Τρίκαλα: Σεργιάνι στο Βαρούσι και στις όχθες του Ληθαίου

Χτισμένη στο βορειοδυτικό τμήμα του φημισμένου θεσσαλικού κάμπου, η πόλη των Τρικάλων είναι ένα σύγχρονο οικιστικό κέντρο με πολλές ομορφιές, καλή ρυμοτομία, ευρύχωρες πλατείες, πάρκα και πεζοδρόμους.

H αρχαία Tρίκκη, που κατείχε τη θέση της σύγχρονης πόλης, θεωρείται γενέτειρα του Aσκληπιού και της Νύμφης Tρίκκης, προστάτιδας της υγείας. Aρχαιότατο ιερό του θεού της ιατρικής αναφέρεται μάλιστα από τον Στράβωνα.

Κοντά στο μητροπολιτικό ναό του Αγίου Νικολάου βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος του Ασκληπιείου. Περιλαμβάνει τμήμα υστεροελληνιστικού κτιρίου με χρήση και κατά τους Ρωμαϊκούς Χρόνους (στην περίοδο αυτή χρονολογούνται τα ψηφιδωτά δάπεδα που αποκαλύφθηκαν), τμήμα υστεροελληνιστικής στοάς, τμήμα ρωμαϊκού λουτρώνα και μεταβυζαντινό ναό.

Η Τρίκκη κατελήφθη το 343 π.Χ. από το βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο Β’ και το 168 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Ο βυζαντινός αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α’ την οικοδόμησε εκ νέου τον 6ο αιώνα. Η πόλη, που αναφέρεται πρώτη φορά με το όνομα Τρίκαλα από την Άννα Kομνηνή στην «Aλεξιάδα» (12ος αιώνας), λεηλατήθηκε στη συνέχεια από πολλούς επιδρομείς και παρέμεινε υπό τουρκική κατοχή από το 1393 έως το 1881.

Στο χώρο της ακρόπολης της αρχαίας Τρίκκης δεσπόζει το φρούριο των Τρικάλων, που οικοδομήθηκε από τον Iουστινιανό και υπέστη αρκετές μετατροπές κατά τη διάρκεια της Tουρκοκρατίας.

Εντός του φρουρίου υψώνεται ο εντυπωσιακός πύργος του ρολογιού. Το αρχικό ρολόι, 17ου αιώνα, καταστράφηκε και ξαναχτίστηκε στην ίδια βάση το 1936. Το 1941 βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς, με αποτέλεσμα να κατασκευαστεί εκ νέου.

Φυσικό στολίδι και σημείο αναφοράς για τους κατοίκους της πόλης των Τρικάλων αλλά και τους επισκέπτες αποτελεί ο ποταμός που τη διαρρέει, ο Ληθαίος, παραπόταμος του Πηνειού. Ο ποταμός πηγάζει από τα Aντιχάσια και εκβάλλει στον Πηνειό. Οι όχθες του, στολισμένες από πανύψηλα δέντρα, συνδέονται με πολλές γέφυρες, ορισμένες από τις οποίες προορίζονται για τους πεζούς. Η κεντρική πεζογέφυρα είναι τοξωτή, μεταλλική και κατασκευάστηκε στη Γαλλία το 1886.

Στα πόδια του φρουρίου βρίσκεται η παλαιά συνοικία Βαρούσι. Στενοί δρόμοι, ενδιαφέρουσες γωνιές, παραδοσιακά σπίτια, καλοχτισμένα αρχοντικά και παλαιοί ναοί συνθέτουν την εικόνα της διατηρητέας συνοικίας, που αποτελούσε το χριστιανικό τομέα επί Τουρκοκρατίας.

Πολλά είναι τα σημαντικά θρησκευτικά μνημεία της πόλης των Τρικάλων. Ξεχωρίζουν οι εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (17ος αιώνας), με ξυλόγλυπτο τέμπλο και παλαιές εικόνες, του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα και του Αγίου Παντελεήμονα, με αξιόλογες τοιχογραφίες, στο Bαρούσι, του Αγίου Δημητρίου (16ος αιώνας), με τοιχογραφίες 17ου αιώνα, των Αγίων Αναργύρων, που ανακαινίστηκε και αγιογραφήθηκε το 1575, της Αγίας Παρασκευής (17ος αιώνας), με ωραιότατο τέμπλο του 1845 και παλαιές εικόνες, στο Bαρούσι, της Παναγίας της Φανερωμένης, με ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο τέμπλο του 1887, και της Παναγίας Επισκέψεως. Οι δύο τελευταίοι ναοί, που βρίσκονται στο Βαρούσι, διαδέχτηκαν την «παλαιά βασιλική» (επισκοπική εκκλησία της Παναγίας) του Μεγάλου Κωνσταντίνου.

Κοντά στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου βρίσκεται το Κουρσούμ τζαμί (τζαμί του Οσμάν Σαχ), χτισμένο περί τα μέσα του 16ου αιώνα από τον αρχιτέκτονα Σινάν πασά, ελληνικής καταγωγής.

Το νοτιοδυτικό άκρο της πόλης κοσμεί το συγκρότημα του Μύλου Ματσόπουλου, ιστορικό – βιομηχανικό μνημείο, που κατασκευάστηκε το 1884 και λειτουργεί σήμερα ως πολιτιστικό κέντρο με θαυμάσιο χώρο πρασίνου.

Ξεχωριστό χρώμα στην πόλη των Τρικάλων δίνει ο πευκόφυτος λόφος του Προφήτη Ηλία, χώρος αναψυχής με τουριστικό περίπτερο και ζωολογικό κήπο.

*Στην κεντρική φωτογραφία του παρόντος άρθρου εικονίζεται το Βαρούσι, στα πόδια του φρουρίου των Τρικάλων (πηγή: Περιφέρεια Θεσσαλίας)