Ουκρανία: Γιατί οι Ευρωπαίοι φοβούνται περισσότερο κι από τον πόλεμο την υβριδική απειλή

Τις τελευταίες εβδομάδες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένας Γερμανός στρατηγός έστειλε τηλεγράφημα στους Αυστριακούς συμμάχους του συνοψίζοντας την κατάσταση. Ήταν, έγραψε, «σοβαρό, αλλά όχι καταστροφικό». Η απάντηση που έλαβε: «Εδώ η κατάσταση είναι καταστροφική, αλλά όχι σοβαρή».

Αυτή η φράση αποτυπώνει σήμερα τη διαφωνία μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης για την κατάσταση στην Ουκρανία, όπως επισημαίνει σε άρθρο του στους New York Times ο Ιβάν Κράστεφ, πρόεδρος του Κέντρου Φιλελεύθερης Στρατηγικής στη Βιέννη .

Την ώρα που ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είναι πεπεισμένος ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να εξαπολύσει πόλεμο στην Ουκρανία, οι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι η Μόσχα μπλοφάρει. Ωστόσο, η απειλή πολέμου ίσως είναι χειρότερη γι’ αυτούς και από τον ίδιο τον πόλεμο.

Ίσως αυτό είναι αναμενόμενο για τη δυτικοευρωπαϊκή νοοτροπία, καθώς όπως σημειώνει ο Ιβάν Κράστεφ, για τους Ευρωπαίους που έχουν απολαύσει πολλές δεκαετίες ειρήνης στη Δυτική Ευρώπη και έχουν μεγάλη εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο και το αέριο, ένας πόλεμος φαντάζει τόσο απίθανος όσο και μια… εισβολή εξωγήινων.

Αμφιβολίες για την πραγματική απειλή που μπορεί να συνιστά για τη χώρα του η παρουσία 130.000 Ρώσων στρατιωτών στα σύνορά της εκφράζει και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, λέγοντας πως η κατάσταση είναι επικίνδυνη αλλά αμφισβητήσιμη.

Πώς εξηγείται αυτό;

Η απάντηση είναι μάλλον παράδοξη. Δυτικοευρωπαίοι και Ουκρανοί αμφιβάλλουν ότι οι Ρώσοι θέλουν να εισβάλουν στην Ουκρανία, όχι επειδή θεωρούν πιο ήπιο τον Πούτιν από ό,τι η Ουάσιγκτον, αλλά επειδή τον θεωρούν ακόμη πιο κακόβουλο.

Ο πόλεμος, όπως αναφέρουν, δεν είναι το αγαπημένο παιχνίδι του Κρεμλίνου -αυτό μάλλον είναι μια εκτεταμένη γκάμα πολιτικών με απώτερο στόχο την αποσταθεροποίηση της Δύσης.

Για την Ευρώπη, η απειλή πολέμου μπορεί να αποβεί πιο ολέθρια και από τον ίδιο τον πόλεμο.

Ευρωπαίοι και Αμερικανοί συμφωνούν ότι στόχος του κ. Πούτιν είναι μια συμβολική απομάκρυνση από τη Νέα Τάξη Πραγμάτων που έφερε η δεκαετία του 1990, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Αυτό απαιτεί τη δημιουργία νέας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας που θα αναγνωρίζει τη ρωσική σφαίρα επιρροής στον μετασοβιετικό χώρο και θα απορρίπτει την οικουμενικότητα των Δυτικών αξιών, επισημαίνει ο Κράστεφ.

Δηλαδή, αντί για την παλινόρθωση της Σοβιετικής Ένωσης, ο στόχος της Μόσχας είναι η επάνοδος αυτού που ο Πούτιν θεωρεί ως ιστορική Ρωσία.

Για τους Δυτικοευρωπαίους η στρατηγική της Μόσχας είναι υβριδική, γιατί αυτό την βολεύει περισσότερο. Στρατιωτική παρουσία στα σύνορα με την Ουκρανία σε συνδυασμό με εκβιαστική χρήση των ενεργειακών ροών και με κυβερνοεπιθέσεις. Ο Πούτιν φέρεται να θεωρεί ότι η πολιτική της μέγιστης πίεσης, χωρίς όμως εισβολή, μπορεί να διχάσει και να παραλύσει το ΝΑΤΟ.

Γερμανική απροθυμία

Για να δει κανείς πώς μπορεί να γίνει αυτό, αρκεί κανείς να δει τη μετακίνηση του Βερολίνου.

Πριν την τρέχουσα κρίση η Γερμανία αποτελούσε στενότερο σύμμαχο της Ουάσιγκτον εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα, πολλοί στην αμερικανική πρωτεύουσα αμφισβητούν τη βούληση του Βερολίνου να αντισταθεί στη Ρωσία, μολονότι οι γερμανορωσικές σχέσεις βρίσκονται σε ταχεία επιδείνωση.

Πολλοί Ανατολικοευρωπαίοι ενοχλούνται από την απροθυμία της Γερμανίας να σπεύσει προς υποστήριξή τους.

Οι γερμανικές δυσκολίες αποτελούν ένδειξη του τι μπορεί να συμβεί εάν ο Πούτιν συνεχίσει να πορεύεται με τον ίδιο τυχοδιωκτισμό, χωρίς να προσφέρει στη Δύση τη σαφή εξέλιξη μιας πραγματικής εισβολής.