Ο ινφλουενσερατζής

Μία από τις λέξεις κρότου – λάμψης της δεκαετίας είναι η λέξη ινφλουένσερ (influencer), αν εξαιρέσουμε τη λέξη viral που σημαίνει μεταδοτικά δημοφιλής – τώρα, δημοφιλής σε ποιους; Αλλο θέμα. Πάντως viral. Και τι θα πει ινφλουένσερ; Επηρεαστής. Ο οποίος μάλιστα έχει και «ακολούθους» – διαβάζω ότι ο Μέσι έχει 300 εκατ. ακολούθους. Ο Ξέρξης δεν είχε τόσους ούτε κατ’ όναρ.

Κι άμα κάνεις και ένα like, τότε είσαι μέσα στην εποχή. Εχεις περάσει κι εσύ, όπως πολλοί, στον εκμανδρισμό των πιστών. (Στρούγκα). Πιστός ακόλουθος. Δορυφόρος. Τι λέει ο ινφλουένσερ; Τι λέει ο νέος πνευματικός μου που δεν έχει σχέση με το Αγιον Ορος και μπορεί να είναι και η Soula, η Voula, η Noula ή ο Ταγαροβλαχόπουλος; Ο,τι πει, αυτό ακολουθώ. Ο,τι διατάξει κι ό,τι σκεφτεί ο γκουρού – διότι και οι γκουρού τι είναι; Ινφλουένσερ. Χιλιάδες κορόιδα ταξίδευαν κάποτε από όλο τον κόσμο στην Ινδία, να ακούσουν ευλαβικά τις παπάτζες ενός γκουρού που καθόταν πάνω στα καρφιά, τους έπαιρνε τα λεφτά, χρησμοδοτούσε λέγοντας βουδιστικές αοριστολογίες περί ψυχής κι έφευγαν νιώθοντας σοφοί κι ευχαριστημένοι – μέχρι και ο Ρασούλης είχε τον δικό του.

Φλου ινφλουένσερ. Ο Μπάμπης ο Φλου. Ξυπνάω το πρωί και το πρώτο που σκέφτομαι ως ακόλουθος, ως πιστός πνευματικός κωλοπλύνης, είναι να μπω στο Διαδίκτυο και να δω τι γραμμή μού δίνει σήμερα ο ινφλουένσερ μου. Ποια είναι η άποψη; Και είναι πραγματικά απίστευτο το πόσα λεφούσια προθύμων υπάρχουν να μπούνε στο μαντρί μιας viral Kατινάμπλ οδηγήτριας ή ενός sui generis για να μας δώσει άποψη, να μας μεταλάβει από το δέντρο της Γνώσεως, να χαράξει ντιρεκτίβα κι εμείς να υπακούσουμε υποκλινώς ως ακόλουθοι που είμαστε σε φάλαγγα κατ’ άνδρα ή κατά γυναίκα. Πρέπει να επηρεαστούμε, να επηρεαστώ – αλλιώς δεν υπάρχει επηρεαστής. (Γραμμιτζής).

Θα πεις, αυτό το είδος, ο ινφλουένσερ, πριν βγει ακόμα η λέξη, προϋπήρχε ως ιδιότητα ή ως επάγγελμα και είχε τελειοποιηθεί – βλέπε ινστρούχτορες, γκεμπελίσκους, επίσημη προπαγάνδα, έμμεση προπαγάνδα, επηρεασμός διά του λάιφσταϊλ, διανοητική αποικιοκρατία, μουσική, ενδυματολογία, μόδα. Τα πάντα. Η επιρροή, ο επηρεαστής, υπήρχε ως δουλειά από την εποχή του αρχαιότερου επαγγέλματος – ίσως να είναι και παλιότερη, διότι το ψηστήρι πάντα προηγείται. Καθοδηγητές ήταν ανέκαθεν τα κόμματα, η όποια εξουσία, η όποια θρησκεία, οι τελετές, οι ιεραπόστολοι – κι όλοι οι προφήτες και οι απόστολοι που υπήρξαν επί της γης για να διαδώσουν τον λόγο του κάθε θεού (ινφλουένσερ).

Από την εποχή του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, απ’ την εποχή των σοφιστών, αυτή η δουλειά είναι συνήθης και πολύ σημαντική – γι’ αυτό και οι ευφυείς Ελληνες εφηύραν τη μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο που είναι η ρητορική. Ο προφορικός λόγος. Ο ρήτωρ επηρεάζει τα μυαλά στην εκκλησία του δήμου περί του αν θα κάνουν πόλεμο ή όχι, εκστρατεία, άμυνα με τη φάλαγγα ή με τα πλοία – η απόφαση του δήμου περί της μοίρας της πόλεως, δηλαδή, εξαρτάται από τα δικά του λόγια, από τη δική του ικανότητα πειθούς των ακροατών. Είναι ινφλουένσερ.

Κι άμα διαβάσεις στον Θουκυδίδη τις δημηγορίες των Πλαταιέων και των Θηβαίων, δεν μπορείς να βγάλεις άκρη για το ποιος απ’ τους δύο είχε δίκιο – τόσο πολύ είχαν εκπαιδευτεί οι ρήτορες και οι πολιτικοί στη διαχείριση του λόγου και της πειθούς. Οι λέξεις μεταστρέφουν ή καθοδηγούν τα πνεύματα, άρα καθορίζουν την απόφαση. Γνώριζαν έκτοτε πως οι λέξεις είναι ισχυρότερες από κάθε στράτευμα, όπως είπε αργότερα κι ο Μέγας Ναπολέων. Αλλά οι αρχαίοι μας δεν το είχαν καταλάβει απλώς, το είχαν αναγάγει σε υψηλή τέχνη, και κάποιοι, κατόπιν, και σε απάτη, με τους δημοκόπους και δημαγωγούς, όπως ο Κλέων και άλλα αστέρια του είδους. Μεγάλοι ινφλουένσερ κι εκείνοι και συνήθως καταστροφικοί. Γι’ αυτό και ο Σωκράτης πλάι στη ρητορική ικανότητα (eloquentia) έβαλε ως συνημμένο και την αρετή. Ηξερε ο παππούς πόσο λυτρωτική ή φονική ικανότητα είναι.

Κατά συνέπεια, για ποιους επηρεαστές μιλάμε τώρα; Ινφλουένσερ είναι ανέκαθεν κάθε ιερατείο, κάθε εκπρόσωπος, ο Τύπος, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, η μαμά και η θεία που μεγαλώνουν παιδιά, το σχολείο, οι δάσκαλοι, το πανεπιστήμιο, ακόμα και ο δρόμος. (Κοινωνική μόρφωση, που έλεγε κι ο Ξανθόπουλος). Ο παπάς που κάνει κήρυγμα, ο αριστεριτζής που όπου πάει κάνει προπαγάνδα, η διαφήμιση, οι πωλητές τάπερ, όλοι είναι ινφλουένσερ. Και τι άλλο είναι οι «οργανικοί διανοούμενοι» του Γκράμσι (σιγά την πρωτότυπη ιδέα), τι είναι τα τρέιλερ και τι τα σλόγκαν; Οι αφίσες; Και τι είναι αυτό που λέμε «γύφτικος πρόλογος»;

«Κάθε λόγος είναι αξίωση εξουσίας», δηλαδή κάθε άποψη είναι πρόταση μιας άλλης εξουσίας, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Ξανά το παραμύθι σου το ρίχνεις από σπόντα, που έγραψε ο Κηρομύτης στο τραγούδι του «Παμεινώντας». Λέγε λέγε το κοπέλι, κάνει τη γριά να θέλει. Και είναι αλήθεια. Με την επανάληψη μπορεί να γίνει πιστευτή και η πιο εξωφρενική άποψη, το πιο γιγαντιαίο fake news.

Οι Γάλλοι, σε κόντρα με τους Γερμανούς, αγωνίζονταν απ’ την εποχή του Βολταίρου να ανοίξουν πρώτοι Γαλλικό Ινστιτούτο στη Μόσχα. Κι όταν τα κατάφεραν πήγε ο ίδιος ο Ντε Γκολ να το εγκαινιάσει – τόσο μεγάλη σημασία έδιναν σε αυτό. Ο καθολικισμός αγωνίστηκε επί αιώνες να φτιάξει μια, έστω, δική του εκκλησία μέσα στον Αθω, αλλά δεν το κατόρθωσε ποτέ – οι καλόγεροι ξέρουν καλά τι σημαίνει ινφλουένσερ κι από πού ξεκινούν όλα.

Εν αρχή ην ο Λόγος. Επομένως, το παίγνιο είναι παλιό. Αρα, ποιος ινφλουενσερατζής; Η διαφορά είναι πως τώρα με τα κοινωνικά δίκτυα «όλοι οι Αιθίοπες εκγυμνάζονται». Λίγο ως πολύ, πια, όλοι είμαστε μέσα στη Μεγάλη Χαώδη Ζύμωση. (Μικροί – μεγάλοι στο καφενείο).