Θα είναι η τελευταία πανδημική άνοιξη;

Επειτα από δύο χρόνια πανδημίας, οι επιστήμονες είναι αντιμέτωποι με μια σειρά κρίσιμων ερωτημάτων, όπως «θα είναι αυτή η τελευταία πανδημική άνοιξη» ή «θα ακολουθήσουν και άλλοι δύσκολοι χειμώνες». Και παρά την ανάγκη των πολιτών ανά τον κόσμο να λάβουν μία διαβεβαίωση πως εφεξής η κατάσταση θα βελτιώνεται, ο SARS-CοV-2 επιμένει να θολώνει τις προβλέψεις και συνεπακόλουθα εκείνα που έρχονται.

Αλλωστε, η Ομικρον 2 αποτελεί το πλέον πρόσφατο παράδειγμα που αποδεικνύει ότι ο πανδημικός ιός ενδεχομένως να μας επιφυλάσσει και άλλες εκπλήξεις. Αναλυτικότερα, η νέα υποπαραλλαγή που φαίνεται να κερδίζει έδαφος στη Γηραιά Ηπειρο ευθύνεται, όπως όλα δείχνουν, για την επιμήκυνση του πέμπτου κύματος παρά τις αρχικές εκτιμήσεις που το ήθελαν ως το πιο σύντομο συγκριτικά με τα προηγούμενα.

Η χώρα μας, πάλι, δεν φαίνεται να αποτελεί εξαίρεση, όπως μαρτυρά η νέα αύξηση του ιικού φορτίου στα αστικά λύματα, με τον ΕΟΔΥ να αναφέρει στη χθεσινή έκθεσή του πως καθαρά αυξητικές τάσεις παρατηρήθηκαν σεΙωάννινα (+30%) και Ηράκλειο(+61%), ενώ οριακή ήταν η αύξηση που παρατηρήθηκε στην ΠεριφέρειαΑττικής(+22%). Κατά το ίδιο διάστημα, δύο νέα κρούσματα της υποπαραλλαγής ΒΑ.2 εντοπίστηκαν στην Κρήτη, την ώρα που εκκρεμούν τα αποτελέσματα και για αρκετά κρούσματα που έχουν εντοπιστεί στην πρωτεύουσα και βρίσκονται ήδη στο… μικροσκόπιο.

Εντούτοις, το θετικό είναι, όπως εξήγησε κατά την τακτική ενημέρωση η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου, πως η αναδυόμενη μετάλλαξη Ομικρον 2 είναι πιο μεταδοτική από την Ομικρον 1 και συνεπακόλουθα μπορεί να επικρατήσει αλλά δεν αυξάνει τις νοσηλείες και τους θανάτους. Το αμέσως επόμενο ζητούμενο, όμως, είναι τι σημαίνει η παρατήρηση αυτή.

Είναι πιθανόν ο ιός να αποδυναμώνεται σταδιακά, οδεύοντας προς το τέλος της πανδημίας; Οπως εξηγεί η καθηγήτρια Βιολογίας – Νανοϊατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρία Γαζούλη μιλώντας στα «ΝΕΑ», είναι νωρίς για τέτοιους είδους εκτιμήσεις. Και διευκρινίζει πως το εμβόλιο είναι «μια απολύτως σημαντική εξέλιξη», αλλά είναι απίθανο να σταματήσει εντελώς την εξάπλωση του ιού.

«Επομένως πρέπει να σκεφτούμε πως μπορούμε να ζήσουμε με τον SARS-CoV-2. Αυτό δεν είναι τόσο ζοφερό όσο μπορεί να ακούγεται. Ακόμη και χωρίς ανοσία της αγέλης, η ικανότητα εμβολιασμού των ευάλωτων ατόμων μειώνει της νοσηλείες και τους θανάτους. Ο ιός μπορεί να μην εξαφανιστεί σύντομα αλλά οι επιπτώσεις του θα εξασθενήσουν εάν εμβολιαστούμε».

Νέες παραλλαγές

Αντίστοιχα σε ανάλυσή του, στην έγκριτή ιατρική επιθεώρηση «Lancet», ο dr. Christopher Murray, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης για Θέματα Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, θεωρεί βέβαιο ότι θα εμφανιστούν νέες παραλλαγές του SARS-CoV-2 «και μερικές μπορεί να είναι πιο σοβαρές από το στέλεχος Ομικρον. Η ανοσία, είτε προέρχεται από μόλυνση είτε από εμβολιασμό, θα εξασθενήσει με την πάροδο του χρόνου, δημιουργώντας ευκαιρίες για εμμένουσα μετάδοση του SARS-CoV-2».

Παρ’ όλα αυτά, η ανοσία που αποκτά μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, είτε μέσω της φυσικής νόσησης είτε μέσω του εμβολιασμού, δημιουργούν σημαντικό ανάχωμα για τα συστήματα Υγείας. «Η εποχή των έκτακτων μέτρων και των περιορισμών για τον έλεγχο της μετάδοσης του SARS-CoV-2 θα τελειώσει. Μετά το κύμα του στελέχους Ομικρον, η Covid-19 θα επιστρέψει αλλά όχι και η πανδημία», καταλήγει ο αμερικανός ειδικός.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ουδείς προς το παρόν είναι σε θέση να τοποθετηθεί με βεβαιότητα για το εάν η λοίμωξη που προκαλεί ο πανδημικός ιός θα μοιάζει τον επόμενο χειμώνα – όπως γλαφυρά περιγράφει η Μαρία Γαζούλη – «με απλό κρυολόγημα ή θα είναι κάτι πιο σοβαρό». Ωστόσο, η λύση για εκείνα που θα φέρει το μέλλον δεν φαίνεται να κρύβεται στην τέταρτη δόση – τουλάχιστον με τα υπάρχοντα εμβόλια.

«Οσο τα παγκόσμια ποσοστά εμβολιασμού παραμένουν χαμηλά δεν επιτρέπεται εφησυχασμός για την απομάκρυνση της επιδημίας», τόνισε η Μαρία Θεοδωρίδου, συμπληρώνοντας ότι οι επιστήμονες διεθνώς είναι σκεπτικοί για το ενδεχόμενο μίας ακόμη ενισχυτικής δόσης. Συνεπώς, το μεγάλο στοίχημα, όπως η ειδικός τόνισε, είναι η παρασκευή εμβολίων που θα σταματούν τη μετάδοση του ιού και θα έχουν ευρεία και μακρά προστασία.