Project Syndicate

Το 2022 θα είναι ένα κρίσιμο έτος για την ιστορία του κόσμου. Σε λίγες μέρες, η Κίνα – το πιο ισχυρό αυταρχικό κράτος του κόσμου – θα ξεκινήσει την φιλοξενία των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων και, όπως η Γερμανία το 1936, θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει το θεαματικό γεγονός για να καταγράψει μια νίκη προπαγάνδας για το δικό της σύστημα, το οποίο βασίζεται στον αυστηρό έλεγχο.

Βρισκόμαστε, ή είμαστε κοντά, σε σημαντικές αποφάσεις που θα καθορίσουν την κατεύθυνση προς την οποία θα βαδίσει η υφήλιος. Μια νέα γερμανική κυβέρνηση σχηματίστηκε στα τέλη του περασμένου έτους και οι γαλλικές προεδρικές εκλογές έχουν προγραμματιστεί για τον Απρίλιο. Τον ίδιο μήνα, οι ψηφοφόροι της Ουγγαρίας μπορεί – ενάντια σε ισχυρές πιθανότητες – να αποβάλουν τον αυταρχικό ηγέτη τους από την εξουσία. Μαζί με την απόφαση του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για το αν θα εισβάλει στην Ουκρανία, αυτές οι εξελίξεις θα συμβάλουν στον καθορισμό της μοίρας της Ευρώπης.

Επιπλέον, τον Οκτώβριο, το 20ό Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας θα αποφασίσει εάν θα δώσει στον Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ μια τρίτη θητεία στη θέση τους Γενικού Γραμματέα. Στη συνέχεια, στις Ηνωμένες Πολιτείες θα διεξαχθούν κρίσιμες ενδιάμεσες εκλογές τον Νοέμβριο.

Η κλιματική αλλαγή θα παραμείνει μια ύψιστη πολιτική πρόκληση για τον κόσμο, αλλά το κυρίαρχο γεωπολιτικό χαρακτηριστικό του σημερινού κόσμου είναι η κλιμακούμενη σύγκρουση μεταξύ συστημάτων διακυβέρνησης που είναι εκ διαμέτρου αντίθετα μεταξύ τους. Επιτρέψτε μου να ορίσω τη διαφορά όσο πιο απλά μπορώ.

Σε μια ανοιχτή κοινωνία, ο ρόλος του κράτους είναι να προστατεύει την ελευθερία του ατόμου. Σε μια κλειστή κοινωνία, ο ρόλος του ατόμου είναι να υπηρετεί τους κυβερνώντες το κράτος. Ως ιδρυτής των Open Society Foundations, προφανώς είμαι στο πλευρό των ανοιχτών κοινωνιών. Όμως, σε έναν κόσμο που βρίσκεται στα όρια της στρατιωτικής επιθετικότητας, τόσο στην Ουκρανία όσο και στην Ταϊβάν, η νίκη των ανοιχτών κοινωνιών δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη. Έτσι, το πιο επείγον ερώτημα τώρα είναι: Ποιο σύστημα θα επικρατήσει;

Άνοιγμα ή Κλείσιμο

Κάθε σύστημα έχει δυνατά και αδύνατα σημεία. Οι ανοιχτές κοινωνίες απελευθερώνουν τις δημιουργικές και καινοτόμες ενέργειες των ανθρώπων, ενώ οι κλειστές κοινωνίες συγκεντρώνουν την εξουσία στα χέρια ενός μονοκομματικού κράτους. Αυτά είναι τα δυνατά σημεία. Οι αδυναμίες αφορούν περισσότερο τις τοπικές και περιφερειακές συνθήκες. Για παράδειγμα, η σχέση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της εξακολουθεί να εξελίσσεται. Η ΕΕ πρέπει να προστατεύσει τη Λιθουανία που είναι μέλος της, η οποία αναγνώρισε την Ταϊβάν, παρά τον ανεπίσημο αποκλεισμό από την Κίνα, αλλά θα το κάνει;

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έχει γενικά υιοθετήσει τις σωστές πολιτικές. Είπε στον Πούτιν ότι η Ρωσία θα πληρώσει βαρύ τίμημα εάν εισβάλει στην Ουκρανία, αλλά οι ΗΠΑ δεν θα πάνε σε πόλεμο για να υπερασπιστούν την Ουκρανία. Εάν ο Πούτιν επιτεθεί, η βαρύτερη ποινή που θα αντιμετωπίσει θα είναι μια διευρυμένη διατλαντική συνεργασία. Η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν θα προσφέρει μονομερείς παραχωρήσεις, αλλά επιδιώκει μια ειρηνική λύση. Η επιλογή τώρα εναπόκειται στον Πούτιν.

Ταυτόχρονα, ο Μπάιντεν κατέστησε σαφές στον Σι ότι εάν χρησιμοποιήσει βία κατά της Ταϊβάν, η Κίνα θα πρέπει να αντιμετωπίσει όχι μόνο τις ΗΠΑ αλλά και μια μεγαλύτερη συμμαχία, που αποτελείται από την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο (που πέρυσι σχημάτισαν την ομάδα AUKUS με τις ΗΠΑ) και την Ιαπωνία και την Ινδία (που μαζί με την Αυστραλία και τις ΗΠΑ αποτελούν την αποκαλούμενη συμμαχία Quad), με μια σειρά από άλλους πιθανούς συμμάχους που δεν έχουν ακόμη δεσμευτεί πλήρως σε κοινή δράση, όπως η Νότια Κορέα και οι Φιλιππίνες. Η Ιαπωνία είναι η μόνη χώρα που έχει δεσμευτεί πλήρως να υπερασπιστεί την Ταίβάν.

Ο Σι, ωστόσο, έχει δηλώσει ότι είναι αποφασισμένος να διεκδικήσει την κυριαρχία της Κίνας στην Ταϊβάν, με τη βία εάν χρειαστεί. Αφιερώνει τεράστιους πόρους για εξοπλισμούς. Πρόσφατα, η Κίνα εξέπληξε τον κόσμο επιδεικνύοντας έναν υπέρ-υπερηχητικό ελεγχόμενο πύραυλο ικανό να φέρει πυρηνική κεφαλή.

Οι ΗΠΑ δεν έχουν τίποτα συγκρίσιμο και δεν σκοπεύουν να μπουν σε αυτό τον ανταγωνισμό. Νομίζω ότι αυτή είναι η σωστή πολιτική, γιατί το υπέρ-υπερηχητικό επίτευγμα της Κίνας δεν αλλάζει τη δυναμική της αμοιβαίας εξασφαλισμένης καταστροφής που θα εμποδίσει τους εχθρούς από το να επιτεθούν ο ένας στον άλλο. Ο πύραυλος είναι απλώς μια νίκη προπαγάνδας. Ωστόσο, ο πόλεμος μεταξύ των ΗΠΑ και των εχθρών τους έχει γίνει πιο πιθανός, και οι σκέψεις γύρω από αυτό το θέμα δεν είναι καθόλου ευχάριστες.

Η ιστορία μέχρι τώρα με λίγα λόγια

Πρόσφατα, αναρωτήθηκα πώς προέκυψε η σημερινή κατάσταση; Όταν ξεκίνησα αυτό που αποκαλώ την πολιτική μου φιλανθρωπία τη δεκαετία του 1980, η αμερικανική υπεροχή δεν ετίθετο υπό αμφισβήτηση. Γιατί λοιπόν, δεν ισχύει αυτό πλέον;

Μέρος της απάντησης βρίσκεται στην τεχνολογική πρόοδο, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη, η οποία βρισκόταν στα σπάργανά της τη δεκαετία του 1980. Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και η άνοδος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των τεχνολογικών πλατφορμών εξελίχθηκαν ταυτόχρονα. Αυτό έχει δημιουργήσει πολύ κερδοφόρες εταιρείες που έχουν γίνει, σε τέτοιο βαθμό ισχυρές που κανείς δεν μπορεί να τις ανταγωνιστεί, αν και μπορούν να ανταγωνιστούν η μία την άλλη. Αυτές οι εταιρείες έχουν φτάσει να κυριαρχούν στην παγκόσμια οικονομία. Είναι πολυεθνικές και η εμβέλειά τους εκτείνεται σε κάθε γωνιά του κόσμου. Μπορούμε όλοι να τις κατονομάσουμε: Facebook, Google, Apple, Microsoft και Amazon. Υπάρχουν παρόμοιοι όμιλοι ετερογενών δραστηριοτήτων στην Κίνα, αλλά τα ονόματά τους είναι λιγότερο γνωστά στη Δύση.

Αυτή η εξέλιξη είχε εκτεταμένες πολιτικές συνέπειες. Έχει οξύνει τη σύγκρουση μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ και της έχει δώσει μια εντελώς νέα διάσταση.

Η Κίνα έχει δώσει στις τεχνολογικές πλατφόρμες της την αίγλη εθνικών πρωταθλητών. Οι ΗΠΑ διστάζουν περισσότερο να κάνουν κάτι παρόμοιο, γιατί ανησυχούν για την επίδρασή τους στην ελευθερία του ατόμου. Αυτές οι διαφορετικές στάσεις ρίχνουν νέο φως στη σύγκρουση μεταξύ των δύο συστημάτων διακυβέρνησης που αντιπροσωπεύουν οι ΗΠΑ και η Κίνα.

Θεωρητικά, η τεχνητή νοημοσύνη είναι ηθικά ουδέτερη. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καλό ή κακό. Αλλά ουσιαστικά, η επίδρασή της είναι ασύμμετρη.

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ιδιαίτερα καλή στην παραγωγή μέσων που βοηθούν τα κατασταλτικά καθεστώτα και θέτουν σε κίνδυνο τις ανοιχτές κοινωνίες. Είναι ενδιαφέρον ότι ο κορωναϊός ενίσχυσε το πλεονέκτημα που απολαμβάνουν τα κατασταλτικά καθεστώτα νομιμοποιώντας τη χρήση προσωπικών δεδομένων για σκοπούς δημόσιου ελέγχου.

Με αυτά τα πλεονεκτήματα, θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι ο Σι, ο οποίος συλλέγει προσωπικά δεδομένα για την παρακολούθηση των πολιτών του, πιο επιθετικά από οποιονδήποτε άλλο ηγέτη στην ιστορία, είναι βέβαιο ότι θα πετύχει. Σίγουρα ο Σι το πιστεύει, αλλά και πολλοί άλλοι τον πιστεύουν. Εγώ δεν το πιστεύω. Η εξήγηση του γιατί θα απαιτήσει μια συνοπτική αφήγηση της ιστορίας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.

Το πρώτο άτομο που κυριάρχησε στο ΚΚΚ, ο Μάο Τσε Τουνγκ, εξαπέλυσε το “Μεγάλο Άλμα Εμπρός”, το οποίο προκάλεσε το θάνατο δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Ακολούθησε η Πολιτιστική Επανάσταση, η οποία κατέστρεψε τις κινεζικές παραδόσεις και θεσμούς, βασανίζοντας και σκοτώνοντας την πολιτιστική και οικονομική ελίτ.

Όταν ο θάνατος του Μάο έδωσε τέλος σε αυτή την αναταραχή, ένας νέος ηγέτης εμφανίστηκε. Ο Ντενγκ Χσιαοπίνγκ αναγνώρισε ότι η Κίνα υστερούσε σε θλιβερό βαθμό από τον καπιταλιστικό κόσμο. Αγκαλιάζοντας το απόφευγμα: «Κρύψε την ισχύ σου και άφησε τον χρόνο να δουλέψει υπέρ σου», ο Ντενγκ κάλεσε ξένους να επενδύσουν στην Κίνα και αυτό οδήγησε σε τέσσερις δεκαετίες θαυμαστής ανάπτυξης που συνεχίστηκε ακόμη και μετά την άνοδο του Σι στην εξουσία το 2013.

Από τότε, ο Σι έκανε ό,τι μπορούσε για να διαλύσει τα επιτεύγματα του Ντένγκ. Οδήγησε τις ιδιωτικές εταιρείες που ιδρύθηκαν από τον Ντενγκ στον έλεγχο του ΚΚΚ και υπονόμευσε τον δυναμισμό που τις χαρακτήριζε. Αντί να αφήσει την ιδιωτική επιχειρηματικότητα να ανθίσει, ο Σι εισήγαγε το δικό του «Κινεζικό Όραμα», το οποίο μπορεί να συνοψιστεί σε δύο λέξεις: απόλυτο έλεγχο. Αυτό είχε καταστροφικές συνέπειες.

Σε αντίθεση με τον Ντενγκ, ο Σι πιστεύει αληθινά στον κομμουνισμό. Ο Μάο και ο Βλαντιμίρ Λένιν είναι τα είδωλά του. Στον εορτασμό της εκατονταετηρίδας του ΚΚΚ ήταν ντυμένος α λα Μάο ενώ το υπόλοιπο κοινό φορούσε [σ.σ. δυτικού τύπου] επαγγελματικά κοστούμια.

Σύμφωνα με τους κανόνες διαδοχής που καθόρισε ο Ντενγκ, η θητεία του Σι στην εξουσία θα πρέπει να λήξει φέτος. Όμως ο Σι, εμπνευσμένος από τον Λένιν, έχει αποκτήσει στιβαρό έλεγχο του στρατού και των θεσμών καταστολής και επιτήρησης. Έχει “χορογραφήσει” προσεκτικά τη διαδικασία που θα τον ανεβάσει στο επίπεδο του Μάο και του Ντενγκ και θα τον κάνει κυρίαρχο, εφ΄ όρου ζωής. Για να το πετύχει αυτό, ο Σι έπρεπε να ερμηνεύσει εκ νέου την ιστορία του Κομμουνιστικού Κόμματος για να δείξει ότι λογικά οδηγεί στον διορισμό του ως κορυφαίου ηγέτη για τουλάχιστον μια ακόμη πενταετή θητεία.

Όμως, ο Σι έχει πολλούς εχθρούς. Αν και κανείς δεν μπορεί να του αντιταχθεί δημόσια γιατί ελέγχει όλους τους μοχλούς εξουσίας, ένας αγώνας μέσα στο ΚΚΚ ετοιμάζεται και είναι τόσο οξύς που έχει βρει έκφραση σε διάφορα κομματικά έντυπα. Ο Σι δέχεται επίθεση από εκείνους που εμπνέονται από τον Ντενγκ και θέλουν να δουν μεγαλύτερο ρόλο να δίνεται στις ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Σκληρόν σοι προς κέντρα λακτίζειν

Ο ίδιος ο Σι πιστεύει ότι εισάγει ένα σύστημα διακυβέρνησης που είναι εγγενώς ανώτερο από τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Αλλά κυβερνά με εκφοβισμό. Κανείς δεν τολμά να του πει αυτό που δεν θέλει να ακούσει. Ως αποτέλεσμα, είναι δύσκολο να αμφισβητήσει κανείς τις απόψεις του, παρόλο που το χάσμα μεταξύ των πεποιθήσεών του και της πραγματικότητας μεγαλώνει ολοένα και περισσότερο.

Το χάσμα είναι εμφανές στην οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η Κίνα. Από τότε που ο Σι ανέλαβε την εξουσία, η αγορά ακινήτων υπήρξε η κύρια κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης. Αλλά το μοντέλο στο οποίο βασίζεται η άνθηση των ακινήτων είναι μη βιώσιμο, επειδή είναι χτισμένο εξ ολοκλήρου με πιστώσεις. Οι τοπικές κυβερνήσεις αντλούν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων τους από την πώληση γης σε διαρκώς αυξανόμενες τιμές, και οι πολίτες που αγοράζουν διαμερίσματα πρέπει να αρχίσουν να πληρώνουν γι’ αυτά ακόμη και πριν αυτά χτιστούν.

Τελικά, χρειάστηκε οι τιμές να αυξηθούν πέρα ​​από το επίπεδο που μπορούσε να αντέξει οικονομικά ο απλός πολίτης. Αυτό συνέβη στα μέσα του 2021. Μέχρι τότε, η έκρηξη είχε αυξηθεί σε νοσηρό επίπεδο, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 30% της οικονομίας και καταβροχθίζοντας ένα ολοένα αυξανόμενο όγκο πιστώσεων.

Μετά από σταδιακή επιτάχυνση, η φούσκα ακινήτων κατέληξε σε έκρηξη. Με τις τιμές της γης για κατοικίες τον Ιούνιο του 2021 πάνω από 30% υψηλότερες από ό,τι ήταν το προηγούμενο έτος, οι αρχές προσπάθησαν να επιβραδύνουν τον ρυθμό ανατίμησης και διέταξαν τις τράπεζες να μην αυξήσουν τον δανεισμό για ακίνητα πρώτης κατοικίας

Η οδηγία αυτή είχε το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που είχε προβλεφθεί. Η πιστοληπτική ικανότητα κατέστησε δύσκολη την εκπλήρωση των υποχρεώσεών για τον μεγαλύτερο και πιο αξιόπιστο διαχειριστή ακινήτων, την Evergrande. Οι υπεργολάβοι που δεν πληρώνονταν σταμάτησαν να εργάζονται και οι άνθρωποι που είχαν αγοράσει διαμερίσματα άρχισαν να ανησυχούν ότι μπορεί να μην παραλάβουν ποτέ τα σπίτια για τα οποία πλήρωναν.

Όταν ξεκίνησε η κύρια περίοδος πωλήσεων τον Σεπτέμβριο, οι πωλητές ήταν πολύ περισσότεροι από τους αγοραστές. Για κάποιο χρονικό διάστημα δεν γίνονταν σχεδόν καθόλου συναλλαγές στις αναγραφόμενες τιμές και οι τιμές τόσο για τα οικόπεδα όσο και για τα διαμερίσματα έχουν αρχίσει να πέφτουν. Αυτό θα στρέψει πολλούς από αυτούς που επένδυσαν το μεγαλύτερο μέρος των αποταμιεύσεών τους σε ακίνητα εναντίον του Σι.

Η Evergrande έχει τεθεί υπό διαχείριση και άλλοι διαχειριστές ακινήτων αντιμετωπίζουν παρόμοια κατάσταση. Οι πιστωτές της εταιρείας άρχισαν σύντομα να ερίζουν για να βελτιώσουν τη θέση τους στη λήψη μεριδίων αππό την πτωχευτική διαδικασία. Τα δικαστήρια ανέλαβαν την ευθύνη και η πρώτη τους κίνηση ήταν να προστατεύσουν τους υπεργολάβους, οι οποίοι απασχολούν περίπου 70 εκατομμύρια εργάτες μετανάστες.

Μένει να δούμε πώς θα χειριστούν οι αρχές την κρίση. Ίσως να ανέβαλαν την αντιμετώπισή της για πάρα πολύ καιρό, γιατί τώρα πλέον η εμπιστοσύνη του κόσμου έχει κλονιστεί. Ο Σι έχει πολλά διαθέσιμα εργαλεία για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη – το ερώτημα είναι αν θα τα χρησιμοποιήσει σωστά. Κατά τη γνώμη μου, το δεύτερο τρίμηνο του 2022 θα δείξει αν πέτυχε.

Η τρέχουσα κατάσταση δεν φαίνεται ελπιδοφόρα. Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, η Κίνα αντιμετωπίζει επίσης ένα σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα. Το ποσοστό γεννήσεων είναι πολύ χαμηλότερο από ό,τι δείχνουν τα δημοσιευμένα στοιχεία. Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι ο πραγματικός πληθυσμός είναι περίπου 130 εκατομμύρια χαμηλότερος από τον επίσημο αριθμό των 1,4 δισεκατομμυρίων. Αυτό δεν είναι ευρέως γνωστό, αλλά θα προκαλέσει ελλείψεις εργατικού δυναμικού, θα επιβραδύνει την οικονομία, θα επιδεινώσει την κρίση των ακινήτων και θα αυξήσει τη δημοσιονομική πίεση.

Η εκδίκηση του ιού

Η Κίνα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και με τον COVID-19. Τα κινεζικά εμβόλια σχεδιάστηκαν για να αντιμετωπίσουν την αρχική παραλλαγή του κορωνοϊού στη Γουχάν, αλλά ο κόσμος παλεύει με άλλες παραλλαγές, ειδικά με την Δέλτα και τώρα με την Όμικρον. Ο Σι δεν θα μπορούσε να το παραδεχτεί αυτό ενόσω περιμένει να αναλάβει μια τρίτη θητεία. Το κρύβει από τον κινεζικό λαό σαν ένοχο μυστικό.

Το μόνο που μπορεί να κάνει τώρα ο Σι είναι να επιβάλει μια πολιτική «μηδενικού COVID», η οποία συνεπάγεται αυστηρά lockdown με το παραμικρό σημάδι επιδημίας. Αλλά αυτό έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα και επιφέρει σοβαρές δυσκολίες στους ανθρώπους που ακαριαία τίθενται σε καραντίνα όπου κι αν βρίσκονται. Οι αρχές δεν θα μπορούν να αποσιωπούν τα παράπονά τους για πολύ.

Σε τελική ανάλυση, αυτές οι καταγγελίες είναι βέβαιο ότι θα πολλαπλασιαστούν. Η Όμικρον εισήλθε στην Κίνα κυρίως μέσω του λιμανιού της Tianjin, η οποία απέχει 30 λεπτά με το τρένο υψηλής ταχύτητας από το Πεκίνο. Μέχρι τώρα, έχει εξαπλωθεί σε όλο και περισσότερες πόλεις σε όλη την Κίνα. Είναι πλέον εκτός ελέγχου.

Αυτή η εξέλιξη απειλεί να σημάνει την πτώση του Σι. Η Όμικρον είναι πολύ πιο μολυσματική από οποιαδήποτε προηγούμενη παραλλαγή, αν και είναι πολύ λιγότερο επιβλαβής για όσους έχουν εμβολιαστεί σωστά. Όμως, επειδή οι Κινέζοι έχουν εμβολιαστεί μόνο κατά της παραλλαγής της Γουχάν, το μυστικό του Σι είναι βέβαιο ότι θα αποκαλυφθεί, πιθανότατα κατά τη διάρκεια των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων ή αμέσως μετά.

Οι Χειμερινοί Αγώνες είναι φυσικά το εμβληματικό, για το κύρος του Σι, έργο, επομένως η κυβέρνηση καταβάλλει απίστευτες προσπάθειες ώστε η διοργάνωση να είναι επιτυχημένη. Ενώ οι αθλητές θα απομονωθούν από τον τοπικό πληθυσμό, η συνέχιση της προσπάθειας μετά το τέλος των Αγώνων δεν έχει νόημα. Τα lockdown σε όλη την πόλη είναι απίθανο να λειτουργήσουν ενάντια σε μια παραλλαγή τόσο μολυσματική όσο η Όμικρον. Αυτό είναι εμφανές στο Χονγκ Κονγκ, όπου η εξάπλωση φαίνεται όλο και πιο σοβαρή. Ωστόσο, το κόστος του μηδενικού COVID-19 αυξάνεται καθημερινά καθώς η πόλη είναι αποκομμένη από τον υπόλοιπο κόσμο, ακόμη και από την Κίνα.

Το Χονγκ Κονγκ υπογραμμίζει την ευρύτερη πρόκληση που αντιπροσωπεύει η Όμικρον για τον Σι. Προσπάθησε να επιβάλει τον απόλυτο έλεγχο αλλά απέτυχε. Καθώς η Όμικρον εξαπλώνεται, η αντιπολίτευση εντός του ΚΚΚ θα δυναμώνει. Η προσεκτικά σκηνοθετημένη ανύψωση του Σι στο επίπεδο του Μάο και του Ντενγκ μπορεί να μην συμβεί ποτέ.

Ας ελπίσουμε ότι ο Σι μπορεί να αντικατασταθεί από κάποιον λιγότερο καταπιεστικό στο εσωτερικό και πιο φιλειρηνικό στο εξωτερικό. Αυτό θα αφαιρούσε τη μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ανοιχτές κοινωνίες. Το καθήκον τους είναι να κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να ενθαρρύνουν την Κίνα να κινηθεί προς την επιθυμητή κατεύθυνση.

Ο George Soros είναι ιδρυτής και πρόεδρος των Open Society Foundations, και συγγραφέας, πιο πρόσφατα, του In Defense of Open Society (Public Affairs, 2019).

Headlines