Kλιματική αλλαγή: Πώς περιπλέκει τους Xειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Πεκίνο και στο μέλλον

Τα παγοδρόμια είναι έτοιμα και οι πίστες στρωμένες με χιόνι.

Η αντίστροφη μέτρηση για τις 4 Φεβρουαρίου και την έναρξη των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στο Πεκίνο έχει ήδη αρχίσει, εν μέσω περιοριστικών μέτρων λόγω της παραλλαγής Όμικρον και διπλωματικού μποϊκοτάζ -ένεκα γεωπολιτικών εντάσεων- από χώρες της Δύσης.

Έτερη, εν προκειμένω σε παγκόσμια πρώτη, ιδιαιτερότητα;

Οι φετινοί Χειμερινοί και Παραολυμπιακοί Ολυμπιακοί Αγώνες  θα είναι οι πρώτοι που η διεξαγωγή τους θα εξαρτηθεί 100% από τεχνητό χιόνι.

Εκτός από την κινεζική πρωτεύουσα, τη διοργάνωση θα φιλοξενήσουν η κομητεία Γιανκίνγκ και η πόλη Ζανγκιάκου: δύο ορεινές ζώνες, όπου η χιονόπτωση είναι κατά τα λοιπά ελάχιστη για τις ανάγκες των Αγώνων.

Έτσι, η λύση δόθηκε από τις κινεζικές αρχές με τεράστιες κίτρινες τουρμπίνες, που εδώ και μήνες «στρώνουν» τις εγκαταστάσεις των Αγώνων με ένα παχύ λευκό στρώμα από τεχνητό χιόνι.

Στο μεσοδιάστημα, στα γύρω βουνά δεν υπάρχει σχεδόν ούτε δείγμα από νιφάδα…

Περιβαλλοντικοί και άλλοι κίνδυνοι

Για να συμβεί αυτό, οι τουρμπίνες δουλεύουν νυχθημερόν, καταναλώνοντας συνολικά έως και 2 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Ποσότητα, που θα αρκούσε για να γεμίσουν 800 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων.

Αυτά, σε μια ήδη άνυδρη περιοχή. Μόνο στην Ζανγκιάκου (όπου θα γίνουν τα αγωνίσματα σκι και σνόουμπορντ), υπολογίζεται ότι θα χρησιμοποιηθεί σχεδόν το 10% των υδάτινων αποθεμάτων για να παραχθεί τεχνητό χιόνι.

Snowmaking at the Olympics isn’t new, but the 2022 Games will take it one step further…

None of the snow will be real, writes @alex_prewitt https://t.co/lDe6ynC5up

— SI Olympics (@si_olympics) January 26, 2022

Ειδικοί μιλούν για τεράστια περιβαλλοντική επιβάρυνση.

Οι κινεζικές αρχές -που έχουν δεσμευτεί για 100% οικολογικούς Αγώνες- αντιτείνουν ότι για τις τουρμπίνες χρησιμοποιείται «πράσινη» ενέργεια κατευθείαν από αιολικά πάρκα στην επαρχία Χεμπέι και ότι τα υδάτινα αποθέματα θα αποκατασταθούν, με το λιώσιμο του πάγου.

Όμως η διαδικασία αυτή «δεν είναι μόνο κοστοβόρα σε ενέργεια και νερό, χρησιμοποιώντας συχνά χημικά για την επιβράδυνση της τήξης», προειδοποιούν σε νέα μελέτη ερευνητές του Sport Ecology Group στο βρετανικό Πανεπιστήμιο Λάφμπορο και της περιβαλλοντικής ομάδας Protect Our Winters.

Η χρήση του τεχνητού χιονιού εμπεριέχει κινδύνους για την ασφάλεια των αθλητών, επισημαίνουν, καθώς δημιουργεί μια πιο ολισθηρή και σκληρή επιφάνεια, που μπορεί να προκαλέσει σοβαρότερους τραυματισμούς κατά τις πτώσεις.

Κρούουν δε συνολικά τον κώδωνα του κινδύνου, δίνοντας στη μελέτη τους τον χαρακτηριστικό τίτλο «Ολισθηρές πλαγιές: Πώς η κλιματική αλλαγή απειλεί τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες».

Κάθε πέρσι και καλύτερα…

Αν και όχι εξ ολοκλήρου -όπως συμβαίνει φέτος στο Πεκίνο- η εξάρτηση από το τεχνητό χιόνι έχει αρχίσει εδώ και χρόνια να γίνεται μέρος της διεξαγωγής Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.

Χρησιμοποιήθηκε σε ποσοστό 80% το 2014 στο Σότσι της Ρωσίας και 90% τέσσερα χρόνια αργότερα, στο Πιόνγκτσανγκ της Νότιας Κορέας.

«Ο κίνδυνος είναι ξεκάθαρος: η ανθρωπογενής υπερθέρμανση του πλανήτη απειλεί το μακροπρόθεσμο μέλλον των χειμερινών σπορ», αναφέρει η έκθεση tης Sport Ecology Group.

Ήδη «μειώνει τον αριθμό των κατάλληλων από πλευράς κλίματος χώρων διοργάνωσης μιας Χειμερινής Ολυμπιάδας», υπογραμμίζει.

Από τις 21 περιοχές όπου έχουν διεξαχθεί Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, αρχής γενομένης το 1924 στο Σαμονί της Γαλλίας, η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μόνο 10 θα μπορούσαν να θεωρηθούν «κατάλληλες» έως το 2050 για την εκ νέου διοργάνωσή τους.

Πλέον, το Σαμονί θεωρείται «υψηλού κινδύνου», όπως κι άλλες τοποθεσίες στη Γαλλία, στην Αυστρία και στη Νορβηγία.

Άλλες πρώην διοργανώτριες πόλεις, όπως το Βανκούβερ, το Σότσι και η Κοιλάδα Σκουάου στις Ηνωμένες Πολιτείες χαρακτηρίζονται από τους ερευνητές περιβαλλοντικά «αναξιόπιστες τοποθεσίες».

Συρρίκνωση του χειμώνα

Έχοντας ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, στο πλαίσιο έρευνας που παρουσιάζει στο νέο βιβλίο του «Ο Τελευταίος Χειμώνας», ο συγγραφέας, ερευνητής και καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, Πόρτερ Φοξ περιγράφει μία εποχή που ολοένα και συρρικνώνεται, σχεδόν σε όλο τον πλανήτη.

Μόνο στις ΗΠΑ, γράφει, η διάρκεια της χειμερινής περιόδου πιθανότατα θα μειωθεί κατά 50% τα επόμενα 30 χρόνια.

Beijing claims to be the first all-manmade snow #WinterOlypmics. Vancouver trucked in snow in 2010. Sochi stockpiled 500,000 cubic meters of snow in 2014. PyeongChang used 98% artificial snow in 2018. #DontLookUp it’s not snowing anymore. @ProtectWinters https://t.co/1dLgDcVGqT

— Porter Fox (@PorterFox) January 24, 2022

Στο πλαίσιο της έρευνας, ο Φοξ έφτασε μέχρι και τις ιταλικές Άλπεις, ενόψει των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2026 που θα διεξαχθούν στο Μιλάνο και στην Κορτίνα.

«Ο παγετώνας Μαρμολάντα, η “βασίλισσα” των Δολομιτών στις νότιες Άλπεις, συρρικνώθηκε κατά ένα τρίτο και η επιφάνειά του μειώθηκε κατά ένα πέμπτο μέσα σε μόλις 11 χρόνια, μεταξύ 2004 και 2015», επισημαίνει. «Απλά χειροτερεύει».

Το επίφοβο μέλλον των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων δεν είναι, βέβαια, παρά μόνο μία παράμετρος των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.

«Έχει λιώσει τόσο πολύ χιόνι από τους πόλους του πλανήτη, που ο άξονας περιστροφής της Γης έχει μετατοπιστεί», υπενθυμίζει ο Αμερικανός συγγραφέας και ερευνητής.

Σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, εν τω μεταξύ, από το λιώσιμο των παγετώνων και του μόνιμου παγωμένου υπεδάφους (permafrost) απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα αέρια του θερμοκηπίου, επιτείνοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη και επιταχύνοντας τον ρυθμό ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

Με τη δε συρρίκνωση του χειμώνα και της μείωση της χιονόπτωσης εκτιμάται ότι ήδη λιγοστεύουν δραματικά τα αποθέματα πόσιμου νερού για τουλάχιστον 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο.

Μικρή αχτίδα ελπίδας για να «παγώσει» αυτή η πορεία προς την καταστροφή -όπως υπενθυμίζει ο Φοξ και προειδοποιεί σε όλους τους τόνους πια η διεθνής επιστημονική κοινότητα- είναι η τήρηση της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα. Έστω και στο παρά… ένα.