Μια Πολωνή, μια Μαλτέζα και μερικοί Ελληνες

Στην ευσεβή Πολωνία, η 1η Νοεμβρίου είναι μία ξεχωριστή μέρα, στη διάρκειά της τα μνήματα φωτίζονται με εκατομμύρια κεράκια στη μνήμη των νεκρών. Η 1η Νοεμβρίου του 2021 δεν αποτέλεσε εξαίρεση, η πολωνική μέρα των Αγίων Πάντων ωστόσο προσέλαβε πέρυσι μία τραγική διάσταση: στη Βαρσοβία, την Κρακοβία, το Γκντανσκ, άνδρες και γυναίκες διαδήλωσαν με το σύνθημα «Καμία άλλη» προς τιμήν της Ιζαμπέλα, μίας 30χρονης γυναίκας που είχε πεθάνει στις 22 Σεπτεμβρίου σε ένα νοσοκομείο της Σέτσινα, μιας μικρής πόλης στο νότιο τμήμα της χώρας. Η δικηγόρος της είχε μόλις δημοσιοποιήσει μέσω Τwitter τις συνθήκες του θανάτου της, και η λαϊκή αγανάκτηση έδωσε μια νέα ώθηση στις κινητοποιήσεις για τις αμβλώσεις – που έχουν απαγορευτεί από τον περασμένο Ιανουάριο σχεδόν εξ ολοκλήρου στην Πολωνία.

Η Ιζαμπέλα ήταν δέκα χρόνια παντρεμένη, μητέρα ενός εννιάχρονου κοριτσιού, κομμώτρια στο επάγγελμα. Ηταν επίσης έγκυος, στην 22η εβδομάδα. Τέλη Σεπτεμβρίου, είχε εισαχθεί στο νοσοκομείο έπειτα από ρήξη των αμνιακών μεμβρανών που προκάλεσε την απελευθέρωση αμνιακού υγρού. Σε πείσμα αυτής της κατάστασης, όμως, που έθετε σε κίνδυνο τη ζωή της, και παρότι το έμβρυο εμφάνιζε – όπως επιβεβαίωσε αργότερα το νοσοκομείο – σοβαρή δυσμορφία, οι γιατροί δεν την υπέβαλαν σε άμβλωση, υπό τον φόβο νομικής δίωξης. Η Ιζαμπέλα υπέκυψε σε σηπτικό σοκ, λίγη ώρα αφότου έστειλε το εξής SMS: «Ο πυρετός μου ανεβαίνει. Ελπίζω να μην πάθω σηψαιμία και να μην πεθάνω».

«Οι γιατροί περίμεναν να πεθάνει το έμβρυο», κατήγγειλε η δικηγόρος της οικογένειας, Γιολάντα Μπουτζόφσκα. «Αντί να προστατεύουν τη ζωή της γυναίκας, οι γιατροί σκέπτονται να σώσουν το έμβρυο. Και υπεύθυνη για αυτή την κατάσταση είναι η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου», κατήγγειλε με τη σειρά της η Καμίλα Φέρεντς, από την οργάνωση Federation for Women and Family Planning. Αναφερόταν φυσικά στην απόφαση που έλαβε τον Οκτώβριο του 2020 το απολύτως ελεγχόμενο από το κυβερνών PiS Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας να απαγορεύσει την άμβλωση σε περίπτωση σοβαρής δυσμορφίας του εμβρύου κρίνοντας πως είναι «αντισυνταγματική», και επιτρέποντας έτσι την επέμβαση μόνο σε περιπτώσεις βιασμού, αιμομιξίας, ή κινδύνου για τη ζωή της εγκύου. Κάτι που είχε ως αποτέλεσμα την de facto απαγόρευση των αμβλώσεων, αφού η συντριπτική πλειονότητα των νόμιμων επεμβάσεων βασίζονταν στον προαναφερθέντα λόγο.

«Με τον νέο νόμο, οι γιατροί διστάζουν ακόμα περισσότερο να προχωρήσουν σε άμβλωση στην Πολωνία», επεσήμανε ο Μίκο Τσερβίνσκι, από το τοπικό παράρτημα της Διεθνούς Αμνηστίας. «Θα μπορούσαν να τους ρωτήσουν αν η υγεία της μητέρας ήταν πραγματικά σε κίνδυνο, και να τους κυνηγήσουν δικαστικά. Αυτό λειτουργεί αποτρεπτικά». Από την πλευρά τους, πολλοί εκπρόσωποι του υπερσυντηρητικού PiS διαβεβαίωσαν πως ο θάνατος της Ιζαμπέλα δεν είχε καμία σχέση με τον νέο νόμο – «το γεγονός ότι οι άνθρωποι πεθαίνουν έχει να κάνει με τη βιολογία», δήλωσε ένας από αυτούς, ο βουλευτής Μάρεκ Σούσκι, στην τηλεόραση.

Δέκα ημέρες μετά τις νέες, μεγάλες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στην Πολωνία, στις 11 Νοεμβρίου του 2021, με αφορμή και τον τραγικό θάνατο της Ιζαμπέλα και τη συμπλήρωση ενός έτους από την de facto απαγόρευση της άμβλωσης στην Πολωνία, το Ευρωκοινοβούλιο υιοθέτησε ένα ψήφισμα που έλεγε λίγο – πολύ τα αυτονόητα: θύμιζε ότι η καθυστέρηση και η στέρηση της πρόσβασης στην άμβλωση συνιστά μορφή βίας με βάση το φύλο. Οπως και ότι η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου δεν είναι παρά ένα ακόμα παράδειγμα της πολιτικής υποταγής της δικαστικής εξουσίας και της συστημικής κατάρρευσης του κράτους δικαίου στην Πολωνία.

Καταδίκαζε απερίφραστα την επίμαχη απόφαση και καλούσε την πολωνική κυβέρνηση να εγγυηθεί γρήγορα και πλήρως την πρόσβαση και την παροχή υπηρεσιών άμβλωσης. Τόνιζε ότι ο περιορισμός ή η απαγόρευση του δικαιώματος στην άμβλωση δεν μειώνει σε καμία περίπτωση την ανάγκη για αμβλώσεις αλλά έχει ως αποτέλεσμα να αναγκάζονται οι γυναίκες να αναζητήσουν μη ασφαλείς αμβλώσεις, να ταξιδέψουν στο εξωτερικό προκειμένου να εξασφαλίσουν υπηρεσίες άμβλωσης ή να ολοκληρώσουν την εγκυμοσύνη τους ενάντια στη θέλησή τους, μεταξύ άλλων και σε περιπτώσεις θανατηφόρων ή σοβαρών προβλημάτων του εμβρύου. Εξέφραζε την αλληλεγγύη του προς τις Πολωνές, τους ακτιβιστές και ακτιβίστριες και τα γενναία άτομα και οργανώσεις που εξακολουθούν να βοηθούν τις γυναίκες να έχουν πρόσβαση στη φροντίδα διακοπής της κύησης όταν τη χρειάζονται. Θύμιζε ότι τα δικαιώματα των γυναικών είναι θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Τα αυτονόητα.

Το ψήφισμα υιοθετήθηκε με 373 ψήφους υπέρ, 124 κατά και 55 αποχές. Ανάμεσα σε εκείνους που ψήφισαν κατά ήταν και η νέα πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Μαλτέζα Ρομπέρτα Μέτσολα. Η οποία υποσχέθηκε βέβαια να βάλει από τούδε και εξής στην άκρη τις προσωπικές της πεποιθήσεις. Παρήγορο, (δεν) θα έλεγε κανείς.

ΥΓ: Για να τα λέμε όλα, κατά του ψηφίσματος ψήφισαν και τέσσερις έλληνες ευρωβουλευτές που ανήκουν στην ίδια ευρωπαϊκή οικογένεια με τη Μέτσολα, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα: ο Μανώλης Κεφαλογιάννης, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, η Μαρία Σπυράκη και η Ελίζα Βόζεμπεργκ. Και υπέρ, μόνον ένας ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, ο Στέλιος Κυμπουρόπουλος.