Χιόνι

Σε έναν μοναχό που τον παρότρυνε να διαλύσει την άγνοιά του, ο έκτος πατριάρχης του ζεν, Hui neng είπε: «Μην σκέφτεσαι άλλο πια, καλό ή κακό. Ποιο είναι το αρχικό σου πρόσωπο αυτήν τη στιγμή;». Ο ιάπωνας λογοτέχνης, ποιητής χαϊκού και ζωγράφος, των αρχών του 20ου αιώνα Νατσούμε Σοσέκι είχε στρέψει το ενδιαφέρον του στη φιλοσοφία του ζεν. Σε αυτόν τον δάσκαλο αναφέρεται το χαϊκού του: «Ποιο είναι το αρχικό σου πρόσωπο, εσύ χιονάνθρωπε;».

Συνήθως τα βιβλία των χαϊκού απλώνουν την ομορφιά τους σε μία σελίδα το καθένα. Μικρές κομψές λέξεις στριφογυρίζουν απέναντι από το αρχικό ιδεόγραμμα με το οποίο παλεύει κάθε μεταφραστής των ιαπωνικών προκειμένου να αποδώσει την αινιγματική αίσθηση αυτών των στίχων που κλείνουν τη συνάντηση των ανθρώπων με τη φύση, τα ερωτηματικά και τις απαντήσεις που γεννιούνται από αχτίδες, νιφάδες, βόμβους εντόμων, ήχους βροχής, τρεμάμενα φύλλα…

Δυστυχώς για εμάς η σχέση μας με το χιόνι είναι σαν μια σκισμένη στα δύο σελίδα χαϊκού. Για πάντα αποκλεισμένοι από την ποιητική εκείνη εμπειρία που θα μας επέτρεπε να βιώσουμε το χιόνι ως είσοδο της ετερότητας στο μεσογειακό τοπίο. Οι εικόνες της πόλης και των αποκλεισμένων λεωφόρων εξαιτίας 20 πόντων χιονιού, των εγκλωβισμένων οχημάτων σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας και των ακόμη μία φορά ταλαιπωρημένων κατοίκων της δείχνουν τον εφιάλτη που ήρθε μαζί με το χιόνι. Αυτό το ολιγοήμερο ταξίδι του βορρά στον νότο με τη μορφή νιφάδων που απαλά σκέπασε ακόμα και αυτήν την Οξώπετρα στη γη της Αστυπάλαιας με την οποία καταπιάστηκε ο Ελύτης γράφοντας για θάνατο, μετατράπηκε σε σύγχρονη ελληνική απελπισία. Το αρχικό πρόσωπο του χιονάνθρωπου είναι φόβος. Για ένα φυσικό φαινόμενο που η εμφάνισή του κλόνισε την κοινωνική συνοχή και αποσάρθρωσε την εμπιστοσύνη μας στους δημόσιους θεσμούς.

Γιατί ο χιονοπόλεμος των πολιτικών ευθυνών είναι επικίνδυνος όσο και το παγωμένο οδόστρωμα που η ολισθηρότητά του προκαλεί ατυχήματα. Και αν η ποίηση της ζωής χάνεται εξαιτίας μία τέτοιας πολιτικής χιονοστιβάδας κανένα αφήγημα δεν θα μπορεί να επαναφέρει την αισιοδοξία.