Ιταλία: Η μαφία στρέφεται στη «νέα οικονομία»

Οι καιροί αλλάζουν. Και μαζί με αυτούς, αλλάζει προφίλ και… επιχειρηματικό μοντέλο και η ιταλική μαφία.

Η εμπορία ανθρώπων και ναρκωτικών συνεχίζουν μεν να αποτελούν σημαντικό μερίδιο των παράνομων δραστηριοτήτων του οργανωμένου εγκλήματος.

Όμως η εποχή των δολοφονιών υψηλού προφίλ φαίνεται να ανήκει πια στο παρελθόν, μετά και το κύμα συλλήψεων πολλών μελών ιταλικών μαφιόζικων ομάδων.

Πλέον, οι ισχυρότερες εξ αυτών απλώνουν όλο και περισσότερο τα «πλοκάμια» τους στον κυβερνοχώρο. Στα κρυπτονομίσματα.

Αλλά και στην «πράσινη» ενέργεια -το νέο… Ελντοράντο-,  διεισδύοντας όλο και πιο βαθιά στη νόμιμη οικονομία.

Το πετυχαίνουν με όχημα εταιρείες-«βιτρίνα» ή και νόμιμες, τις οποίες τις έθεσαν υπό τον έλεγχό τους, σώζοντας τες από τη χρεοκοπία με ληστρικά δάνεια. Πολλές εξ αυτών, δε, εν μέσω πανδημίας.

Κάπως έτσι, λοιπόν, βάζουν με μεγαλύτερη ευκολία στο «μάτι» δημόσιους διαγωνισμούς και κοινοτικά κονδύλια, αποκτώντας τεράστια κέρδη.

Οι business της… «οικολογικής» μαφίας

Εδώ και χρόνια, τα δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος στην Ιταλία λυμαίνονται διάφορους ζωτικής σημασίας τομείς για την οικονομία και το περιβάλλον: από την αποκομιδή και διαχείριση των σκουπιδιών, έως τη γεωργία και την παραγωγή τροφίμων.

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο δείχνουν να στρέφονται σε πιο… πράσινες και κερδοφόρες εναλλακτικές: τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Το θολό ρυθμιστικό πλαίσιο, οι κρατικές επιδοτήσεις και οι υψηλές τιμές των προϊόντων τις έχουν καταστήσει ελκυστικές για τους εγκληματίες.

Κυρίως δε την αιολική ενέργεια, όπου στην Ιταλία η τιμή της είναι «χρυσάφι» και η μαφία έχει καταφέρει να πατήσει «πόδι» σε αρκετά από τα συνολικά 6.000 αιολικά πάρκα που βρίσκονται διάσπαρτα στη χώρα.

Η ιστορία δεν είναι ακριβώς καινούργια. Ερευνητές έχουν εντοπίσει σε βάθος δεκαετίας το «αποτύπωμα» της Κόζα Νόστρα σε αρκετές εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών στη Σικελία.

Μέσα από νόμιμες επιχειρήσεις, απέκτησε δικαιώματα γης, κέρδισε πλειοδοτικούς διαγωνισμούς και αποκόμισε τεράστια κέρδη με μεταπωλήσεις σε άλλες, ιταλικές και ξένες, εταιρείες.

Αυτό όμως που έχει σημάνει τώρα νέο συναγερμό στη Ρώμη είναι η προοπτική μέρος των κονδυλίων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης -από το οποίο η Ιταλία παίρνει τη «μερίδα του λέοντος»- να καταλήξουν σε λάθος χέρια και να ενισχύσουν το οργανωμένο έγκλημα.

Προοπτική, για την οποία η ιταλική Διεύθυνση Ερευνών κατά της Μαφίας (DIA) χτυπά στην τελευταία της έκθεση καμπανάκι.

Έγκλημα σε άλλη… διάσταση

Η έτερη μεγάλη αναπροσαρμογή της ιταλικής μαφίας στα νέα δεδομένα, επισημαίνει η DIA, είναι ο «εκσυγχρονισμός» της εγκληματικής δραστηριότητάς της μέσω της ψηφιακής οικονομίας.

Οι εγκληματικές ομάδες χρησιμοποιούν πλέον ευρέως τα εκτός ρυθμιστικού πλαισίου κρυπτονομίσματα για παράνομες συναλλαγές και ξέπλυμα χρήματος.

Παράλληλα διεισδύουν όλο και περισσότερο στον Σκοτεινό Ιστό (Dark Web) και στρέφονται στο έγκλημα στον κυβερνοχώρο, στήνοντας ηλεκτρονικές απάτες πολλών εκατομμυρίων.

Μια από αυτές έφεραν πρόσφατα στο φως οι ισπανικές αρχές, που σε συνεργασία με τη Europol με την ιταλική αστυνομία εξάρθρωσαν κύκλωμα τεσσάρων μαφιόζικων ομάδων, συμπεριλαμβανομένης της Καμόρα.

Ούτε λίγο, ούτε πολύ τα μέλη τους είχαν «ξαφρίσει» περισσότερα από 10 εκατομμύρια ευρώ από τραπεζικούς λογαριασμούς πολιτών, αλλά και εταιρειών, αποκτώντας πρόσβαση σε προσωπικά στοιχεία με διάφορες μεθόδους.

Από το «ηλεκτρονικό ψάρεμα» (phishing) μέσα από μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με κακόβουλο σύνδεσμο ή συνημμένο αρχείο, έως την εξαπάτηση παρόχων κινητής τηλεφωνίας και την απόκτηση νέας κάρτας SIM προς αντικατάσταση αυτής του νόμιμου κατόχου (SIM swapping) και τηλεφωνικές απάτες (vishing).