Συρία: Η μεγαλύτερη σύγκρουση ΗΠΑ – ISIS εδώ και τρία χρόνια με επίκεντρο φυλακή τζιχαντιστών

Οι συγκρούσεις μεταξύ των υπό κουρδική ηγεσία μαχητών που δρουν στη Συρία με την υποστήριξη των ΗΠΑ και του ISIS εξαπλώθηκαν την Τρίτη σε συνοικίες γύρω από μια φυλακή στα βορειοανατολικά της χώρας, που μετατράπηκε στο επίκεντρο της μεγαλύτερης σύγκρουσης που έχει σημειωθεί μεταξύ του αμερικανικού στρατού και του Ισλαμικού Κράτους εδώ και τρία χρόνια.

• Διαβάστε επίσης: Συρία: Συνεχίζονται για τρίτη ημέρα οι μάχες ανάμεσα στο ISIS και τις κουρδικές δυνάμεις

Η εμπλοκή των ΗΠΑ

Ο αμερικανικός στρατός ενώθηκε τη Δευτέρα με τις υπό κουρδική ηγεσία Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) κατά του ISIS, λίγες μόνο ημέρες αφότου η παραστρατιωτική οργάνωση επιτέθηκε σε αυτοσχέδια φυλακή της Χασάκα, επιχειρώντας να απελευθερώσει μαχητές του ISIS που κρατούνταν εκεί. Οι ΗΠΑ έχουν προχωρήσει σε εναέριες επιθέσεις, ενώ προσφέρουν πληροφορίες και στρατεύματα σε μαχητικά οχήματα Bradley που έχουν περικυκλώσει τη φυλακή.

Αυτή τη στιγμή το ISIS ελέγχει περίπου το ένα τέταρτο της φυλακής, όπου κρατά ομήρους, μεταξύ των οποίων και παιδιά που κρατούνταν στη φυλακή.

Η συμμαχία υπό την ηγεσία των ΗΠΑ αναφέρει ότι το περιστατικό έχει εξελιχθεί στη μεγαλύτερη μάχη μεταξύ των ΗΠΑ και του ISIS από την εποχή που το Ισλαμικό Κράτος έχασε και την τελευταία περιοχή που είχε υπό τον έλεγχό του στη Συρία το 2019.

Η SDF ανακοίνωσε την απελευθέρωση εννέα μελών του προσωπικού των φυλακών που κρατούνταν από το ISIS τη <δευτέρα και ότι είχε εκτελέσει εννέα μαχητές της οργάνωσης, μεταξύ των οποίων και δύο βομβιστές αυτοκτονίας, κατά τη διάρκεια επιδρομών γύρω από τις φυλακές.

Εκτιμάται ότι περίπου 3.500 μαχητές του ISIS κρατούνταν σε συνθήκες συνωστισμού στη φυλακή Sinaa, ανάμεσά τους και 700 παιδιά, εκ των οποίων τα 150 ξένοι υπήκοοι, που είχαν μεταφερθεί στο αυτοαποκαλούμενο χαλιφάτο από τους γονείς τους, στα πρώτα χρόνια της παιδικής τους ηλικίας.

Στη μέγιστη ισχύ του το 2014, το ISIS είχε υπό τον έλεγχό του το ένα τρίτο του Ιράκ και μεγάλα τμήματα της Συρίας.

Η ταυτότητα των παιδιών-ομήρων

Όπως αναφέρουν οι Times της Νέας Υόρκης, χιλιάδες παιδιά με καταγωγή από χώρες εκτός της Συρίας υποφέρουν μέχρι και σήμερα, καθώς μετά τη μεταφορά τους στην περιοχή από τους γονείς τους, έχουν καταλήξει εδώ και τρία χρόνια να κρατούνται σε καταυλισμούς ή και φυλακές, εγκαταλελειμμένα από τις χώρες καταγωγής τους.

Ανάμεσα στους κρατούμενος της φυλακής Sinaa στη Χασάκα περιλαμβάνονται και νεαρά αγόρια, ακόμη και 12 ετών, ορισμένα εκ των οποίων έχουν συριακή ή ιρακινή καταγωγή και περίπου 150 που προέρχονται από μη αραβικές χώρες. Κάποια εξ αυτών είχαν μεταφερθεί στη φυλακή αφού πρώτα κρίθηκε ότι έχουν μεγαλώσει υπερβολικά για να παραμείνουν στα κέντρα κράτησης όπου κρατούνται οικογένειες ατόμων που κατηγορούνται ότι πολέμησαν για το ISIS.

Ευθύνες ξένων κρατών

Η διευθύντρια της οργάνωσης Save the Children στη Συρία, Σόνια Χους, δήλωσε ότι εκείνοι που κρατούν τα παιδιά φυλακισμένα είναι υπεύθυνοι και για την ασφάλειά τους. Όμως κατηγόρησε και τις ξένες κυβερνήσεις που δεν προχωρούν σε επαναπατρισμό των πολιτών τους που κρατούνται και ιδίως των παιδιών τους.

«Η ευθύνη για ό,τι συμβεί σε αυτά τα παιδιά βαραίνει και τις ξένες κυβερνήσεις που θεώρησαν ότι μπορούν να εγκαταλείψουν απλώς τους ανήλικους πολίτες τους στη Συρία», τονίζει μιλώντας στους Times. «Ο κίνδυνος να πεθάνουν ή να τραυματιστούν συνδέεται άμεσα με την άρνηση των κυβερνήσεών τους να τα δεχτούν στην πατρίδα τους».

Στην κορύφωση της ισχύος του, το Ισλαμικό Κράτος είχε έκταση αντίστοιχη με εκείνη της Βρετανίας, ενώ εκτιμάται ότι περίπου 40.000 ξένοι υπήκοοι, ανάμεσα στους οποίους και παιδιά, μετέβησαν στη Συρία για να πολεμήσουν ή να εργαστούν για το χαλιφάτο. Χιλιάδες άτομα πήραν μαζί τους και τα παιδιά τους, ενώ πολλά ακόμη γεννήθηκαν εκεί.

Κέντρα κράτησης για οικογένειες

Μετά την πτώση του χαλιφάτου, το 2019, οι γυναίκες και τα παιδιά που επιβίωσαν τοποθετήθηκαν σε κέντρα κράτησης, ενώ άνδρες και αγόρια ακόμη και 10 ετών που κρίθηκαν ύποπτοι ως μαχητές κατέληξαν στη φυλακή.

Το κύριο κέντρο κράτησης για οικογένειες που σχετίζονται με το ISIS, το Al Hol είναι ένα συνωστισμένο, επικίνδυνο ερείπιο, αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα, χωρίς πρόσβαση σε επαρκή ποσότητα τροφίμων, ιατρικές υπηρεσίες η φύλαξη. Ως αποτέλεσμα, όλο και περισσότεροι κρατούμενοι ριζοσπαστικοποιούνται και επιτίθενται σε άλλους κατοίκους του καταυλισμού.

Όταν τα αγόρια των καταυλισμών μπαίνουν στην εφηβεία, συνήθως μεταφέρονται στη φυλακή Sinaa στη Χασάκα, όπου στοιβάζονται στα κελιά χωρίς πρόσβαση στο φως της ημέρας. Δεν έχουν επαρκή τρόφιμα ή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, σύμφωνα με εργαζόμενους των φυλακών.

Όταν συμπληρώσουν τα 18, οι νεαροί άνδρες εντάσσονται στον γενικό πληθυσμό των φυλακών, όπου πρώην μαχητές του ISIS με σοβαρά τραύματα μοιράζονται τις κλίνες ανά τρεις. Κανείς από τους κρατούμενους που προέρχονται από χώρες πέραν της Συρίας δεν έχει δικαστεί, ούτε του έχουν απαγγελθεί κατηγορίες.

Η φυλακή των 3.000 μαχητών του ISIS

Η φυλακή που βρέθηκε στο επίκεντρο της μάχης δεν χτίστηκε με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως φυλακή, αναφέρουν οι Times.

Πριν από πολλά χρόνια, το συγκρότημα οικοδομήθηκε ως κέντρο εκπαίδευσης μέχρι που κατελήφθη από κούρδους μαχητές που συμμάχησαν με τις ΗΠΑ και άλλα κράτη απέναντι στο ISIS.

Όταν το «χαλιφάτο» των τζιχαντιστών κατέρρευσε και οι μαχητές του συνελήφθησαν, η SDF ενίσχυσε το κτίριο που μετατράπηκε στη φυλακή Sinaa με ψηλότερα τείχη, πόρτες από βαρύ μέταλλο και κάγκελα,και τοποθέτησε εκεί τους αιχμαλώτους της.

Έκτοτε παραμένουν εκεί, όπως και σε άλλες αυτοσχέδιες φυλακές της περιοχής, επειδή κανείς δεν ξέρει τι να τους κάνει.

Άθλιες συνθήκες

Πολλοί από τους περίπου 3.500 άνδρες που κρατούνται στη Sinaa ήταν μαχητές του ISIS με αποτέλεσμα υψηλά ποσοστά τους να φέρουν βαρείς τραυματισμούς. Αντανακλώντας τη διεθνή προσοχή που είχε συγκεντρώσει το Ισλαμικό Κράτος, προέρχονται από όλο τον κόσμο – και στις περισσότερες περιπτώσεις οι χώρες καταγωγής τους αρνούνται τον επαναπατρισμό τους.

Οι υπό κουρδική ηγεσία αξιωματούχοι που ελέγχουν την περιοχή έχουν δηλώσει ότι δεν είναι δική τους ευθύνη να περάσουν τους άνδρες από δίκη. Και από τη στιγμή που δεν έχει εμφανιστεί κανείς άλλος που να είναι πρόθυμος να την αναλάβει, οι άνδρες είναι ουσιαστικά εγκλωβισμένοι – ή μάλλον ήταν, μέχρι την επίθεση των μαχητών του ISIS την Πέμπτη, με στόχο την απελευθέρωσή τους. Το ISIS χρησιμοποίησε βομβιστές αυτοκτονίας για να ανατινάξει τις πύλες και πήρε τον έλεγχο περίπου του ενός τετάρτου της εγκατάστασης.

Εκκολαπτήρια τρομοκρατών

Ειδικοί σε ζητήματα τρομοκρατίας και αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότιθ η κράτηση τόσο πολλών μαχητών του ISIS σε μια ασταθή περιοχή υπό τον έλεγχο μιας ad hoc εξουσίας που δεν διαθέτει επαρκείς πόρους για την προστασία τους, ήταν επικίνδυνη.

Αυτή την εβδομάδα, οι μάχες ενίσχυσαν τους φόβους.

Μέχρι την Τρίτη, τουλάχιστον 30 μαχητές του SDF είχαν σκοτωθεί σε μάχες μέσα και γύρω από τη φυλακή, μαζί με περίπου 200 μαχητές του ISIS και κρατουμένους, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της SDF, Φαρχάντ Σαμί.

Δεν είναι ξεκάθαρο πόσοι κρατούμενοι κατάφεραν να δραπετεύσουν, ενώ οι αξιωματούχοι της SDF υποστηρίζουν ότι οι μαχητές του ISIS χρησιμοποιούν τα παιδιά ως ανθρώπινες ασπίδες.

Στη διάρκεια επίσκεψης στις φυλακές το 2019, δημοσιογράφοι των Times είδαν εκατοντάδες άνδρες, πολλοί εκ των οποίων καχεκτικοί και τραυματισμένοι, ντυμένους με πορτοκαλί στολές και στριμωγμένους στα κελιά. Όσοι μίλησαν στην εφημερίδα, είτε αρνούνταν τη συμμετοχή τους στο Ισλαμικό Κράτος, είτε υποστήριζαν ότι απασχολούνταν σε θέσεις που δεν απαιτούσαν άσκηση βίας, όπως εκείνες των δασκάλων και των μαγείρων.