Ουκρανία: Η Ευρώπη διχάζεται μπροστά στη ρωσική απειλή

Μπορεί το άγχος της Ευρώπης για την ουκρανική κρίση να αυξάνεται διαρκώς, αναφέρει η Washington Post, όμως οι βαθιοί διχασμοί ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη μπαίνουν εμπόδιο στην επίτευξη μιας κοινής αντιμετώπισης της ρωσικής απειλής από τις δυτικές δυνάμεις. Και ο διχασμός λειτουργεί υπέρ των σχεδίων του Πούτιν, που σύμφωνα με αναλυτές δεν θα μπορούσε να επιλέξει καλύτερη περίοδο για να προκαλέσει την Ευρώπη.

Η αμερικανική εφημερίδα σημειώνει ότι ΝΑΤΟ και της ΕΕ επιμένουν ότι επιθυμούν να αποτρέψουν μια ρωσική επίθεση εις βάρος της Ουκρανίας και σκοπεύουν να επιβάλουν κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας σε περίπτωση που προχωρήσει σε εισβολή.

• Διαβάστε επίσης: Τζο Μπάιντεν: Σκληρότερη στάση προς τη Ρωσία λόγω… εκλογών – Κίνδυνος ραγδαίας επιδείνωσης της ουκρανικής κρίσης

Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχει επιτευχθεί ομοφωνία για τον καλύτερο τρόπο αποτροπής της ρωσικής απειλής ή για τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν σε περίπτωση επίθεσης στην Ουκρανία.

Χάσμα μεταξύ Γερμανίας – Γαλλίας – Βρετανίας

Οι τρεις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές δυνάμεις, Γερμανία, Γαλλία και Βρετανία, ακολουθούν ριζικά διαφορετικές προσεγγίσεις, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν τους δικούς τους εσωτερικούς περισπασμούς. Άλλες χώρες ευθυγραμμίζονται με διαφορετικές πλευρές, στάση που εξαρτάται από τη γεωγραφική τους εγγύτητα με τη Ρωσία, την εξάρτησή τους από αυτή για τις ενεργειακές τους προμήθειες και άλλες, ιστορικού χαρακτήρα αιτίες.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, προκάλεσε την οργή όταν σχολίασε αυτούς τους διχασμούς την περασμένη εβδομάδα, λέγοντας ότι η αντίδραση στη ρωσική επιθετικότητα θα μπορούσε να αποδειχθεί περίπλοκη υπόθεση εξαιτίας των «διαφορών» μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ.

Όμως οι διαφορές αυτές είναι ήδη εμφανείς, ακόμη και τη στιγμή που η συνεχιζόμενη ανάπτυξη ρώσων στρατιωτών στα ουκρανικά σύνορα εντείνει τους φόβους ότι ο πρόεδρος της χώρας, Βλάντιμιρ Πούτιν, σκοπεύει πράγματι να εξαπολύσει κάποιου είδους επίθεση εις βάρος της Ουκρανίας.

Η παράκαμψη της RAF αναδεικνύει τα χάσματα

Η Washington Post χαρακτηρίζει «σαφή απεικόνιση» των διαφορών μεταξύ των ευρωπαϊκών δυνάμεων το γεγονός ότι τα αεροσκάφη της βρετανικής βασιλικής αεροπορίας αναγκάστηκαν να κάνουν παράκαμψη που ισοδυναμεί με κύκλο προκειμένου να μεταφέρουν αντιαρματικό οπλισμό στην Ουκρανία χωρίς να περάσουν από τη Γερμανία, πετώντας επάνω από τη Δανία και τη Βόρεια Θάλασσα σε μια διαδρομή που κράτησε πολλές επιπλέον ώρες.

Βρετανοί και γερμανοί αξιωματούχοι στη συνέχεια διέψευσαν την εύλογη υπόθεση ότι η Γερμανία είχε αρνηθεί να δώσει την άδειά της στη Βρετανία για πτήσεις στον εναέριο χώρο της, λέγοντας ότι δεν υπήρξε σχετικό αίτημα.

Η γερμανική άρνηση

Όμως η άρνηση της Γερμανίας να εκδώσει άδειες επανεξαγωγής γερμανικής προέλευσης οβιδοβόλων από την Εσθονία προς την Ουκρανία λίγο αργότερα, υπογράμμισε μια βασική διχογνωμία εντός της Ευρώπης, που αφορά την αποστολή οπλισμού προς την Ουκρανία.

Γερμανοί αξιωματούχοι έχουν επικαλεστεί την πολιτική της χώρας τους να αρνείται εδώ και δεκαετίες να εξοπλίσει οποιαδήποτε πλευρά οποιαδήποτε σύγκρουσης, εξαιτίας του κακού ιστορικού της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Γερμανία έχει προβάλει, όμως, αντιστάσεις και στις αμερικανικές εκκλήσεις για συμπερίληψη του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 στο πακέτο κυρώσεων που θα επιβληθεί στη Ρωσία σε περίπτωση εισβολής. Ο αγωγός θα μεταφέρει ρωσικό αέριο στη δυτική Ευρώπη, ενισχύοντας περαιτέρω την εξάρτηση της περιοχής από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους.

Η στάση της Γερμανίας έχει δεχθεί τα πυρά της Βρετανίας, της Εσθονίας και της ίδιας της Ουκρανίας, ο υπουργός εξωτερικών της οποίας, Ντμίτρο Κουλέμπα, καταδίκασε τη θέση της Γερμανίας ως «απογοητευτική» σε ανάρτησή του στο Twitter.

Δυναμική στάση επιθυμεί η Βρετανία

Η Βρετανία, που υποστηρίζει μια πιο δυναμική στάση που περιλαμβάνει τον εξοπλισμό του ουκρανικού στρατού, είναι δυσαρεστημένη γιατί τα σχέδιά της θα πρέπει να παρακάμψουν τη Γερμανία, σύμφωνα με τον Τομπάιας Έλγουντ που ηγείται της επιτροπής άμυνας στο βρετανικό κοινοβούλιο.

«Για να αποφύγουμε τη σύγκρουση και να μην ντροπιάσουμε τη Γερμανία, δεν έχουμε αιτηθεί επισήμως υπερπτήσεις», υποστήριξε. Το γεγονός συμβολίζει «την απουσία συντονισμένης προσπάθειας του ΝΑΤΟ να βοηθήσει ένα νατοϊκό σύμμαχο και έναν σύμμαχο της Ευρώπης».

«Η Ρωσία παρατηρεί όλα αυτά τα πράγματα και ανησυχώ ότι θα τα εκμεταλλευτεί για να ασκήσει ακόμη εντονότερες πιέσεις», πρόσθεσε σε συνέντευξή του.

Τον δικό της δρόμο θέλει να χαράξει η Γαλλία

Ταυτόχρονα, η Γαλλία επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την ουκρανική κρίση για να προωθήσει τις δικές της φιλοδοξίες για στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης – κάτι που η Washington Post υποστηρίζει ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει υπονομευτικά προς το ΝΑΤΟ. Απευθυνόμενος στο Ευρωκοινοβούλιο, ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν παρότρυνε την ΕΕ να ξεκινήσει δικό της διάλογο με τη Μόσχα για άλλες μεθόδους εκτόνωσης των εντάσεων, δημιουργώντας δυνητικά ένα αντίπαλο δέος προς την αμερικανική διπλωματία που μέχρι στιγμής ηγεμονεύει του διαλόγου μεταξύ Ρωσίας και Δύσης.

«Η μεγαλύτερη απειλή για την Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο»

Με τη Γαλλία να προετοιμάζεται για τις προεδρικές εκλογές του ερχόμενου Απριλίου, ο Μακρόν θα μπορούσε να έχει κίνητρα που εκπορεύονται από την εσωτερική πολιτική σκηνή της Γαλλίας για να προωθήσει τον ρόλο του ως κεντρικού παίκτη στις διαπραγματεύσεις Ρωσίας-Ευρώπης, επισημαίνει η Έβελιν Φάρκας, που έχει υπηρετήσει ως υφυπουργός άμυνας για τις περιοχές της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Ευρασίας στην κυβέρνηση Ομπάμα. Όμως η ομιλία του ενίσχυσε περαιτέρω το αίσθημα ότι η Ευρώπη είναι κατακερματισμένη μπροστά σε μ,ια απειλή για την ασφάλειά της που ίσως αποδειχθεί η πλέον κρίσιμη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Αν η Ρωσία συνεχίζει να μην τιμωρείται για τα όσα κάνει στην Ουκρανία και τις προσπάθειές της να διευρύνει τα σύνορά της, ολόκληρη η διεθνής τάξη θα κινδυνεύσει», υποστήριξε σε συνέντευξή της.

Το «διαίρει και βασίλευε» του Πούτιν

Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότι τα χάσματα στο εσωτερικό της δυτικής συμμαχίας εξυπηρετούν τον Πούτιν και έχουν δηλώσει ότι καταβάλλουν προσπάθειες για τη γεφύρωσή τους.

«Πιστεύω ότι ένας από τους μακροχρόνιους στόχους της Μόσχας είναι η προσπάθεια πρόκλησης διχασμών στο εσωτερικό και μεταξύ των κρατών μας και, πολύ απλά, δεν μπορούμε και δεν πρόκειται να τους αφήσουμε να το κάνουν αυτό», δήλωσε σε δημοσιογράφους ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, στη διάρκεια επίσκεψής τους στο Κίεβο.

Γεωγραφικοί και ενεργειακοί κίνδυνοι

Όμως τα αντικρουόμενα συμφέροντα της Ευρώπης, έχουν ως αποτέλεσμα μέρη της ηπείρου να βρίσκονται σε κόντρα και με τις ΗΠΑ, παρατηρεί η αμερικανική εφημερίδα. Τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλτικής είναι εκείνα που αισθάνονται τη μεγαλύτερη απειλή από τη ρωσική επεκτατική πολιτική και επιθυμούν μια δυναμική αντίδραση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι οι ευρωπαίοι σύμμαχοι ενδέχεται να επιθυμούν να ακολουθήσουν τον δικό τους δρόμο, αποδυναμώνοντας τις δεσμεύσεις των ΗΠΑ για την ασφάλειά τους.

Σε άλλες περιοχές, παράγοντες όπως η ευρωπαϊκή εξάρτηση από το ρωσικό αέριο για το 40% των ενεργειακών αναγκών της ηπείρου, γεννά δισταγμούς απέναντι σε μια πιο δυναμική στρατηγική. Τα παγκόσμια προβλήματα στις προμήθειες φυσικού αερίου έχουν εκτινάξει τις τιμές σε όλη την Ευρώπη, και πολλές κυβερνήσεις ανησυχούν ότι η περαιτέρω αύξησή τους στη διάρκεια του χειμώνα θα επηρεάσει αρνητικά τους ψηφοφόρους τους.

Ο διχασμός μεταξύ Δύσης και Ανατολής «είναι σίγουρα εμφανής, με πολλά δυτικά κράτη να υποβαθμίζουν τη ρωσική απειλή εδώ και καιρό», σημειώνει στη Washington Post η Κάθριν Κλούβερ Άσπμπρουκ, διευθύντρια του Γερμανικού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων.

Διχασμένη η γερμανική κυβέρνηση

Το πιο εντυπωσιακό, υποστηρίζει, είναι ότι ο διχασμός διατρέχει και τον πυρήνα της νεοεκλεγείσας και άπειρης γερμανικής κυβέρνησης, με τους εταίρους της συμμαχίας να αποδεικνύονται ανίκανοι να συμφωνήσουν δημοσίως σε ένα κοινό όραμα για την ουκρανική κρίση. Οι Σοσιαλδημοκράτες του καγκελαρίου, Όλαφ Σολτς, έχουν μακρά ιστορία θερμών σχέσεων με τη Ρωσία, ενώ η υπουργός εξωτερικών, η Αναλένα Μπέρμποκ των Πράσινων, είναι υπέρ μιας πιο αποφασιστικής στάσης.

Ο Πούτιν δεν θα μπορούσε να επιλέξει καλύτερη εποχή για να προκαλέσει την Ευρώπη, σημειώνει ο Έλγουντ. Η Βρετανία είναι βυθισμένη σε μια κρίση ηγεσίας εξαιτίας των αποκαλύψεων ότι η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον παραβίασε επανειλημμένως τα μέτρα του περσινού lockdown. Η Γαλλία οδεύει σε εκλογές. Και η νέα κυβέρνηση της Γερμανίας δεν έχει βρει ακόμη τα πατήματά της, μετά τη λήξη της 16ετούς θητείας της Άνγκελα Μέρκελ.

«Αναγνωρίζει ότι το μεγαλύτερο μέρος της ευρωπαϊκής εξουσίας εδράζεται στη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Βρετανία», υποστηρίζει ο Έλγουντ για τον Πούτιν. «Αν αυτές οι χώρες είναι ενωμένες, η υπόλοιπη Ευρώπη της ακολουθεί. Αν μπορέσεις να θρέψεις τον διχασμό ανάμεσα σε αυτές τις τρεις, τότε δεν υπάρχει ηγεσία, δεν υπάρχει συντονισμός και δεν υπάρχει ενότητα».