Υποξαιμία: Τα συμπτώματα, η αντιμετώπιση, τα μέτρα πρόληψης

Τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα (αρτηριακό οξυγόνο) υποδεικνύουν τα επίπεδα οξυγόνου που υπάρχουν στο αίμα που ρέει μέσω των αρτηριών του σώματος.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό, ιδιαίτερα κατατοπιστικό άρθρο του iatropedia.gr, η κανονική αρτηριακή πίεση οξυγόνου (PaO2) μετριέται με τεστ αερίου αρτηριακού αίματος (ABG – Arterial Blood Gas). Μια κανονική τιμή είναι περίπου 75-100 χιλιοστά υδραργύρου (mmHg).

Τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα μπορεί επίσης να μετρηθούν χρησιμοποιώντας ένα όργανο γνωστό ως παλμικό οξύμετρο: Τα φυσιολογικά επίπεδα οξυγόνου σε ένα παλμικό οξύμετρο κυμαίνονται συνήθως από 95% έως 100%, ενώ τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα κάτω από 90% θεωρούνται χαμηλά (υποξαιμία).

Γιατί μπορεί τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα να πέσουν χαμηλά

Τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα μπορεί να μειωθούν από τα εξής:

Χαμηλά επίπεδα οξυγόνου του αέρα: το ατμοσφαιρικό οξυγόνο γίνεται εξαιρετικά χαμηλό σε μεγάλα υψόμετρα, όπως ορεινές περιοχές.

Μειωμένη ικανότητα της καρδιάς να παρέχει οξυγονωμένο αίμα πίσω στους πνεύμονες: οι πιο συχνές αιτίες είναι οι συγγενείς καρδιακές παθήσεις (καρδιακές ανωμαλίες που υπάρχουν εκ γενετής).

Μειωμένη ικανότητα του σώματος να προσλαμβάνει οξυγόνο: αυτό μπορεί να προκληθεί από παθήσεις των πνευμόνων που περιλαμβάνουν:

Άσθμα
Εμφύσημα (βλάβη των αερόσακων στον πνεύμονα)
Βρογχίτιδα
Πνευμονία
Πνευμοθώρακα (διαρροή αέρα στο χώρο μεταξύ του πνεύμονα και του θωρακικού τοιχώματος)
Σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS)
Πνευμονικό οίδημα (ο πνεύμονας διογκώνεται λόγω συσσώρευσης υγρού)
Πνευμονική ίνωση (ουλές στους πνεύμονες)
Διάμεση πνευμονοπάθεια (μια μεγάλη ομάδα πνευμονικών διαταραχών που γενικά προκαλούν προοδευτικές ουλές στους πνεύμονες)
Ιογενείς λοιμώξεις (π.χ., COVID-19)

Άλλες πιθανές αιτίες:

Αναιμία
Υπνική άπνοια (προσωρινή διακοπή της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου)
Κάπνισμα

Πώς υπολογίζονται με παλμικό οξύμετρο τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα

Το παλμικό οξύμετρο είναι μια μικρή, κινητή και εύχρηστη ιατρική συσκευή. Χρησιμοποιείται πιο συχνά όταν οι γιατροί θέλουν να μάθουν γρήγορα τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα σας. Χρησιμοποιείται επίσης για την παρακολούθηση της ανταπόκρισης του σώματός σας σε ορισμένα φάρμακα ή στην παροχή συμπληρωματικού οξυγόνου. Τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα υποδεικνύονται ως SpO2, που είναι το ποσοστό κορεσμού του οξυγόνου στο αίμα.

Το τεστ που μετρά τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα χρησιμοποιώντας ένα παλμικό οξύμετρο είναι γνωστό ως παλμική οξυμετρία.

Η διαδικασία είναι πολύ απλή και απαιτεί μόνο την τοποθέτηση του παλμικού οξύμετρου σε οποιοδήποτε από τα δάχτυλα για λίγα δευτερόλεπτα. Η ένδειξη εμφανίζεται στην οθόνη του παλμικού οξύμετρου. Αυτή η μέθοδος είναι ελαφρώς λιγότερο ακριβής από το τεστ ABG, αλλά είναι πιο εύχρηστη και προσιτή.

Ο εγκέφαλος επηρεάζεται όταν τα επίπεδα SpO2 πέφτουν κάτω από 80-85%.

Αναπτύσσεται κυάνωση, όταν το επίπεδο SpO2 πέσει κάτω από το 67%.

Τα φυσιολογικά επίπεδα οξυγόνου σε ένα παλμικό οξύμετρο κυμαίνονται συνήθως από 95% έως 100%.

Σημείωση: Τα φυσιολογικά επίπεδα μπορεί να διαφέρουν εάν έχετε πνευμονικές διαταραχές. Ο γιατρός σας μπορεί να πει ποια επίπεδα είναι φυσιολογικά για εσάς.

ΕΠΙΠΕΔΑ ΟΞΥΓΟΝΟΥ ΣΤΟ ΑΙΜΑ ΜΕ ΠΑΛΜΙΚΟ ΟΞΥΜΕΤΡΟ

Κατάσταση κανονική: Εύρος SpO2 95-100%

Επηρεάζεται ο εγκέφαλος: Εύρος SpO2 80-85%

Κυάνωση: Εύρος SpO2 κάτω από 67%

Υποξαιμία: Τι είναι και με τι συμπτώματα εκδηλώνεται

Η υποξαιμία μπορεί να προκαλέσει διάφορα συμπτώματα, ανάλογα με τη σοβαρότητά της. Αυτά μπορεί να είναι:

Πονοκέφαλος (ήπιος έως σοβαρός)
Δυσκολία στην αναπνοή
Ζάλη
Βήχας
Συριγμός (αναπνοή με «σφύριγμα» ή «κροτάλισμα» στο στήθος)
Σύγχυση
Γρήγορος καρδιακός παλμός
Κυάνωση (μπλε απόχρωση στο δέρμα, τα νύχια και τα χείλη)

Αν δεν έχετε επαρκή επίπεδα οξυγόνου στο αίμα (υποξαιμία), τότε δε φθάνει αρκετό οξυγόνο στα όργανα και τους ιστούς του σώματος. Η σοβαρή υποξαιμία μπορεί να γίνει επικίνδυνη. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να καταλήξει να επηρεάσει τον εγκέφαλο ή την καρδιά.

Πώς αντιμετωπίζεται η υποξαιμία

Η θεραπεία της υποξαιμίας περιλαμβάνει μέτρα που αυξάνουν τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα με:

Αντιμετώπιση υποκείμενων παθήσεων: η θεραπεία της αιτίας της υποξαιμίας είναι το πιο σημαντικό μέρος της θεραπείας που θα έχει μακροχρόνια αποτελέσματα. Πολλές φορές, τα φάρμακα χορηγούνται μέσω συσκευής εισπνοής που σας επιτρέπει να εισπνεύσετε γρήγορα το φάρμακο στους πνεύμονές σας.

Οξυγονοθεραπεία: σας χορηγείται συμπληρωματικό οξυγόνο μέσω μιας φιάλης οξυγόνου (η οποία μπορεί να είναι και φορητή).

Υποξαιμία: Μέτρα πρόληψης

Μπορείτε να διατηρήσετε τα φυσιολογικά επίπεδα οξυγόνου στο αίμα σας αφού αναρρώσετε από την υποξαιμία. Ακολουθούν μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορείτε να εφαρμόσετε για να αποτρέψετε την υποξαιμία:

Ασκήσεις βαθιάς αναπνοής
Ήπια άσκηση, όπως το περπάτημα (συμβουλευτείτε σχετικά το γιατρό σας)
Γιόγκα
Υγιεινή, καλά ισορροπημένη διατροφή
Επαρκής κατανάλωση νερού
Διακοπή καπνίσματος