Έχοντας πλέον επιστρέψει στην πατρίδα του, τη Σερβία, μετά το θρίλερ με την ακύρωση της βίζας του και την απέλασή του από την Αυστραλία, ο αντιεμβολιαστής αστέρας του τένις, Νόβακ Τζόκοβιτς,  φέρεται να ετοιμάζει μήνυση κατά της κυβέρνησης του Σκοτ Μόρισον, αξιώνοντας πάνω από 4 εκατομμύρια δολάρια για «κακομεταχείριση».

Αφορά τουλάχιστον στο ήμισυ της 11ημερης παραμονής του στη Μελβούρνη, σε ξενοδοχείο κράτησης μεταναστών, όπου ο ίδιος -μέσω των δικηγόρων τους- και συγγενείς του κατήγγειλαν ότι επικρατούσαν άθλιες συνθήκες, σε ένα δωμάτιο «γεμάτο με ψύλλους και σκουλήκια».

Αυτά, στο διαβόητο ξενοδοχείο Park της αυστραλιανής μεγαλούπολης, όπου εδώ και χρόνια δεκάδες πρόσφυγες χωρίς χαρτιά και αιτούντες άσυλο κρατούνται επ’ αόριστον από τις αυστραλιανές αρχές -τουλάχιστον 32 έως 46 άνθρωποι, σύμφωνα με εκτιμήσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων και αυστραλιανών ΜΜΕ.

Θύματα της σκληρής μεταναστευτικής πολιτικής της Αυστραλίας, ορισμένοι βρίσκονται στις εγκαταστάσεις εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, μπλεγμένοι στα «γρανάζια» ενός ανηλεούς γραφειοκρατικού συστήματος.

Ενός νομικού κενού -καθώς, ακόμη και με την αναγνώριση του καθεστώς πρόσφυγα, δεν τους επιτρέπεται να διαμείνουν στη χώρα.

«Θολών» διμερών συμφωνιών για τη μετεγκατάστασή τους. Αλλά και μιας λαϊκίστικης αντίληψης της κυβέρνησης στην Καμπέρα, που επιμένει ότι η βάναυση μεταχείριση των παράτυπων μεταναστών και των αιτούντων άσυλο στη νησιωτική χώρα αποτρέπει την άφιξη νέων καραβανιών απελπισμένων στις ακτές της και τη στυγνή εκμετάλλευσή τους από τους διακινητές.

Τα φώτα της δημοσιότητας που συγκέντρωσε η περιπέτεια του πολυεκατομμυριούχου αντιεμβολιστή Τζόκοβιτς έφερε μοιραία, έστω και έμμεσα, στο προσκήνιο το δράμα που βιώνουν εδώ και χρόνια οι υπόλοιποι κρατούμενοι στις εγκαταστάσεις  του Park Hotel.

Οι ίδιοι, ακτιβιστές που τους στηρίζουν και μέλη  ανθρωπιστικών οργανώσεων, όπως της Διεθνούς Αμνηστίας, προτρέπουν τώρα τον Τζόκοβιτς να μιλήσει δημόσια υπέρ των προσφύγων.

Παραμένει ωστόσο αμφίβολο εάν οι καταγγελίες για «πολιτική δίωξη και βασανιστήρια» του Σέρβου αστέρα στη Μελβούρνη θα ανοίξει τον δρόμο για τη δική τους δικαίωση…

Οι «έγκλειστοι» της Μελβούρνης

Ο Τζόκοβιτς βίωσε για λίγες ημέρες «αυτό που βιώνουμε εδώ και εννέα χρόνια και ένιωσε πόσο σκληρό είναι είσαι υπό κράτηση», λέει στο Politico ο σήμερα 24χρονος Μεντί από το Ιράν, που αναζήτησε μάταια καταφύγιο ασφάλειας στα αυστραλιανά εδάφη όταν ήταν ακόμη 15 ετών.

Μέχρι και σήμερα, παραμένει έγκλειστος στο ξενοδοχείο-κέντρο κράτησης της Μελβούρνης, αναμένοντας μάταια την μετεγκατάστασή του στις ΗΠΑ, βάσει διμερούς συμφωνίας ανταλλαγής προσφύγων το 2016, επί προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα.

Φυσικά, ο Μεντί δεν είναι ο μόνος. Ανάλογες είναι και οι ιστορίες απόγνωσης των υπολοίπων προσφύγων και αιτούντων άσυλο στο ξενοδοχείο της Μελβούρνης, όπου ζουν εδώ και χρόνια υπό κράτηση, χωρίς να έχουν διαπράξει κάποιο έγκλημα.

Διωκόμενοι στις χώρες τους, οι περισσότεροι προσπάθησαν τα προηγούμενα χρόνια να φτάσουν με σκάφη στα θεωρούμενα έως τότε ασφαλή εδάφη της Αυστραλίας.

Μιας χώρας που στήθηκε από μετανάστες και αποτελούσε διαχρονικά κράτος -έστω επιλεκτικής- υποδοχής, αλλά από το 2013 έκανε μεταστροφή και έγινε ξενοφοβική και αφιλόξενη, υιοθετώντας μια από τα πιο σκληρές αντιμεταναστευτικές πολιτικές στον πλανήτη.

Έκτοτε, αρνείται την είσοδο σε οποιονδήποτε αλλοδαπό επιχειρεί να φτάσει δια θαλάσσης, χωρίς βίζα.

Παρά δε την πολυετή κράτησή τους, οι έγκλειστοι στο Park Hotel θεωρούνται ότι βρίσκονται σε καλύτερη μοίρα από τους εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες -σίγουρα πάνω από 1.400, βάσει υπολογισμών- που παραμένουν παγιδευμένοι στα ακόμη πιο απάνθρωπα, εξωχώρια κλειστά κέντρα κράτησης της Αυστραλίας σε νησιά του Ειρηνικού.

Εκεί, όπου οι καταγγελίες για αυτοκτονίες και σεξουαλικές κακοποιήσεις ολοένα και πληθαίνουν.

Απάνθρωπες συνθήκες

Από αυτά τα σύγχρονα εξωχώρια κολαστήρια μεταφέρθηκαν στη Μελβούρνη οι νυν έγκλειστοι του Park Hotel, για ιατρικούς λόγους, βιώνοντας ωστόσο έκτοτε μια δεύτερη κόλαση επί της Γης, που οι αυστραλιανές αρχές αποσιωπούν.

Μόλις στις αρχές της εβδομάδας, άλλωστε, προκλήθηκε στην Καμπέρα μέγας σάλος, όταν ο νυν πρωθυπουργός και πρώην υπουργός Μετανάστευσης, Σκοτ Μόρισον, προσπάθησε να «θολώσει» τα νερά, με ραδιοφωνική συνέντευξή του.

Ερωτηθείς, επ’ αφορμής της υπόθεσης Τζόκοβιτς, γιατί στο ίδιο ξενοδοχείο κράτησης, όπου είχε οδηγηθεί ο Σέρβος τενίστας, «κρατούνται για περισσότερα από εννέα χρόνια πρόσφυγες, στους οποίους δεν έχει χορηγηθεί βίζα», εγκλωβισμένοι «σε ένα αδιέξοδο, που πληρώνουν οι φορολογούμενοι Αυστραλοί με εκατομμύρια δολάρια», ο Μόρισον στην αρχή αμφισβήτησε ότι πρόκειται «πράγματι για πρόσφυγες».

«Δεν είναι ξεκάθαρο από τις πληροφορίες μου», ισχυρίστηκε. «Ίσως ζήτησαν άσυλο, διαπιστώθηκε ότι δεν ήταν πρόσφυγες και επέλεξαν να μην επιστρέψουν».

Προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων με αυτήν την τοποθέτησή του, ο Μόρισον αρνήθηκε μετέπειτα ότι επιχείρησε να παραπλανήσει την κοινή γνώμη, αναγνωρίζοντας σε δεύτερο χρόνο ότι οι έγκλειστοι στο Park Hotel είναι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο.

Απέδωσε, δε, το αρχικό λάθος του σε ελλιπή πληροφόρησή του…

«Είναι ξεκάθαρο ψέμα να λέμε ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι πρόσφυγες, όταν στους περισσότερους από αυτούς αναγνωρίζεται επίσημα το καθεστώς του πρόσφυγα εδώ και χρόνια», εξήγησε στον Guardian η Ελέιν Πίρσον, διευθύντρια του παραρτήματος της οργάνωσης Human Rights Watch στην Αυστραλία.

«Έχουν περάσει από αυτή τη διαδικασία και έχει αποδειχθεί ότι δεν μπορούν να επιστρέψουν στις χώρες τους», υπογράμισε.

Πέρυσι, μάλιστα, ο ΟΗΕ κατήγγειλε την Αυστραλία ότι είχε «υπονομεύσει» τα δικαιώματά τους.

Σωρεία παραβιάσεων

Νομικοί εμπειρογνώμονες είναι κατηγορηματικοί: η άρνηση παροχής καταφυγίου, ακόμη και μετά τη διεκπεραίωση των αιτημάτων προσφύγων, αποτελεί σαφή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου.

Η Αυστραλία αποτελεί άλλωστε συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης για τους Πρόσφυγες, που ορίζει ρητά ότι πρόσφυγας αναγνωρίζεται καθείς που έχει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνότητας, πολιτικών πεποιθήσεων ή συμμετοχής σε μια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα.

Η κυβέρνηση της Καμπέρας είναι συνεπώς υποχρεωμένη να μην επαναπροωθεί πρόσφυγες σε μέρη όπου θα αντιμετώπιζαν κίνδυνο. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, το επιχειρεί…

Ακόμη και περιπτώσεις σαν αυτή του Μεντί καρκινοβατούν.

Στον νεαρό Ιρανό έχει αναγνωριστεί επίσημα το καθεστώς του πρόσφυγα από το 2014, ενόσω κρατείτο -ανήλικος ακόμη ων- από την Αυστραλία σε υπεράκτιο κέντρο στο Ναουρού.

Εδώ και χρόνια, έχει πάρει το «πράσινο φως» για μεταγκατάσταση στις ΗΠΑ. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει εγκλωβισμένος στο ξενοδοχείο Park.

Αρχικά, επειδή η μετεγκατάστασή του σε αμερικανικό έδαφος -όπως και άλλων- απορρίφθηκε επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ. Μετά πάντως και το ξεμπλοκάρισμα της διαδικασίας, από τον περασμένο Οκτώβριο, από την προεδρία Μπάιντεν, δεν έχει ακόμη γίνει. Επισήμως, οι λόγοι παραμένουν αδιευκρίνιστοι.

«Η μεταχείριση της κυβέρνησης για τα κρατούμενα παιδιά δεν είναι σύμφωνη με ίδιους τους νόμους της Αυστραλίας, καθώς οι ανήλικοι μπορούν να κρατηθούν μόνο για το συντομότερο κατάλληλο χρονικό διάστημα. Ήμασταν αθώα παιδιά που εκτεθήκαμε σκόπιμα σε φρικτές εμπειρίες», λέει τώρα ο Μεντί.

«Η στέρηση της εκπαίδευσης, τόσο όταν ήμουν 15 ετών όσο και τώρα, αντικατοπτρίζει μια μεροληπτική στάση, αν και αποτελεί δικαίωμα που πρέπει να τηρείται, σύμφωνα με την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα»…

Το ξενοδοχείο όπου κρατείται εδώ και χρόνια μαζί με άλλους πρόσφυγες στη Μελβούρνη, εν τω μεταξύ, έχει γίνει επανειλημμένα το τελευταίο διάστημα εστία κοροναϊού.

«Οι άνθρωποι που κρατούνται στο ξενοδοχείο Park είναι σχεδόν όλοι πρόσφυγες, που μεταφέρθηκαν από υπεράκτια κέντρα κράτησης για ιατρική περίθαλψη, την οποία ως επί το πλείστον δεν έχουν λάβει», τονίζει η Νίνα Φιλντ, μέλος της οργάνωσης αρωγής Κέντρο Πόρων Αιτούντων Άσυλο της Αυστραλίας.

«Αντίθετα, έχουν αφεθεί να υποφέρουν σε ένα πλήρες αδιέξοδο, σε κέντρα κράτησης, για χρόνια. Σε αυτά τα μέρη, μερικές φορές πρέπει να περιμένουν ώρες μόνο για να πάρουν ένα αντιπυρετικό».

«Τώρα, ο πρωθυπουργός φαίνεται να τους δαιμονοποιεί περαιτέρω, υποδηλώνοντας ότι κατά κάποιο τρόπο έχουν “αποτύχει” στις διεκδικήσεις τους και ότι “επιλέγουν” να μην επιστρέψουν», παρατηρεί. «Όμως δεν έχουν αυτή την επιλογή».

«Η δε καταχρηστική πολιτική της Αυστραλίας με τα υπεράκτια κέντρα επεξεργασία αιτήματος ασύλου έχει προκαλέσει αμέτρητα δεινά σε χιλιάδες ευάλωτους ανθρώπους», τονίζει η Σοφί Μακνίλ, Αυστραλή ερευνήτρια στην οργάνωση Human Rights Watch.

«Η αυστραλιανή κυβέρνηση θα πρέπει να αποδεχθεί τις επανειλημμένες προσφορές της Νέας Ζηλανδίας να πάρει μερικούς από τους πρόσφυγες και να τερματίσει οριστικά την υπεράκτια κράτησή τους».

«Σε ποια χρονική στιγμή θα θεωρηθεί ότι έχουν υποφέρει αρκετά;», διερωτάται η Ελέιν Πίρσον.

«Δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται εσαεί ως σύμβολο αποτροπής. Πρέπει να τους επιτραπεί να συνεχίσουν τη ζωή τους»…

Headlines