποιήθηκε ούτε μία μέρα λόγω των εξετάσεων. Ξυπνούσα στις 7 το πρωί, πήγαινα σχολείο, φροντιστήριο, προπόνηση, επέστρεφα τις περισσότερες μέρες στις 11 το βράδυ σπίτι και συνέχιζα να διαβάζω μέχρι τη 1 ή και τις 2. Θα φανεί παράξενο, αλλά δεν αισθάνθηκα κουρασμένη επειδή σε σχέση με τα άλλα παιδιά ήμουν υποχρεωμένη να κάνω προπόνηση. Και σήμερα κάνω – στο Πολύμαχον Πετρούπολης – τρεις διαφορετικές προπονήσεις. Εχω δηλαδή τρεις διαφορετικούς προπονητές, έναν για το κάθε άθλημα που εμπεριέχει το ζίου ζίτσου. Καράτε με τον Ζήση Τζιότζιο – είναι και ο βασικός προπονητής μου -, τζούντο με τον Ευάγγελο Ζήμο, τον πρώην δήμαρχο της Πετρούπολης, και έδαφος με τον Αλέξη Σακελλάρη. Αυτές οι ώρες για μένα είναι η ξεκούρασή μου, η εκτόνωσή μου, η ισορροπία μου… Επαιρνα και παίρνω ενέργεια και δύναμη για να συνεχίσω. Είναι η μόνη και ουσιαστική ανταμοιβή μου.

Και οι διακρίσεις.

Βεβαίως. Μου αρέσει το συναίσθημα όταν ανεβαίνω στο βάθρο και ακούγεται ο εθνικός ύμνος. Αυτή είναι η ανταμοιβή μου. Αλλά ποτέ δεν συνοδεύονται από κάποιο χρηματικό έπαθλο. Στην ουσία πληρώνω τις προπονήσεις μου, τα εισιτήρια, τη διαμονή για να πάω στους αγώνες, τη συμμετοχή μου. Αν πάω σε ένα παγκόσμιο πρωτάθλημα, μπορεί να πάρω μέρος σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες και για όλες θα πληρώσω συμμετοχή. Εννοείται ότι αν δεν υπήρχαν οι γονείς μου δεν θα μπορούσα να κάνω τίποτα. Ο μπαμπάς μου εργαζόταν συνεχώς – έχει ταξί – για να προσφέρει σε μένα – εννοείται και στην οικογένειά μου – ό,τι χρειαζόταν και η μητέρα μου μάς φρόντιζε.

Πόσο σας κοστίζει δηλαδή το άθλημά σας;

Θα σας πω μόνο ότι για να πάω στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στο Αμπου Ντάμπι, όπου πήρα το χάλκινο μετάλλιο, πλήρωσα εγώ τα εισιτήρια και τη διαμονή μου για τέσσερις μέρες, που ήταν πάνω από 2.000 ευρώ. Συν βεβαίως το κόστος της συμμετοχής γιατί, όπως είπα, και αυτό βαραίνει εμάς.

Ο αθλητισμός σάς έδωσε τα μόρια που χρειαζόσασταν για να μπείτε στην Ιατρική.

Ετσι είναι, αλλά και πάλι είναι πολύ συγκεκριμένες οι προϋποθέσεις για να εξασφαλίσεις αυτά τα μόρια. Για παράδειγμα, στο δικό μου άθλημα, θα πρέπει στην κατηγορία μου να συμμετέχουν 8 διαφορετικές χώρες, 10 άτομα κ.λπ. Και αυτό είναι κάτι που δεν το γνωρίζεις εκ των προτέρων, παρά μόνο όταν πας στον αγώνα. Είναι δηλαδή ρίσκο. Σίγουρα όμως ο αθλητισμός μού έδωσε την ευκαιρία να μπω σε μια σχολή που με κάνει να ονειρεύομαι μια καλύτερη ζωή.

Είναι σημαντικό να το λέτε σε μια εποχή που ο κόσμος του αθλητισμού κλυδωνίστηκε από καταγγελίες που αφορούν τη σεξουαλική κακοποίηση. Οταν άρχισαν να βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας, τι σκεφτήκατε;

Συμβαίνουν σε πολλά αθλήματα, όπως και στο δικό μας. Πολλές μεταγραφές, από σχολή σε σχολή, έγιναν γιατί υπήρξαν σεξουαλικές παρενοχλήσεις ή πολύ βίαιη συμπεριφορά προπονητών. Ημουν τυχερή γιατί σε όσες σχολές έχω πάει οι προπονητές ήταν άψογοι και πολύ προσεκτικοί.

Τι εννοείτε;

Αν, για παράδειγμα, ήθελε να μου διορθώσει ο προπονητής μου μια κίνηση – γιατί το άθλημα αυτό, όπως και πάρα πολλά άλλα, απαιτεί σωματική επαφή -, με έπιανε από το μανίκι αποφεύγοντας να με πιάσει σε οποιοδήποτε σημείο, ακόμη και στο χέρι. Δεν είναι όμως όλοι έτσι, δυστυχώς.

Εχετε υπόψη σας αυτές τις άλλες περιπτώσεις;

Ναι, γνωρίζω περιπτώσεις όπου οι γονείς πήραν τα παιδιά τους γιατί οι προπονητές τα παρενοχλούσαν. Εχω συναθλητές που ήρθαν στη σχολή όπου ήμουν εγώ – και στο καράτε και στο ζίου ζίτσου – διότι αντιμετώπισαν τέτοιες συμπεριφορές. Δεν είναι όμως μόνο η σεξουαλική παρενόχληση ή κακοποίηση που τραυματίζει ένα παιδί. Υπάρχει και η βία που δέχονται από τους προπονητές, λεκτική ή σωματική, και οι γονείς το ανέχονται.

Τι εννοείτε;

Οταν κατεβαίνεις στους αγώνες, βλέπεις πάρα πολλούς προπονητές και πάρα πολλούς συλλόγους. Ο κάθε σύλλογος αντιμετωπίζει τα παιδιά του με τον δικό του τρόπο. Από μικρή παρατηρούσα παιδάκια πέντε και έξι ετών να τους βάζει ο προπονητής τις φωνές, να τα χαστουκίζει παρουσία των γονιών τους, οι οποίοι δεν αντιδρούσαν. Εχω ακούσει γονιό να λέει «καλά του λες γιατί απέτυχε». Είναι τραγικό. Αν δεν έχει ένα παιδί στήριξη από τη μητέρα του και τον πατέρα του, ποιον θα έχει; Επίσης έχω ακούσει να ρωτάει μια μητέρα πότε να του δώσει το τάδε ρόφημα για να ενισχύσει την απόδοση του παιδιού της.

Σας έχει εκμυστηρευτεί κάποιο παιδί κάποιο ακραίο περιστατικό;

Εχω μια φίλη που σταμάτησε το κικ μπόξινγκ γιατί υπέστη σεξουαλική κακοποίηση από τον προπονητή της. Αν μου συνέβαινε, εγώ θα μιλούσα σίγουρα στους γονείς μου και θα έκανα καταγγελία. Αυτές οι σκοτεινές πλευρές πρέπει να βγαίνουν στο φως διότι μόνο έτσι μπορούν να προστατευτούν άλλα παιδιά. Οι γονείς τούς εμπιστεύονται τα παιδιά τους από τεσσάρων ετών – ηλικία κατά την οποία ξεκινούν πολλές φορές τον αθλητισμό. Είναι τραγικό. Εχουν βγει πολλά στο φως της δημοσιότητας, αλλά υπάρχουν και άλλα που δεν έχουν αποκαλυφθεί.

Τι πιστεύετε ότι πρέπει να συμβεί;

Πρέπει να ακούγονται τα περιστατικά, να καταγγέλλονται, διότι αυτοί οι άνθρωποι δεν δικαιούνται να έχουν δίπλωμα, σχολές και να μπορούν να διδάξουν. Δυστυχώς τα περισσότερα παιδιά που αντιμετωπίζουν μια τέτοια συμπεριφορά – βίας ή σεξουαλικής παρενόχλησης ή κακοποίησης – επιλέγουν να μη μιλήσουν. Παίρνουν συνήθως τα δελτία τους και πάνε σε άλλη σχολή, στην καλύτερη περίπτωση, ή σταματάνε τον αθλητισμό. Ο προπονητής, από την άλλη, σε περίπτωση που ακουστεί στα παιδιά που μένουν, θα πει την ιστορία όπως θέλει. Στήνεται ένα παραμυθάκι, αφού το λέει και το μεταφέρει όπως θέλει. Αλλά ένα παιδί γιατί να φύγει από τον προπονητή του; Δενόμαστε πολύ με τους προπονητές μας και τους συναθλητές μας, είναι σαν οικογένειά μας. Οπότε δεν μπορώ να φανταστώ ότι ένα παιδί θα αποχωρήσει αν δεν συμβεί κάτι τόσο σοβαρό.

Ποια είναι η μεγαλύτερη διδαχή που έχετε πάρει από τον αθλητισμό;

Να μη σταματάω ν’ αγωνίζομαι, οτιδήποτε και αν μου συμβαίνει. Να κερδίζω, να χάνω, να πέφτω και να ξανασηκώνομαι. Ποιος ανέβηκε χωρίς να πέσει;