Το 70% των νοσηλευόμενων με κοροναϊό παίρνει αντιβίωση

Δραστική αύξηση των νοσοκομειακών λοιμώξεων μέχρι και 47% έχει παρατηρηθεί μέχρι στιγμής εξαιτίας της πανδημίας και της παρατεταμένης νοσηλείας των ασθενών με COVID στα νοσοκομεία της χώρας, η οποία διατηρεί πάντα την δυσάρεστη πρωτιά της υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών και της ανθεκτικότητας των μικροβίων σε αυτά, σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Αιτίες του προβλήματος είναι τόσο το γεγονός ότι το 70% των νοσηλευόμενων ασθενών με κοροναϊό παίρνουν κάποια αντιμικροβιακή θεραπεία, όσο και ότι η πίεση στο σύστημα υγείας, δεν επιτρέπει στους υγειονομικούς να τηρούν απαρέγκλιτα τις προφυλάξεις ατομικής προστασίας. Και το πρόβλημα επιτείνεται από την μεγάλη πληρότητα και την παρατεταμένη παραμονή των ασθενών στο νοσοκομείο, ιδίως στις ΜΕΘ, πολύ περισσότερο δε, όταν χρειάζονται και μηχανική υποστήριξη της αναπνοής.

Κάθε μέρα, 98.000 νοσηλευόμενοι στην Ευρώπη αναπτύσσουν τουλάχιστον μία νοσοκομειακή λοίμωξη, με το σύνολο των ασθενών να φτάνουν τα 4 εκατομμύρια

Στις ΗΠΑ, 1 στους 31 ασθενείς προσβάλλεται από μια νοσοκομειακή λοίμωξη καθημερινά, προκαλώντας ένα τεράστιο άμεσο οικονομικό κόστος που εκτιμάται στα 28,4 δις. δολ. ετησίως, ενώ υπάρχει πρόσθετη επιβάρυνση και από το έμμεσο κόστος, που υπολογίζεται στα 12,4 δισ. δολ.  από τους πρώιμους θανάτους και την απώλεια παραγωγικότητας.

Τα παραπάνω δεδομένα παρέθεσαν η νοσηλεύτρια επιτήρησης νοσοκομειακών λοιμώξεων Αλκμήνη Καφάζη και η Αγγελική Καραΐσκου Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιμώξεων, σε ομιλίες τους στο 6^ο ετήσιο συνέδριο της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου με θέμα «Καρκίνος: Στο κατώφλι μιας νέας εποχής», που ξεκίνησε χθες και ολοκληρώνεται το Σάββατο 5 Φεβρουαρίου.

Η κ. Καραΐσκου, επεσήμανε πως η συχνότητα των νοσοκομειακών λοιμώξεων φτάνει το 9,1%, πλήττοντας τουλάχιστον 121.000 ασθενείς κατ΄ έτος. Στις πρώτες 90 ημέρες μετά τη λοίμωξη, ο κίνδυνος θνησιμότητας αυξάνεται κατά 80% και η νοσηλεία αυξάνεται κατά 4,3 ημέρες, ενώ ο ίδιος κίνδυνος ανεβαίνει ακόμη περισσότερο αν η λοίμωξη οφείλεται σε αρνητικά παθογόνα μικρόβια, ανθεκτικά στην καρβαπανέμη, στο 90-110%, ενώ τότε η νοσηλεία αυξάνεται κατά 20 ημέρες επιπλέον.

Στην περίπτωση των ασθενών με καρκίνο, καθώς πρόκειται για ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, απαιτούνται ειδικά μοντέλα φροντίδας, καθώς έχουν αυξημένους παράγοντες κινδύνου, όπως οι πολλαπλές και παρατεταμένες νοσηλείες, οι αλλαγές που προκαλούνται στο μικροβίωμα από την χημειοθεραπεία, αλλά και τα υψηλότερα ποσοστά αποικισμού από ανθεκτικά μικρόβια που αυξάνουν τον κίνδυνο βακτηριαιμίας.

Δείκτες ποιότητας

Στην ανάγκη διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχονται από το σύστημα υγείας, αναφέρθηκε η πρόεδρος του νεοσύστατου Οργανισμού Διασφάλισης Ποιότητας Υγείας (ΟΔΙΠΥ), καθηγήτρια Δάφνη Καϊτελίδου, επισημαίνοντας ότι ο Οργανισμός επεξεργάζεται σειρά δεικτών ποιότητας προκειμένου να εφαρμοστούν στο σύστημα υγείας για τον έλεγχο της ποιότητας, ενώ παράλληλα προχωρεί και στην εκπαίδευση υγειονομικών για τους δείκτες αυτούς.

Οι δείκτες αυτοί θα διασφαλίσουν ότι οι υπηρεσίες υγείας που παρέχονται στον πολίτη είναι ασφαλείς, αποτελεσματικές και υψηλής ποιότητας. Ταυτόχρονα οι υπηρεσίες θα αξιολογούνται για τη διαρκή βελτίωσή τους με στόχο να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ασθενών.

Προαναγγέλλοντας την έναρξη άμεσα μεγάλης πιλοτικής μελέτης με τις εμπειρίες χρηστών υπηρεσιών υγείας, η κ. Καϊτελίδου σημείωσε πως η κυβέρνηση οφείλει να ξέρει πώς παρέχονται οι υπηρεσίες και πού υπάρχουν προβλήματα, ενώ ταυτόχρονα είναι δικαίωμα των πολιτών να γνωρίζουν ποια είναι η ποιότητα των υπηρεσιών που δέχονται. Το πρώτο σετ δεικτών θα δώσει μια καλή εικόνα του συστήματος και θα αναδείξει τις ανάγκες που υπάρχουν, στοχευμένα, ώστε να «χτιστούν» οι απαραίτητες υπηρεσίες υγείας.

Αναφερόμενη ειδικά στον καρκίνο, η πρόεδρος του ΟΔΙΠΥ σημείωσε πως σήμερα υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης προς το σύστημα υγείας, κάτι το οποίο χαρακτήρισε λογικό, δεδομένου ότι πάνω από τους μισούς ασθενείς με καρκίνο έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας για παροχή θεραπείας, μετά τις 21 ημέρες από τη διάγνωση, χρόνος που αποτελεί δείκτη ποιότητας για τον έλεγχο της προσβασιμότητας του συστήματος υγείας.

Η πρωτοβάθμια υγεία

Αναφερόμενος στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), ο καθηγητής Γενικής Ιατρικής και ΠΦΥ Χρήστος Λιονής, επεσήμανε πως ένα από τα ελλείμματά της είναι ότι πολλές ευάλωτες ομάδες πληθυσμού δεν είναι «ορατές» στο σύστημα. Συγκεκριμένα πρόκειται για τους χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, οι ασθενείς με ψυχικές διαταραχές ή μείζονα ζητήματα υγείας που προκλήθηκαν από παρατεταμένη νοσηλεία και απαιτείται γι΄ αυτούς αποκατάσταση και διεπιστημονική συνεργασία όπως για ασθενείς με έμφραγμα, καρκίνο, κακώσεις και κατάγματα, ασθενείς με χρόνια νοσήματα και αναπηρίες που απαιτούν φροντίδα στο σπίτι, αλλά και πρόσωπα που ζουν σε κλειστές δομές όπως θεραπευτήρια χρονίων παθήσεων, γηροκομεία, σωφρονιστικά ιδρύματα κλπ.

Ο καθηγητής σημείωσε πως η προσοχή της ΠΦΥ πρέπει να εστιαστεί στους ευάλωτους κοινωνικά, οικονομικά και ψυχικά, και για να συμβεί αυτό, χρειάζεται η συμβολή της τοπικής κοινότητας και της περιφερειακής αυτοδιοίκησης.

Η πανδημία, σύμφωνα με τον κ. Λιονή, μπορεί να ανέδειξε τις νέες τεχνολογίες, όπως υπογράμμισε πως όσο σημαντική κι αν είναι η τηλεματική, εντούτοις η προσωπική σχέση γιατρού – ασθενή δεν αντικαθίσταται. Παράλληλα, η ΠΦΥ θα πρέπει να συνδεθεί με τις κλειστές δομές φροντίδας του πληθυσμού, ιδίως αυτές που παρέχουν παρηγορική φροντίδα, ανακούφιση του πόνου και κάλυψη των ασθενών που νοσηλεύονται στο σπίτι.

Υπογράμμισε ακόμη ότι κατά την προσωπική επαφή γιατρού – ασθενή είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούνται τεχνικές παρακινητικής συνέντευξης για την παρότρυνση σε αγωγή υγείας που μπορεί να προλάβει νόσους, όπως ο εμβολιασμός ή το μη αλκοολικό λιπώδες ήπαρ, που αποτελεί την 5^η αιτία για πρωτοπαθή καρκίνο του ήπατος, ενώ πίσω από το οποίο μπορεί να κρύβεται το μεταβολικό σύνδρομο και ο διαβήτης.